Η ακατανόητη απόφαση και στάση ορισμένων δημοτικών φιλαρμονικών στην Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας και η αμφισβήτηση κοινωνικών θεσμών δεκαετιών που αποκλείει συνανθρώπους μας, θεσμούς και μνήμες δεκαετιών
Υπάρχουν αποφάσεις που δεν είναι απλώς διοικητικές. Είναι βαθιά πολιτικές, κοινωνικές και τελικά ηθικές. Την περίοδο των Χριστουγέννων, αρκετές δημοτικές φιλαρμονικές στην Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας επέλεξαν να μην επισκεφθούν ιδιωτικούς χώρους, ακυρώνοντας πρακτικές δεκαετιών που είχαν καθιερωθεί ως κοινωνικός θεσμός. Πρόκειται για επισκέψεις σε νοσοκομεία, γηροκομεία, ιδρύματα, δομές υγείας και φροντίδας και σπίτια ανθρώπων που δεν μπορούν να μετακινηθούν, και για τις οποίες οι πολίτες ανέμεναν την παρουσία της ορχήστρας κάθε χρόνο.
Η φράση «δεν θα πάμε φέτος σε ιδιώτες» εγείρει σοβαρά ερωτήματα, τι ακριβώς σημαίνει «ιδιώτες»; Από πότε οι άνθρωποι κατηγοριοποιούνται σε δημόσιους και ιδιωτικούς; Οι ασθενείς, οι ηλικιωμένοι και οι πολίτες με αναπηρία δεν είναι συμπολίτες που δικαιούνται την κοινωνική μέριμνα ενός Δήμου; Η κοινωνία δεν είναι διοικητική κατηγορία, αλλά άνθρωποι με ανάγκες, με μνήμες και με προσδοκίες.
Η ευθύνη για τη συγκεκριμένη στάση ανήκει στη διοίκηση των δημοτικών φιλαρμονικών και, τελικά, στον υπεύθυνο της εκάστοτε δημοτικής αρχής, η οποία καθορίζει τις πολιτιστικές δράσεις των Δήμων. Ο μαέστρος έχει καλλιτεχνική ευθύνη και εισηγητικό ρόλο, αλλά οι τελικές αποφάσεις για τον προγραμματισμό και την κοινωνική παρουσία των φιλαρμονικών λαμβάνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες και τη διοίκηση του Δήμου. Αν το ζήτημα σχετίζεται με οικονομικούς περιορισμούς, αυτό πρέπει να δηλώνεται και να τεκμηριώνεται θεσμικά και όχι να επιλύεται με αποκλεισμούς των πιο ευάλωτων.
Κάτι που όλα τα προηγούμενα χρόνια ήταν θεσμός, ανάγκη και αυτονόητη πράξη κοινωνικής ευαισθησίας, δεν μπορεί να καταργείται ξαφνικά, χωρίς διάλογο, χωρίς τεκμηρίωση και χωρίς λογοδοσία. Τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο φωτισμοί και επίσημες εκδηλώσεις. Είναι η παρουσία εκεί που ο άλλος δεν μπορεί να έρθει, η πρόσβαση στην κοινωνία για όσους χρειάζονται περισσότερο στήριξη.
Στην Ελλάδα, οι δημοτικές φιλαρμονικές αποτελούν οργανικές δομές των Δήμων και υπάγονται διοικητικά είτε στα Δημοτικά Ωδεία είτε στις Διευθύνσεις Πολιτισμού. Χρηματοδοτούνται από τον δημοτικό προϋπολογισμό και έχουν δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα. Ο ρόλος τους δεν περιορίζεται σε επίσημες εκδηλώσεις, αλλά περιλαμβάνει διαχρονικά κοινωνικές δράσεις, ιδίως κατά τις εορταστικές περιόδους. Σε πανελλαδικό επίπεδο δεν υφίσταται θεσμικός διαχωρισμός πολιτών σε «δημόσιους» και «ιδιώτες». Οι δημοτικές φιλαρμονικές απευθύνονται στους πολίτες ανεξαρτήτως χώρου διαμονής και σε περίπτωση οικονομικών περιορισμών, αυτοί δηλώνονται και τεκμηριώνονται θεσμικά από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Αυτή είναι η καθιερωμένη και εφαρμοζόμενη πρακτική της ελληνικής τοπικής αυτοδιοίκησης, και κάθε απόκλιση από αυτήν απαιτεί σαφή εξήγηση και θεσμική λογοδοσία.
