Το Ηνωμένο Βασίλειο ξεκίνησε τη δεκαετία με φιλοδοξίες να ηγηθεί της παγκόσμιας ρύθμισης της τεχνητής νοημοσύνης. Όμως, μέσα σε λίγους μόλις μήνες, η πολιτική του πορεία άλλαξε ριζικά: από τις υποσχέσεις για «ισχυρότερη» εποπτεία της AI, η κυβέρνηση κατέληξε να εγκαταλείψει την ιδέα ενός ολοκληρωμένου νομοσχεδίου.
Η μεταστροφή αυτή δεν ήταν ξαφνική, ήταν το αποτέλεσμα πολιτικών, γεωπολιτικών και θεσμικών πιέσεων που συσσωρεύονταν από το 2024, αναφέρει σε σχετική του ανάλυση το Politico.
Από τις προεκλογικές δεσμεύσεις στην αναδίπλωση
Πριν αναλάβει την εξουσία, ο Κιρ Στάρμερ και το Εργατικό Κόμμα είχαν δεσμευτεί για αυστηρότερη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης, με έμφαση στα «frontier models» — τα πιο προηγμένα συστήματα, όπως το ChatGPT και το Gemini. Στο προεκλογικό τους πρόγραμμα το 2024, μιλούσαν για «δεσμευτική ρύθμιση» και για ένα πλαίσιο που θα υποχρέωνε τις εταιρείες να υποβάλλουν τα μοντέλα τους σε κρατικό έλεγχο πριν από την κυκλοφορία.
Ωστόσο, λίγους μήνες μετά τη σαρωτική εκλογική νίκη των Εργατικών, το κλίμα άλλαξε. Ο τότε υπουργός Τεχνολογίας Πίτερ Κάιλ ανέθεσε στον επενδυτή Ματ Κλίφορντ τη σύνταξη ενός «AI Opportunities Action Plan». Η έκθεση υποστήριζε ότι η Βρετανία δεν πρέπει να μιμηθεί «υπερρυθμισμένες δικαιοδοσίες» και ότι το υπάρχον μοντέλο — όπου κάθε τομεακός ρυθμιστής επιβλέπει τη χρήση της AI στον δικό του χώρο — είναι επαρκές.
Η κυβέρνηση άρχισε να βλέπει την τεχνητή νοημοσύνη όχι ως απειλή που απαιτεί περιορισμούς, αλλά ως μοχλό ανάπτυξης. Με τη βρετανική οικονομία να αντιμετωπίζει χρόνια χαμηλής παραγωγικότητας και δημόσιες υπηρεσίες σε κρίση, η AI παρουσιάστηκε ως «η ευκαιρία της γενιάς», όπως είπε ο Στάρμερ σε συνέντευξή του στο Economist.
Η επιρροή της Σίλικον Βάλεϊ και μια συνάντηση
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Politico, μια ιδιωτική συνάντηση του Στάρμερ με τον Ντέμης Χασάμπης, συνιδρυτή και CEO της Google DeepMind, φέρεται να έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μεταστροφή του. Ο Χασάμπης, που έχει επανειλημμένα τονίσει τις θετικές δυνατότητες της AI για την υγεία, την εκπαίδευση και τη δημόσια διοίκηση, προσκλήθηκε αργότερα να ενημερώσει ολόκληρο το υπουργικό συμβούλιο.
Από εκείνο το σημείο, η κυβέρνηση άρχισε να «γέρνει» ξεκάθαρα προς την πλευρά της καινοτομίας, παρουσιάζοντας τη ρύθμιση ως εμπόδιο παρά ως αναγκαιότητα.
Ο παράγοντας Τραμπ και η γεωπολιτική πίεση
Η αλλαγή στάσης της Βρετανίας συνέπεσε με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Η νέα αμερικανική κυβέρνηση αντιμετώπισε την τεχνητή νοημοσύνη ως πεδίο στρατηγικού ανταγωνισμού με την Κίνα. Οποιαδήποτε ξένη ρύθμιση που θα μπορούσε να επιβραδύνει την ανάπτυξη αμερικανικών μοντέλων θεωρήθηκε απειλή για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Σε αυτό το πλαίσιο, η αρχική πρόθεση της Βρετανίας να απαιτεί από αμερικανικές εταιρείες να ανοίγουν τα μοντέλα τους για κρατικό έλεγχο προκάλεσε αντιδράσεις στην Ουάσιγκτον. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Τεντ Κρουζ κατηγόρησε το βρετανικό AI Safety Institute ότι «υπονομεύει» την αμερικανική προσπάθεια να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία έναντι της Κίνας.
Η κυβέρνηση Στάρμερ, επιδιώκοντας να διατηρήσει στενές σχέσεις με τις ΗΠΑ, προσαρμόστηκε γρήγορα. Στις διεθνείς συνόδους για την AI, η Βρετανία ευθυγραμμίστηκε με την Ουάσιγκτον, αποφεύγοντας να υπογράψει διεθνείς δεσμεύσεις για ρύθμιση. Το αποκορύφωμα ήταν η υπογραφή της «Technology Prosperity Deal» με τις ΗΠΑ — μια συμφωνία που προωθούσε την καινοτομία και τη χαλάρωση των ρυθμιστικών πλαισίων.
Εσωτερικά εμπόδια
Πέρα από τις διεθνείς πιέσεις, η κυβέρνηση αντιμετώπισε και σημαντικά εσωτερικά εμπόδια. Μια ομάδα ισχυρών «τεχνολογικών λόρδων» στη Βουλή των Λόρδων είχε ήδη δείξει ότι μπορεί να μπλοκάρει ή να τροποποιεί νομοσχέδια, όπως έκανε με το Data Use and Access Bill. Η προοπτική ενός μεγάλου AI νομοσχεδίου κινδύνευε να μετατραπεί σε «χριστουγεννιάτικο δέντρο» — ένα νομοσχέδιο γεμάτο άσχετες τροπολογίες.
Ανώτεροι δημόσιοι λειτουργοί προειδοποίησαν ότι μια τέτοια διαδικασία θα ήταν χαοτική και δύσκολα διαχειρίσιμη. Έτσι, η κυβέρνηση αποφάσισε να «σπάσει» την πολιτική για την AI σε μικρότερα, στοχευμένα νομοθετήματα: απαγόρευση των nudification apps, ρυθμίσεις για τα AI chatbots μέσω του Online Safety Act, και ειδική νομοθεσία για τα AI Growth Labs.
Η κοινή γνώμη δεν συμφωνεί
Παρά τη στροφή της κυβέρνησης, οι πολίτες φαίνεται να έχουν διαφορετικές προτεραιότητες, σημειώνει το Politico. Έρευνα του Ada Lovelace Institute δείχνει ότι 9 στους 10 Βρετανούς θέλουν έναν ανεξάρτητο ρυθμιστή AI με πραγματικές εξουσίες επιβολής. Οι πολίτες δίνουν προτεραιότητα στη δικαιοσύνη, την ασφάλεια και τις κοινωνικές επιπτώσεις, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει πιο αργή καινοτομία.
Άλλη μελέτη της Focal Data δείχνει ότι η παρουσίαση της AI ως γεωπολιτικού ανταγωνισμού δεν πείθει τους ψηφοφόρους, οι οποίοι εμφανίζονται επιφυλακτικοί απέναντι στη στενή συνεργασία με τις ΗΠΑ.
Ο πρώην πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ έχει επισημάνει ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποτυγχάνουν να συνδέσουν την τεχνολογική ανταγωνιστικότητα με τις καθημερινές ανησυχίες των πολιτών — την ασφάλεια, την ευημερία και το μέλλον των παιδιών τους.
Ένα δύσκολο στοίχημα για τον Στάρμερ
Για τον Στάρμερ, που ήδη δυσκολεύεται να δημιουργήσει ισχυρό δεσμό με τους ψηφοφόρους, η απόσταση ανάμεσα στις κυβερνητικές επιλογές και τις κοινωνικές ανησυχίες αποτελεί σημαντική πρόκληση. Η εγκατάλειψη ενός μεγάλου AI νομοσχεδίου μπορεί να διευκολύνει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ και να επιταχύνει την καινοτομία, αλλά αφήνει αναπάντητα κρίσιμα ερωτήματα για τη διαφάνεια, την ασφάλεια και την προστασία των πολιτών, καταλήγει το Politico.
Πηγή: ot.gr
