Του Τάσου Δασόπουλου
Ανακατεύθυνση του 10% των πόρων του ΕΣΠΑ (περίπου 2,5 δισ. ευρώ) σε στόχους όπως η προσιτή στέγη, η διαχείριση των υδάτων και η άμυνα και ενσωμάτωση έργων που μεταφέρθηκαν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων η πρόταση αναθεώρησης για την Προγραμματική Περίοδο 2021-2027.
Η αναθεώρηση θα έχει εκ των προτέρων την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει δεσμευτεί ότι θα εξαντλήσει τα χρονικά περιθώρια για να υλοποιηθούν οι νέες δράσεις, εξαντλώντας το N+3 και θέτοντας χρονικό όριο ολοκλήρωσής τους το 2030. Παράλληλα, βέβαια, είναι διατεθειμένη να εγκρίνει υψηλότερες προχρηματοδοτήσεις των νέων προγραμμάτων, ώστε αυτά να αρχίσουν να υλοποιούνται το ταχύτερο δυνατό.
Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας ακολούθησε τις νέες κατευθύνσεις της ΕΕ και ενσωμάτωσε δύο νέα προγράμματα, με στόχο να ενισχύσει την αγορά κατοικίας. Το πρώτο πρόγραμμα, με προϋπολογισμό 400 εκατ. ευρώ, αφορά παράλληλη ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικιών, με επιδότηση μέχρι και 90% και στόχο να αναβαθμίσει 15.000–20.000 κατοικίες, οι οποίες στη συνέχεια θα διατεθούν στο ευρύ κοινό. Το πρόγραμμα θα είναι σαφώς πιο ευέλικτο από τους κύκλους του “Εξοικονομώ”, δεν θα έχει εισοδηματικά κριτήρια και θα υλοποιηθεί με στόχο την ανακαίνιση παλιών κατοικιών, αυξάνοντας την προσφορά στέγης στα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά και στην επαρχία. Το πρόγραμμα αναμένεται να οριστικοποιηθεί το πρώτο τρίμηνο του 2026. Παράλληλα, προστέθηκε και πρόγραμμα χρηματοδότησης ανακατασκευής ή ανακαίνισης δημόσιων κτηρίων για τη μετατροπή τους σε κατοικίες και τη διάθεσή τους με χαμηλά ενοίκια.
Διαχείριση υδάτων
Στο νέο στρατηγικό στόχο για τη διαχείριση υδάτων, μετά την ανακοίνωση για το πρόγραμμα των 2,5 δισ. για την εξασφάλιση της απρόσκοπτης υδροδότησης της Πρωτεύουσας για τα επόμενα 30 χρόνια, ενσωματώθηκε στην πρόταση αναθεώρησης και μια σειρά από μικρότερα έργα για την εξασφάλιση (κυρίως μέσω αφαλάτωσης) της υδροδότησης πολλών μικρών νησιών, τα οποία έχουν πρόβλημα με την επάρκεια πόσιμου νερού, ειδικά τους θερινούς μήνες, κατά τους οποίους τα περισσότερα δέχονται και μεγάλο αριθμό τουριστών. Τα μέτρα, που θα ξεκινήσουν να υλοποιούνται άμεσα, θα εναρμονίζονται με τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της χώρας. Πρόκειται για μέτρα που θωρακίζουν την ύδρευση για άνω του 50% του πληθυσμού της χώρας και οργανώνουν το τοπίο διαχείρισης νερού για τα επόμενα 30 χρόνια. Το πρόγραμμα δεν θα χρηματοδοτηθεί μόνο από το ΕΣΠΑ, αλλά και από τα τρία νέα κλιματικά ταμεία της ΕΕ και φυσικά το Εθνικό ΠΔΕ, το οποίο αναμένεται ότι θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στις δημόσιες επενδύσεις τα επόμενα χρόνια.
Άμυνα
Στο τομέα της άμυνας, η ανακατεύθυνση πόρων του ΕΣΠΑ θα έχει ως στόχο να καλύψει το επιπλέον 1,5% του ΑΕΠ, από το συνολικά 5% του ΑΕΠ που συμφωνήθηκε να αυξηθούν οι ελάχιστες ετήσιες αμυντικές δαπάνες στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Με βάση τη συμφωνία, το 3,5% του ΑΕΠ θα πρέπει να είναι αμιγώς δαπάνες άμυνας, ενώ το 1,5% του ΑΕΠ θα πρέπει να αφορά υποδομές διπλής χρήσης. Δηλαδή, θα πρέπει να εξυπηρετούν αμυντικές ανάγκες (όπως π.χ. οι δρόμοι, οι γέφυρες, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και οι σταθμοί ενεργειακής εφεδρείας), ενώ σε καιρό ειρήνης θα εξυπηρετούν αστικές ανάγκες.
Μαζί με τις εσωτερικές ανακατανομές σε προγράμματα που τρέχουν ήδη από το ΕΣΠΑ, το πρόγραμμα ενσωμάτωσε και έργα (κυρίως ψηφιακά και υποδομές) συνολικού προϋπολογισμού 500 εκατ. ευρώ, τα οποία μεταφέρθηκαν από το ΤΑΑ.
Πηγή: capital.gr
