Η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών να καθιερώσει την 16η Νοεμβρίου ως Διεθνή Ημέρα Μεσογειακής Διατροφής αποτελεί, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της παγκόσμιας συνειδητοποίησης γύρω από τη σημασία της υγιεινής διατροφής, της βιωσιμότητας και των τοπικών διατροφικών παραδόσεων. Πρόκειται για μια αναγνώριση που υπερβαίνει το πεδίο της διατροφής και αγγίζει την υγεία, το περιβάλλον, την κοινωνική συνοχή και την πολιτισμική ταυτότητα.
Η FAO θα έχει τον κεντρικό ρόλο στον συντονισμό και την υποστήριξη των δράσεων που θα συνοδεύουν τη νέα διεθνή ημέρα. Η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης ήρθε μετά την έγκριση της σχετικής πρότασης στην 44η Σύνοδο της Διάσκεψης της FAO νωρίτερα μέσα στο 2025 και εντάσσεται στο πλαίσιο της υλοποίησης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs).
Η πρόταση κατατέθηκε από την Ιταλία, εκ μέρους μιας ομάδας χωρών της Μεσογείου που συνυπέγραψαν την πρωτοβουλία: ανάμεσά τους η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία, η Πορτογαλία, η Κύπρος, η Μάλτα, το Μαρόκο, η Τυνησία και ο Λίβανος. Η γεωγραφική αυτή συμμαχία υπογραμμίζει ότι η Μεσογειακή Διατροφή δεν είναι απλώς ένα διατροφικό πρότυπο, αλλά ένα κοινό πολιτισμικό και κοινωνικό υπόβαθρο.
Για τη FAO, η καθιέρωση της Διεθνούς Ημέρας αποτελεί ευκαιρία να αναδειχθεί ο ρόλος των λεγόμενων «εδαφικών» ή «τοπικών» διατροφικών συστημάτων – διατροφών που είναι βαθιά ριζωμένες στην ιστορία, τις τοπικές οικονομίες και τα φυσικά όρια των οικοσυστημάτων. Τέτοια μοντέλα μπορούν να προσφέρουν πολλαπλά οφέλη: βελτίωση της δημόσιας υγείας, μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η σπατάλη τροφίμων και η παγκόσμια επιδημία της παχυσαρκίας.
Τα οφέλη της Μεσογειακής Διατροφής είναι επιστημονικά τεκμηριωμένα εδώ και δεκαετίες. Ήδη από τη δεκαετία του 1960, ο Ancel Keys ανέδειξε τη προστατευτική της δράση απέναντι στις καρδιαγγειακές παθήσεις, ενώ μεταγενέστερες έρευνες τη συνδέουν με χαμηλότερα ποσοστά διαβήτη, ορισμένων μορφών καρκίνου και κατάθλιψης. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν από περισσότερο από δέκα χρόνια, η UNESCO την αναγνώρισε ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας.
Παρότι παρουσιάζει τοπικές παραλλαγές, η Μεσογειακή Διατροφή βασίζεται σε κοινές αρχές: άφθονα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, ξηρούς καρπούς και ελαιόλαδο ως βασική πηγή λίπους, μέτρια κατανάλωση ψαριών, γαλακτοκομικών και κρέατος, και περιορισμό των γλυκών και των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων.
Ωστόσο, η FAO κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Η παγκοσμιοποίηση, η αστικοποίηση και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής οδηγούν σε σταδιακή διάβρωση αυτού του διατροφικού μοντέλου. Πολλές χώρες της Μεσογείου καταγράφουν πλέον αυξημένα ποσοστά παιδικής και ενήλικης παχυσαρκίας, γεγονός που αποτυπώνει την απομάκρυνση από τις παραδοσιακές πρακτικές.
Στον πυρήνα της Μεσογειακής Διατροφής βρίσκεται κάτι βαθύτερο από τη λίστα τροφίμων: μια κοινωνική πρακτική που περιλαμβάνει γνώσεις, δεξιότητες, τελετουργίες και τρόπους συμβίωσης.
Η καλλιέργεια, η αλιεία, η κτηνοτροφία, η μαγειρική και –κυρίως– το κοινό τραπέζι λειτουργούν ως συνεκτικός ιστός κοινοτήτων, ενισχύοντας τη φιλοξενία, τον διάλογο και τον σεβασμό στη διαφορετικότητα.
Με τη δημιουργία της Διεθνούς Ημέρας, η FAO φιλοδοξεί να ενισχύσει την ευαισθητοποίηση, τις επενδύσεις και τη δράση για τη διατήρηση όχι μόνο ενός υγιεινού τρόπου διατροφής, αλλά και των κοινωνικών και παραγωγικών δομών που τον στηρίζουν. Σε μια εποχή διατροφικής ανασφάλειας, κλιματικής κρίσης και υγειονομικών προκλήσεων, η Μεσογειακή Διατροφή προβάλλει όχι ως νοσταλγία του παρελθόντος, αλλά ως εργαλείο για ένα πιο βιώσιμο μέλλον.
Πηγή: tanea.gr
