Για πρώτη φορά στην Ιστορία ένας τούρκος υπήκοος, γνωστός και ως «πατέρας των μεταμοσχεύσεων» στη χώρα του, γίνεται μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Η Τελετή Υποδοχής του παγκοσμίου φήμης Μεχμέτ Χαμπεράλ πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα. Το βιογραφικό του, πλούσιο σε διακρίσεις, επιστημονικά επιτεύγματα αλλά και φιλανθρωπικό έργο, αναγνωρίζεται από την επιστημονική κοινότητα ως ειδικής βαρύτητας, όπως και η γενικότερη διαδρομή του. O ίδιος πολυβραβευμένος επιστήμονας ήταν εκείνος που με εντολή Ερντογάν φυλακίστηκε το 2009, με την κατηγορία ότι συμμετείχε σε πραξικόπημα εναντίον του (Ergenekon), ενώ το 2011 εξελέγη βουλευτής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος. Την ενεργό πολιτική την εγκαταλείπει το 2015, όχι όμως και την κοινωνική του δράση για το κοινό καλό και τις δημοκρατικές ελευθερίες. Στη συνέντευξη που παραχωρεί στα «ΝΕΑ» μιλάει για το μέλλον των μεταμοσχεύσεων αλλά και για την έμπνευση που αντλεί από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία.
Οι μεταμοσχεύσεις αποτελούν ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο στην ιστορία της Ιατρικής. Ποιοι οι λόγοι που αφοσιωθήκατε σε αυτό το ιδιαίτερο πεδίο;
Η μεταμόσχευση προσφέρει μια νέα ζωή σε ασθενείς με χρόνιες παθήσεις ιστών και οργάνων. Με άλλα λόγια, μετατρέπει ένα «αδύνατο εγχείρημα» σε μια αποδεκτή ιατρική πρακτική που δίνει ελπίδα και ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο. Εχω βιώσει πολλές φορές πώς η μεταμόσχευση ιστών και οργάνων αλλάζει ζωές ξεκινώντας από το χειρουργικό τραπέζι. Αυτό ήταν πάντα το βασικό μου κίνητρο που με ώθησε να αφοσιωθώ σε αυτόν τον τομέα.
Είναι οι μεταμοσχεύσεις οργάνων από ζώα σε ανθρώπους το μέλλον;
Περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται όργανα συγκριτικά με αυτά που είναι διαθέσιμα και συνεπακόλουθα η ξενομεταμόσχευση έχει τη δυνατότητα να ανακουφίσει την έλλειψη αυτή που παρατηρείται. Εχει αποδειχθεί πως ανοσολογικά ορισμένα ζώα αποτελούν καλή πηγή για τη λήψη οργάνων όπως είναι τα νεφρά και το ήπαρ. Τα τελευταία χρόνια διεξάγονται πολλές έρευνες σε όλον τον κόσμο προς την κατεύθυνση αυτή, γεγονός που έχει αυξήσει τις ελπίδες των ερευνητών για το μέλλον. Εκτιμώ όμως ότι η ενδεχόμενη κλινική εφαρμογή των μεταμοσχεύσεων από ζώα σε ανθρώπους θα απαιτήσει μια προσεκτική και ισορροπημένη εκτίμηση όλων των δυνατοτήτων και των πιθανών κινδύνων.
Ο χρόνος είναι πολύτιμος για τους ασθενείς που περιμένουν για μόσχευμα. Πώς μπορεί να μειωθεί η αναμονή;
Παρά τις στρατηγικές για τη διεύρυνση της δεξαμενής δωρητών, η παγκόσμια έλλειψη οργάνων εξακολουθεί να υφίσταται. Θα πρέπει να προσπαθήσουμε να αυξήσουμε τον αριθμό των μεταμοσχεύσεων ιδίως με τη χρήση οργάνων από αποβιώσαντες δότες. Οπως πάντα τονίζω, πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν και θάβονται με τα υγιή τους όργανα και, αντίθετα, πολλοί ασθενείς με χρόνιες παθήσεις ιστών και οργάνων έχουν ανάγκη από όργανα. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να εργαστούμε προς την κατεύθυνση αυτή.
Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε μια εμπειρία σας στο χειρουργείο που σας έχει μείνει ανεξίτηλη και που πιθανόν σας άλλαξε ως γιατρό ή ακόμα και ως άνθρωπο;
Εθεσα στόχο να γίνω γιατρός απ’ όταν ήμουν στο λύκειο. Ως εκ τούτου, το ταξίδι μου έχει ξεκινήσει πολλά χρόνια πριν από την είσοδο σε ένα χειρουργείο. Αφού αποφοίτησα από την Ιατρική Σχολή και ξεκίνησα την ειδικότητά μου στη Γενική Χειρουργική αποφάσισα να εξειδικευτώ στους τομείς της μεταμόσχευσης οργάνων και της χειρουργικής εγκαυμάτων. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970, οι πειραματικές μελέτες για τη μεταμόσχευση ήπατος είχαν ξεκινήσει από την ομάδα μας, όταν ήμουν ειδικευόμενος χειρουργός στο τρίτο έτος.
Συνέχισα το πρόγραμμα και πραγματοποίησα επιτυχή μεταμόσχευση ήπατος σε σκύλους χωρίς bypass. Στη συνέχεια, συνεργάστηκα με τον θρυλικό Thomas Starzl και πραγματοποίησα την πρώτη επιτυχημένη μεταμόσχευση ήπατος από νεκρό δότη στην Τουρκία, στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική στις 8 Δεκεμβρίου 1988.
Ομοίως, συνειδητοποίησα ότι τα εγκαύματα αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τον άνθρωπο από τότε που ανακαλύφθηκε η φωτιά και μπορούν να συμβούν οπουδήποτε, οποτεδήποτε, σε οποιονδήποτε. Ετσι, ολοκλήρωσα τη δεύτερη υποτροφία μου στο Shriners Burns Institute και στο John Sealy Hospital, όπου έμαθα πολλά για την κλινική φροντίδα και αποκατάσταση εγκαυμάτων, καθώς και για πειραματικές μελέτες.
Πέρασα ολόκληρη την καριέρα μου ρωτώντας τον εαυτό μου πώς μπορώ να σώσω περισσότερες ζωές και πώς μπορώ να συνεισφέρω περισσότερο.
Τι σημαίνει για εσάς η διάκρισή σας από την Ακαδημία Αθηνών;
Αποδέχομαι με υπερηφάνεια και ταπεινότητα την τιμή αυτή από την Ακαδημία Αθηνών, της οποίας οι ρίζες ξεκινούν από την ιστορική Ακαδημία του Πλάτωνα και στοχεύει στην προαγωγή των Επιστημών, των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών μέσω της έρευνας. Εχοντας ασχοληθεί με μεγάλους έλληνες φιλοσόφους – όπως ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, ο Σωκράτης και πολλοί άλλοι – ήδη από το σχολείο, είμαι πραγματικά εντυπωσιασμένος από τις διδασκαλίες τους και ως εκ τούτου αυτό το βραβείο σημαίνει πολλά υπό αυτή την έννοια.
Κλείνοντας, είμαι ευγνώμων για όσα έκαναν ο Ατατούρκ και ο Βενιζέλος για τα έθνη μας και ελπίζω πως δημιουργείται μια εξαιρετική ευκαιρία για να σφυρηλατήσουμε νέους δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών μας.
Πηγή: tanea.gr
