Η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται σε μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία παγκοσμίως, με τις επιπτώσεις της να πλήττουν δυσανάλογα τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Ανάμεσά τους, οι έγκυες γυναίκες και τα νεογνά βρίσκονται στην πρώτη γραμμή κινδύνου, καθώς η αυξανόμενη έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες συνδέεται με σοβαρές επιπλοκές. Παρά την πρόοδο της επιστημονικής τεκμηρίωσης, παραμένουν κρίσιμα αναπάντητα ερωτήματα, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για διεπιστημονική συνεργασία και αποτελεσματικές πολιτικές προστασίας της υγείας μητέρας και βρέφους σε ένα μεταβαλλόμενο κλιματικό περιβάλλον.
Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκε διήμερο workshop με αντικείμενο την επιλογή κατάλληλων δεικτών για την παρακολούθηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία, δίνοντας έμφαση στην έκθεση της εγκύου και του βρέφους σε υψηλές θερμοκρασίες.
Η δράση υλοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου HIGH Horizons, υπό την αιγίδα του υπουργείου Υγείας και σε συνεργασία με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ). Στο workshop συμμετείχαν εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας, φορείς δημόσιας υγείας και διεθνείς οργανισμοί.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδότησε έξι ερευνητικά προγράμματα στο πλαίσιο του Climate-Health Cluster, μεταξύ των οποίων και το HIGH Horizons. Στο πλαίσιο του έργου διοργανώθηκαν τόσο το workshop όσο και η ετήσια συνάντηση των εταίρων του προγράμματος στην Αθήνα.
Οι επιπτώσεις των υψηλών θερμοκρασιών
Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η καθηγήτρια Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Βαρβάρα Μουχτούρη, το Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου διεξάγει προοπτική μελέτη κοόρτης γεννήσεων στο πλαίσιο του έργου HIGH Horizons. Στόχος είναι η εις βάθος κατανόηση των βιολογικών μηχανισμών μέσω των οποίων η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζει την υγεία εγκύων, νεογνών και βρεφών.
«Η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες κατά την εγκυμοσύνη συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου τοκετού, θνησιγένειας, νεογνών μικρών για την ηλικία κύησης, σακχαρώδη διαβήτη κύησης, πρόωρης ρήξης εμβρυϊκών υμένων, καθώς και υπερτασικών και καρδιαγγειακών επιπλοκών κατά την κύηση. Παρά τα τεκμηριωμένα αυτά ευρήματα, παραμένουν σημαντικά κενά γνώσης σχετικά με την ποσοτικοποίηση του κινδύνου, τις κρίσιμες περιόδους ευαλωτότητας και τα υποκείμενα βιολογικά μονοπάτια».
Κατά τη διήμερη συνάντηση παρουσιάστηκαν ερευνητικά δεδομένα και καλές πρακτικές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε σε μέτρα όπως η επαρκής ενυδάτωση, η αποφυγή έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες, η χρήση ελαφρού ρουχισμού και η προσαρμογή της καθημερινής δραστηριότητας. Επίσης, συζητήθηκαν παρεμβάσεις σε επίπεδο κτηρίου, όπως ο αερισμός, η σκίαση, η θερμική μόνωση και η χρήση δροσερών χώρων.
Η σημασία της πρόληψης και της συνεργασίας
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, καθηγητής Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, τόνισε ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις για τη δημόσια υγεία, με δυσανάλογες επιπτώσεις σε ευάλωτες ομάδες. Υπογράμμισε τον ρόλο του Οργανισμού στη συλλογή και ανάλυση δεδομένων που μπορούν να στηρίξουν τεκμηριωμένες πολιτικές.
Η προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής του υπουργείου Υγείας, Φωτεινή Κουλούρη, αναφέρθηκε στη σημασία της διεπιστημονικής συνεργασίας και της αξιοποίησης της επιστημονικής γνώσης για την προστασία της υγείας μητέρας και βρέφους.
Ο συντονιστής του έργου, καθηγητής Stanley Luchters, σημείωσε ότι η εκδήλωση επικεντρώθηκε στην αναζήτηση λύσεων για την παρακολούθηση των επιπτώσεων της αύξησης της θερμοκρασίας στην υγεία εγκύων, γυναικών μετά τον τοκετό και παιδιών. Το έργο, όπως είπε, εφαρμόζει πιλοτικά αποτελεσματικές λύσεις σε κοινότητες και στον τομέα υγείας, με στόχο την προστασία από τα αυξανόμενα κύματα καύσωνα.
Η καθηγήτρια Παιδιατρικής Βάνα Παπαευαγγέλου παρουσίασε ανασκόπηση δεδομένων για την υγεία μητέρας και παιδιού, τη φροντίδα και τους επιδημιολογικούς δείκτες περιγεννητικής υγείας.
Στο workshop συμμετείχαν επίσης εκπρόσωποι του υπουργείου Υγείας, του υπουργείου Εργασίας, του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, της ΕΜΥ και άλλων φορέων. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στον ρόλο των επιστημονικών εταιρειών γυναικολογίας, νεογνολογίας και παιδιατρικής στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία μητέρας και παιδιού.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Νεογνολογικής Εταιρείας, καθηγητής Παιδιατρικής-Νεογνολογίας του ΑΠΘ Γεώργιος Μητσιάκος, υπογράμμισε ότι το πρόγραμμα HIGH Horizons αναδεικνύει τη σημασία της πρόληψης και της προστασίας των πιο ευάλωτων πληθυσμών. «Η επιστημονική γνώση οφείλει να υπηρετεί τη δημόσια υγεία και την κοινωνική ευθύνη», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Χαιρετισμό απηύθυνε και ο Dr Breda, επικεφαλής του γραφείου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην Ελλάδα, ενώ η Anayda Portela από τον ΠΟΥ αναφέρθηκε στη συμβολή του έργου HIGH Horizons στην παγκόσμια δημόσια υγεία. «Όλο και περισσότερες μελέτες δείχνουν τον αντίκτυπο της έκθεσης στη θερμότητα στην υγεία της μητέρας, του νεογνού και του παιδιού. Η άνοδος της θερμοκρασίας είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Τα αποτελέσματα του workshop θα τροφοδοτήσουν την παγκόσμια σκέψη και δράση».
Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία μητέρας και παιδιού απαιτεί συντονισμένες δράσεις, διεπιστημονική συνεργασία και στενή συνέργεια επιστημονικών και θεσμικών φορέων. Το workshop ολοκληρώθηκε με την επισήμανση της ανάγκης συνέχισης της έρευνας και αξιοποίησης των αποτελεσμάτων του έργου HIGH Horizons στον σχεδιασμό πολιτικών δημόσιας υγείας.
Πηγή: tanea.gr
