Πώς τα Κέντρα Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας προσφέρουν υποστήριξη, δραστηριότητες και αίσθημα κοινότητας στους ανθρώπους με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις
Οταν μιλάμε για κοινωνική φροντίδα στην Ελλάδα, οι ΚΔΗΦ, τα Κέντρα Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας συχνά μένουν έξω από τα φώτα της δημοσιότητας, παρά το γεγονός ότι η συμβολή τους είναι καθοριστική για εκατοντάδες ανθρώπους και τις οικογένειές τους. Στην πράξη, αυτά τα κέντρα αποτελούν καθημερινά σημεία αναφοράς, όπου η υποστήριξη δεν περιορίζεται σε τυπικές υπηρεσίες, αλλά αγγίζει την ποιότητα ζωής, την κοινωνική ένταξη και την αυτονομία των ανθρώπων που τα επισκέπτονται.
Γράφει η Έννη Λεβέντη από την «Πολιτεία Θεσσαλών» Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2025
Τα ΚΔΗΦ προσφέρουν στους συμμετέχοντες ένα πλήρες φάσμα δραστηριοτήτων που συνδυάζουν την ψυχοκοινωνική στήριξη, την εκπαίδευση δεξιοτήτων και την κοινωνική συμμετοχή. Οι άνθρωποι με αναπηρία ή χρόνιες παθήσεις έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν βασικές καθημερινές δεξιότητες, να συμμετάσχουν σε δημιουργικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες και να διατηρήσουν ένα αίσθημα αυτονομίας και προσωπικής αξίας. Στην ουσία, τα ΚΔΗΦ δεν είναι απλώς χώρος φροντίδας· είναι χώρος μάθησης, ανάπτυξης και ενδυνάμωσης.
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, τα ΚΔΗΦ λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα με στόχο τη στήριξη ενηλίκων με αναπηρία που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν πλήρως εργασιακά προγράμματα ή χρειάζονται καθημερινή υποστήριξη. Οι υπηρεσίες τους περιλαμβάνουν από εξειδικευμένη εργοθεραπεία, φυσικοθεραπεία και λογοθεραπεία μέχρι κοινωνικές δραστηριότητες, εργαστήρια δεξιοτήτων, δημιουργική απασχόληση, πολιτιστικά προγράμματα και ψυχολογική υποστήριξη.
Για πολλούς, η παρουσία στα ΚΔΗΦ σημαίνει τη διατήρηση ενός σταθερού και δομημένου προγράμματος, που συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της αυτονομίας τους. Η αξία των ΚΔΗΦ δεν περιορίζεται μόνο στην υποστήριξη των συμμετεχόντων. Οι οικογένειες των ανθρώπων που φοιτούν σε αυτά τα κέντρα βιώνουν άμεση ανακούφιση, καθώς γνωρίζουν ότι οι αγαπημένοι τους άνθρωποι βρίσκονται σε ασφαλές περιβάλλον, με εξειδικευμένο προσωπικό και προγράμματα προσαρμοσμένα στις ανάγκες τους.
Η καθημερινότητα για τους γονείς ή τους φροντιστές γίνεται πιο βιώσιμη, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται το άγχος και η κοινωνική απομόνωση. Σε πολλές περιπτώσεις, τα ΚΔΗΦ αποτελούν τον κρίσιμο σύνδεσμο που επιτρέπει στους ανθρώπους με αναπηρία να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία, να διατηρούν σχέσεις, να μαθαίνουν και να παραμένουν ενεργοί πολίτες.
Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά των ΚΔΗΦ είναι η έμφαση στη δημιουργική απασχόληση και την κοινωνικοποίηση. Μέσα από εργαστήρια χειροτεχνίας, ζωγραφικής, μουσικής, αθλητικών δραστηριοτήτων και ομάδων συζήτησης, οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν δεξιότητες και να εκφραστούν δημιουργικά. Αυτές οι δραστηριότητες δεν είναι απλώς ψυχαγωγικές· συντελούν στην ανάπτυξη αυτοεκτίμησης, στη βελτίωση κοινωνικών δεξιοτήτων και στην ενδυνάμωση της αίσθησης ότι κάθε άνθρωπος έχει ρόλο και αξία στην κοινότητα.
Παράλληλα, τα ΚΔΗΦ αποτελούν κρίσιμο πεδίο παρακολούθησης και ανάπτυξης δεξιοτήτων που μπορούν να βελτιώσουν την ένταξη στην αγορά εργασίας. Προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και πρακτικής άσκησης, σε συνδυασμό με κοινωνικές και ψυχολογικές υπηρεσίες, ενισχύουν την αυτονομία των συμμετεχόντων και αυξάνουν τις πιθανότητες συμμετοχής στην εργασία ή σε άλλες δραστηριότητες της κοινότητας.
Με αυτό τον τρόπο, τα ΚΔΗΦ δεν είναι απλώς χώροι φροντίδας· γίνονται κόμβοι ανάπτυξης δεξιοτήτων και κοινωνικής ενσωμάτωσης. Η σημασία τους φαίνεται και στα στατιστικά στοιχεία: σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ΕΣΑμεΑ, οι συμμετέχοντες που παρακολουθούν τακτικά ΚΔΗΦ παρουσιάζουν μεγαλύτερη αυτονομία στην καθημερινή ζωή, βελτιωμένη ψυχοκοινωνική κατάσταση και αυξημένη συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες σε σχέση με όσους δεν έχουν πρόσβαση σε αντίστοιχες δομές. Η επένδυση στη λειτουργία και τη διεύρυνση των ΚΔΗΦ δεν είναι μόνο κοινωνική υποχρέωση, αλλά και μέτρο ουσιαστικής ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής και της ισότητας. Ωστόσο, παρά την αξία τους, τα ΚΔΗΦ αντιμετωπίζουν προκλήσεις. Υπάρχει ανάγκη για περισσότερες δομές σε περιοχές που δεν καλύπτονται επαρκώς, βελτίωση υποδομών, επαρκές και σταθερό προσωπικό και χρηματοδότηση που να διασφαλίζει συνεχή λειτουργία και ποιότητα υπηρεσιών.
Η κοινωνία και η πολιτεία πρέπει να κατανοήσουν ότι η στήριξη αυτών των δομών δεν είναι κόστος, αλλά επένδυση στη ζωή των ανθρώπων και στην ισότιμη συμμετοχή τους.
Η καθημερινότητα στα ΚΔΗΦ είναι μια καθημερινή υπενθύμιση ότι η υποστήριξη και η συμπερίληψη δεν είναι αφηρημένες έννοιες. Είναι πράξεις, επιλογές και δομές που κάνουν τη ζωή πιο δίκαιη και ουσιαστική. Όταν οι άνθρωποι με αναπηρία ή χρόνιες παθήσεις έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά, να μαθαίνουν, να δημιουργούν και να κοινωνικοποιούνται, η κοινωνία ολόκληρη γίνεται πιο ανθρώπινη, πιο συμπεριληπτική και πιο δυνατή.
Τα ΚΔΗΦ δεν είναι απλώς χώροι φροντίδας· είναι χώροι που αλλάζουν ζωές. Και η αληθινή τους αξία μετριέται καθημερινά στα χαμόγελα, στην αυτονομία, στη δημιουργικότητα και στην κοινωνική συμμετοχή των ανθρώπων που τα επισκέπτονται. Είναι μια υπενθύμιση ότι η κοινωνία που φροντίζει πραγματικά τους πιο ευάλωτους πολίτες της είναι μια κοινωνία που σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την ισότητα και τη δύναμη της κοινότητας.
