Το 2025 θα μείνει στη μνήμη πολλών ως η χρονιά κατά την οποία η γενιά Z πέρασε από την οργή στη δράση.
Από το Τόγκο και την Κένυα έως το Νεπάλ, τη Μαδαγασκάρη και το Μαρόκο, νέοι άνθρωποι βγήκαν μαζικά στους δρόμους, αμφισβητώντας αυταρχικές κυβερνήσεις, καταγγέλλοντας τη διαφθορά και απαιτώντας αξιοπρέπεια, εργασία και δημόσιες υπηρεσίες που να λειτουργούν.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι κινητοποιήσεις αυτές είχαν άμεσο πολιτικό αποτέλεσμα.
Στο Νεπάλ και τη Μαδαγασκάρη, μαζικές διαδηλώσεις οδήγησαν στην ανατροπή κυβερνήσεων, ακόμη και όταν οι διαδηλωτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με βαριά οπλισμένες δυνάμεις ασφαλείας, συλλήψεις και βασανιστήρια.
Αλλού, όπως στην Κένυα, το Τόγκο και το Μαρόκο, οι κυβερνήσεις παρέμειναν στη θέση τους, αλλά η κοινωνική ισορροπία άλλαξε σημαντικά.
Πολλοί αναλυτές βλέπουν τις ρίζες αυτής της κινητοποίησης στην εξέγερση του Μπαγκλαντές το 2024, όταν μαζικές διαμαρτυρίες ανέτρεψαν την αυταρχική ηγέτιδα Σέιχ Χασίνα.
Το παράδειγμα αυτό λειτούργησε ως απόδειξη ότι ακόμη και φαινομενικά ακλόνητες εξουσίες μπορούν να αμφισβητηθούν.
GEN Z’S GLOBAL RIOT MODE: ACTIVATED
Gen Z is staring down a future where robots take their jobs, rent eats half their paycheck, and the lives their parents had look like a fantasy from another dimension.
So they’re burning it all down. Metaphorically in most places. Literally… pic.twitter.com/WKgUaiNDqe
— Mario Nawfal (@MarioNawfal) December 26, 2025
Μια γενιά που μεγάλωσε μέσα στην κρίση
Η Gen Z, όσοι δηλαδή γεννήθηκαν περίπου από το 1997 έως το 2012, μεγάλωσε σε έναν κόσμο αλλεπάλληλων κρίσεων: κλιματική αβεβαιότητα, οικονομική ανασφάλεια, πανδημίες και μια καθημερινότητα κυριαρχούμενη από τα κοινωνικά δίκτυα.
Συχνά περιγράφεται ως «γενιά του άγχους». Στον παγκόσμιο νότο (και όχι μόνο), ωστόσο, το άγχος αυτό συνδέεται άμεσα με τον φόβο για ένα μέλλον χωρίς εργασία, χωρίς κοινωνική κινητικότητα και χωρίς πολιτική εκπροσώπηση.
Ο Guardian μίλησε με ακτιβιστές από πέντε χώρες – το Τόγκο, την Κένυα, το Νεπάλ, τη Μαδαγασκάρη και το Μαρόκο.
Παρότι τα εθνικά πλαίσια διαφέρουν, οι μαρτυρίες τους συγκλίνουν σε ένα βασικό συμπέρασμα: οι νέοι δεν κατέβηκαν στους δρόμους από παρόρμηση, αλλά από την αίσθηση ότι δεν είχαν πλέον τίποτα να χάσουν.
Η σπίθα των διαμαρτυριών στο Τόγκο και την Κένυα
Στο Τόγκο, οι διαμαρτυρίες ξέσπασαν στις 6 Ιουνίου, περίπου μία εβδομάδα μετά τη σύλληψη ενός δημοφιλούς ράπερ, γνωστού για τους στίχους του κατά της διαφθοράς. Χιλιάδες νέοι απαίτησαν το τέλος της καταστολής και της διακυβέρνησης του προέδρου Faure Gnassingbé, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία εδώ και χρόνια.
Since last night, the youth of #Togo have risen in defiance against the dictatorial regime of @FEGnassingbe. After two decades in power, Faure Gnassingbé scrapped presidential elections from the constitution to secure a lifetime grip on power, following in the footsteps of his… pic.twitter.com/9LBj1DzxKD
— Farida Bemba Nabourema (@Farida_N) June 26, 2025
Ο Bertin Bandiangou, 25 ετών και φοιτητής, ήταν ανάμεσα στους δεκάδες που συνελήφθησαν και βασανίστηκαν. Παρ’ όλα αυτά, δηλώνει ότι οι διαμαρτυρίες ήταν αναπόφευκτες.
«Οι νέοι έχουν πτυχία αλλά όχι δουλειά. Δεν μπορούν να ζήσουν με αξιοπρέπεια», λέει.
Στην Κένυα, ένα νέο κύμα κινητοποιήσεων ξέσπασε τον Ιούνιο του 2025, έναν χρόνο μετά τις μεγάλες διαδηλώσεις της γενιάς Z ενάντια στις αυξήσεις φόρων.
Αφορμή αποτέλεσε ο θάνατος υπό κράτηση ενός μπλόγκερ γνωστού για τα άρθρα του σχετικά με κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα.
Η Hanifa Adan Safia, 29 ετών, που είχε συλληφθεί και το 2024, βρέθηκε ξανά στην πρώτη γραμμή.
«Η διαφθορά είναι η βασική πληγή που επιδεινώνει κάθε άλλη κρίση. Η διαφθορά κλέβει άμεσα από νοσοκομεία, σχολεία, δρόμους και την επισιτιστική ασφάλεια. Οι νέοι
BREAKING:
Serious unrest in Kenya as Gen Z takes to the streets across the county. 10 people shot today, 2 of whom were killed.
The protest comes on the anniversary of last year’s anti-tax protest in which 19 were killed and the parliament was stormed. The youth is also… pic.twitter.com/mKRfXTkETO
— Visegrád 24 (@visegrad24) June 25, 2025
είναι θυμωμένοι επειδή βλέπουν δισεκατομμύρια να λεηλατούνται, ενώ οι απόφοιτοι πουλάνε γλυκά στους δρόμους και οι ασθενείς πεθαίνουν στα δημόσια νοσοκομεία», τόνισε η Hanifa.
Όταν οι κυβερνήσεις έπεσαν: Νεπάλ και Μαδαγασκάρη
Στο Νεπάλ, η συσσωρευμένη οργή για τη διαφθορά, τον νεποτισμό και την απαγόρευση εφαρμογών social media κορυφώθηκε τον Σεπτέμβριο.
Can we take a moment to admire Nepal’s revolutionary army of Gen Z stormtroopers who have just set fire to parliament and ousted their prime minister in spectacularly dramatic fashion pic.twitter.com/MdzCocfzUK
— miss white (@cinecitta2030) September 12, 2025
Οι εφαρμογές αυτές χρησιμοποιούνταν, μεταξύ άλλων, από νέους για να καταγγείλουν τον πολυτελή τρόπο ζωής των κυβερνητικών ελίτ. Οι διαδηλώσεις οδήγησαν τελικά στην πτώση της κυβέρνησης.
Ο Pradip Gyawali, 25 ετών και πολιτικός σύμβουλος, εξηγεί ότι πολλοί νέοι συμμετείχαν επειδή δεν έβλεπαν μέλλον στη χώρα τους.
«Φίλοι μου αναγκάστηκαν να φύγουν στο εξωτερικό για σπουδές ή δουλειά. Στις επαρχίες δεν υπάρχουν ευκαιρίες», λέει.
Έναν μήνα αργότερα, στη Μαδαγασκάρη, η κυβέρνηση κατέρρευσε επίσης μετά από μαζικές κινητοποιήσεις της γενιάς Z.
Gen Z in Madagascar protested with the body of a colleague who was shot during anti-government protests.
The president dissolved the government after three days of massive protests. pic.twitter.com/EhmfcAfvIW
— Cornelius K. Ronoh (@itskipronoh) September 30, 2025
Η Shely Andriamihaja, 26 ετών, ακτιβίστρια για τη διαφάνεια, περιγράφει μια κοινωνία εξαντλημένη από τη χρόνια κακοδιαχείριση, τις ελλείψεις σε νερό και ηλεκτρικό ρεύμα και τη διάχυτη διαφθορά.
Μαρόκο: υγεία, ανεργία και οργή
Στο Μαρόκο, οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν τον Οκτώβριο από την πόλη Αγκαντίρ, μετά τον θάνατο οκτώ εγκύων γυναικών μέσα σε μόλις 20 ημέρες στο ίδιο νοσοκομείο. Μέσα σε λίγες ημέρες, οι κινητοποιήσεις εξαπλώθηκαν στο Μαρακές και σε άλλες πόλεις.
Ο Imad Zoukanni, 28 ετών και καλλιτέχνης, λέει ότι οι νέοι εξοργίστηκαν από την κατάσταση της δημόσιας υγείας και την υψηλή ανεργία, την ώρα που η κυβέρνηση δαπανούσε μεγάλα ποσά για διεθνή ποδοσφαιρικά τουρνουά.
“La santé avant la Coupe du Monde” : au Maroc, la “Gen Z” manifeste pacifiquement pour réclamer du travail et un meilleur système de santé : pic.twitter.com/o0LF9ilKqi
— AJ+ français (@ajplusfrancais) September 29, 2025
«Όλα έχουν να κάνουν με τη διαφθορά», τονίζει. «Χτίζουν μια ωραία εικόνα για τους ξένους, αλλά αφήνουν στην άκρη τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων».
Διαφθορά, ανεργία και κατάρρευση υπηρεσιών
Για όλους τους ακτιβιστές, η διαφθορά αποτελεί τον κοινό παρονομαστή.
Στην Κένυα, η Hanifa μιλά για δημόσια νοσοκομεία που καταρρέουν, πανεπιστήμια χωρίς χρηματοδότηση και μεταφορές που επιβαρύνουν τους φτωχότερους.
«Όταν οι φόροι αυξάνονται αλλά οι υπηρεσίες χειροτερεύουν, οι άνθρωποι αισθάνονται ότι τους εξαπατούν δύο φορές», λέει.
Στη Μαδαγασκάρη, η έλλειψη βασικών υποδομών στις πόλεις λειτούργησε ως καταλύτης. Στο Τόγκο και το Νεπάλ, η ανεργία και η μετανάστευση των νέων αποτέλεσαν βασικά κίνητρα.
«Η εργασία δεν αφορά μόνο τα χρήματα», λέει ο Imad. «Αφορά την αξιοπρέπεια, την ανεξαρτησία και την ελπίδα».
🚨🇲🇽 GEN Z VS. THE PALACE – MEXICO’S NEW REBELLION HITS THE FRONT GATES
Mexico’s youth revolt just made a hard pivot from hashtags to the doorstep of power – and Claudia Sheinbaum is learning fast that metal barricades don’t stop a generation raised on boss-level gameplay.
The… https://t.co/PzNQ4d5Cg5 pic.twitter.com/AYWytwUGwE
— Mario Nawfal (@MarioNawfal) November 15, 2025
Ένα παγκόσμιο κύμα αλληλεγγύης
Παρά τις αποστάσεις, οι ακτιβιστές περιγράφουν ένα ισχυρό αίσθημα διεθνούς αλληλεγγύης.
Ο Bertin από το Τόγκο μιλά για επικοινωνία με φίλους στη Μαδαγασκάρη, ενώ η Shely εξηγεί ότι τα γεγονότα στο Νεπάλ ενέπνευσαν τους διαδηλωτές στη χώρα της.
«Αν μπορούν αυτοί, μπορούμε κι εμείς», λέει.
Η Hanifa βλέπει τις κινητοποιήσεις ως μέρος ενός ευρύτερου παγκόσμιου κύματος νεολαίας, από το Μπαγκλαντές μέχρι το Περού.
Ο Imad το συνοψίζει ως «μια συλλογική άρνηση να παραμείνουμε σιωπηλοί».
Τι ακολουθεί για τη Gen Z
Παρά τις ανατροπές κυβερνήσεων, οι ακτιβιστές γνωρίζουν ότι ο δρόμος είναι μακρύς.
Στο Τόγκο, προτεραιότητα παραμένει η απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων και η απομάκρυνση του Gnassingbé.
Στο Νεπάλ, η ελπίδα εστιάζεται σε εκλογές και σε ένα κοινοβούλιο με νέα, νεότερα πρόσωπα. Στη Μαδαγασκάρη, η Shely μιλά για ένα μέλλον όπου οι πολίτες θα ζουν με αξιοπρέπεια.
Το 2025 δεν έλυσε όλα τα προβλήματα. Όμως κατέστησε σαφές ότι η Gen Z δεν είναι πλέον απλός θεατής. Είναι ένας πολιτικός παράγοντας που έχει ήδη αρχίσει να διαμορφώνει το μέλλον.
Και ίσως οι εξεγέρσεις της Gen Z θα αρχίσουν να εξαπλώνονται και σε άλλα μέρη του κόσμου.
Πηγή: in.gr
