«Σωσίβιο» για τους απατεώνες κτηνοτρόφους ή μη και βαρίδι για την αξιοπιστία της Πολιτείας η νέα ΚΥΑ για την κατανομή των βοσκοτόπων
Με μαθηματικούς όρους πατέντας επιχειρείται η συγκάλυψη ανύπαρκτου ζωικού κεφαλαίου, όταν στην Κρήτη μόλις το 61% των μονάδων δηλώνει παραγωγή γάλακτος
Με την πολιτική ζωή της χώρας να κινείται μήνες τώρα στον αστερισμό του μεγαλύτερου σκάνδαλου άμεσων ενισχύσεων, με μία «τεχνική λύση» και έναν Κανονισμό να μετατρέπει τον ΟΠΕΚΕΠΕ σε πηγή παράνομου πλουτισμού, η νέα τροποποιητική ΚΥΑ 3378/2025 υποτίθεται ότι θα έβαζε τέλος στα χρόνια στρεβλά της «εικονικής» κατανομής βοσκοτόπων. Φευ… Όχι μόνο δεν κλείνει τις τρύπες, αλλά τις μετατρέπει σε λεωφόρους για όσους επιτήδειους προσβλέπουν στους ευρωπαϊκούς πόρους, στερώντας μεγάλο μέρος αυτών από τους πραγματικούς δικαιούχους.
Στις 26 Νοεμβρίου δημοσίευτηκε στο ΦΕΚ η Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργείων Περιβάλλοντος & Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων για την «εικονική» κατανομή των βοσκοτόπων στους κτηνοτρόφους της χώρας, τη λεγόμενη «τεχνική λύση».
Γράφει ο Τάσος Κουρκούμπας από την «Πολιτεία Θεσσαλών» Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2025
Ενώ η κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι το νέο πλαίσιο θα εξυγιάνει το σύστημα, εντούτοις η ΚΥΑ αποδεικνύεται πως λειτουργεί σαν ένα περίτεχνο κάλυμμα που αφήνει «παράθυρο» για κάθε επιτήδειο κτηνοτρόφο ή μη, να προχωρήσει σε «φουσκωμένες» δηλώσεις ζωικού κεφαλαίου συνεχίζοντας έτσι απτόητος να παράγει «δικαιώματα» και χρήμα, ακόμη κι όταν τα δηλωθέντα κοπάδια του υπάρχουν μόνο… στα χαρτιά. Σε μία μάλιστα κραυγαλέα θεσμοθέτηση στρέβλωσης, επιτρέπει τα δήθεν κοπάδια της Κρήτης να «βοσκήσουν» σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Κοπάδια «φαντάσματα» στην Κρήτη
Το επονομαζόμενο πλέον σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ με τις παράνομες επιδοτήσεις βοσκοτόπων στην Ελλάδα ήταν το φυσικό επακόλουθο μιας σειράς πολιτικών επιλογών και νομοθετικών στρεβλώσεων που υπονόμευσαν συστηματικά τη διαφάνεια και τη νομιμότητα στη διαχείριση των ευρωπαϊκών ενισχύσεων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Το πρόβλημα με τις αναληθείς δηλώσεις αιγοπροβάτων στην Κρήτη, καθώς εκεί εντοπίζεται το πρόιβλημα, δεν αποκαλύφθηκε τον Μάιο του 2025 από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Ήταν γνωστό εδώ και χρόνια. Κι όμως, οι έλεγχοι που θα μπορούσαν σε λίγους μήνες να καταγράψουν το πραγματικό ζωικό κεφάλαιο του νησιού, δεν έγιναν ποτέ.
Κι όμως η νέα ΚΥΑ που παρουσιάστηκε με διθυράμβους από την κυβέρνηση, αντί να αποτελέσει το νομικό εργαλείο που θα διασφαλίζει τα δικαιώματα των πραγματικών κτηνοτρόφων, «κλείνει το μάτι» σε όσους ότι… δηλώσουν είναι. Όπως όσα δηλώσουν είναι και τα κοπάδια τους…
Ούτε γάλα, ούτε κρέας!
Σύμφωνα με προηγούμενες ΚΥΑ τόσο οι τριμηνιαίες δηλώσεις παραγωγής πρόβειου και γίδινου γάλακτος όσο και οι δηλώσεις σφαγών στην εφαρμογή ΑΡΤΕΜΙΣ αποτελούν τεκμήριο του αριθμού των αιγοπροβάτων, βασικό στοιχείο για την κατανομή βοσκοτόπων. Σύστημα ωστόσο που άφηνε περιθώριο μέσω της δήλωσης παραγωγής γάλακτος να δηλώνεται εικονικός πληθυσμός ζώων, όταν μία δυναμική γαλακτοπαραγωγική μονάδα με μέση απόδοση γάλακτος άνω των 100 κιλών ανά θηλυκό ετησίως θα μπορούσε να τεκμαίρει περισσότερα ζώα από όσα πραγματικά διαθέτει ώστε αυτά να υπολογισθούν στην κατανομή βοσκοτόπων. Σε όλη τη χώρα οι κύριες παραγωγικές κατευθύνσεις της αιγοπροβατοτροφίας είναι το γάλα και το κρέας.
Στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κτηνιατρικής του Υπ.Α.Α.Τ. δίνεται η δυνατότητα της δήλωσης μιας κτηνοτροφικής μονάδας ως γαλακτοπαραγωγικής κατεύθυνσης ή κρεοπαραγωγικής ή μικτής ή αναπαραγωγικής ή ειδικού σκοπού. Σύμφωνα με τα στατιστικά του ΟΠΣΚ το 97% περίπου των εκμεταλλεύσεων της χώρας έχει δηλωθεί ως μικτής κατεύθυνσης, εξαίρεση μονάδες στους Λάρισας, Λέσβου και Θεσσαλονίκης, όπου υπάρχει και σημαντικό ποσοστό αποκλειστικής γαλακτοπαραγωγικής κατεύθυνσης.
Με τη νέα ΚΥΑ πλέον παρέχεται η δυνατότητα υπολογισμού των αιγοπροβάτων «για τους κτηνοτρόφους που δεν δραστηριοποιούνται στους τομείς γάλακτος ή σφαγής». Διάταξη που για τους γνωρίζοντες χαρακτηρίζεται «φωτογραφική» για τους κτηνοτρόφους της Κρήτης, όπου τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί να αυξάνεται με μαθηματική πρόοδο κάθε χρόνο στο νησί ο αριθμός των μικρών εκμεταλλεύσεων που είναι δηλωμένες ως μικτής κατεύθυνσης, αλλά δεν έχουν δηλώσεις στην εφαρμογή ΑΡΤΕΜΙΣ.
Κάπως έτσι ότι από τις 14.592 αιγοπροβατοτροφικές εκμεταλλεύσεις στην Κρήτη το 2018, σήμερα ανέρχονται στις 28.032, εκ των οποίων συνολικά το 2024 μόνο οι 10.930, ποσοστό 39% δήλωσαν παραγωγή γάλακτος! Για το υπόλοιπο 61% το ΥπΑΑΤ δεν έχει στοιχεία. Επομένως οι 17.102 μονάδες χωρίς δήλωση παραγωγικών στοιχείων, είτε δηλώνουν αναληθή αριθμό ζωικού κεφαλαίου είτε ακόμη… δεν υπάρχουν! Όπως δεν έχουν υπάρξει επιτόπιοι έλεγχοι.
Μαθηματική… «πατέντα»
Κοινώς η ΚΥΑ ανοίγει διάπλατα την πόρτα για την κατανομή βοσκοτόπων σε κτηνοτρόφους της Κρήτης που δεν παράγουν ούτε γάλα ούτε κρέας. Για τον υπολογισμό των ζώων όλων αυτών, εισάγεται ένας μαθηματικός τύπος, αν όχι «πατέντα»: η μέθοδος υπολογισμού του ζωικού κεφαλαίου θα γίνεται μέσω σύγκρισης του εισοδήματος Ε1 με τα βοσκοτοπικα δικαιώματα.
Έτσι, εάν ένας κτηνοτρόφος έχει μεγαλύτερη αναλογία εισοδήματος Ε1 από την αξία των βοσκοτοπικών δικαιωμάτων του σε σχέση με την αντίστοιχη αναλογία του συνόλου της Περιφερειακής Ενότητας, η νέα ΚΥΑ δέχεται ως αληθές το δηλωμένο ζωικό του κεφάλαιο και ας μην παράγει τίποτα στον τομέα της αιγοπροβατοτροφίας. Πιο απλά, όποιος εμφανίζει παραπάνω εισόδημα από άλλη δραστηριότητα, έχει για παράδειγμα ελιές ή καλλιεργεί φρούτα, είναι «εντάξει». Κι ας μην παρήγαγε γάλα, κι ας μην έσφαξε ζώα. Αν ταιριάζει το κλάσμα, παίρνει βοσκοτόπια. Αν αυτό δεν είναι προσβολή για τους πραγματικούς κτηνοτρόφους της χώρας, τότε τι είναι, όταν ένας που παράγει πραγματικά, αλλά έχει χαμηλό εισόδημα ξαφνικά «δεν δικαιολογεί» τα ζώα που όντως έχει.
Αλλά και αντίθετη περίπτωση αν ο δείκτης είναι μικρότερος από τον μέσο όρο της Περιφερειακής Ενότητας, ο κτηνοτρόφος δεν αποκλείεται από το σύστημα. Απλώς μειώνονται τα δηλωμένα, πιθανόν και ανύπαρκτα ζώα του, κατά την αναλογία μεταξύ των εισοδημάτων του και της Περιφερειακής Ενότητας όπου εδράζεται. Έχεις δεν έχεις δηλαδή ζώα, θα φαίνεται ότι έχεις! Είτε έτσι, είτε αλλιώς δηλαδή η ΚΥΑ τιμωρεί τους πραγματικούς κτηνοτρόφους και προστατεύει τους «ψεύτικους».
Οι ζωοτροφές ανοίγουν την «κερκόπορτα»
Σε ότι αφορά το κριτήριο της ομορότητας για τις Περιφερειακές Ενότητες -για την Κρήτη το όριο καθορίζεται στο σύνολο του νησιού- η νέα ΚΥΑ ανοίγει την «κερκόπορτα», για να δοθούν βοσκότοποι σε όλη την Ελλάδα ανεξαρτήτως κριτηρίων ομορότητας βάσει τριών στοιχείων: τις παραδόσεις γάλακτος, τις παραδόσεις κρέατος ή την… αγορά ζωοτροφών! Με λίγα λόγια, ένας fake (ποιος χρειάζεται γάλα ή σφάγια για να αποδείξει ότι έχει πρόβατα;) κτηνοτρόφος με ψευδή δήλωση ζωικού κεφαλαίου από την Κρήτη, αγοράσει ζωοτροφή, θα μπορεί να δεσμεύσει βοσκοτόπια σε οποιαδήποτε Περιφερειακή Ενότητα της ηπειρωτικής χώρας, Ταυτόχρονα θα συνεχίσει να επιδοτείται και να στερεί πόρους από τους κτηνοτρόφους της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας, της Ηπείρου…
Παρά την προσπάθεια της κυβέρνησης να την παρουσιάσει έτσι, η ΚΥΑ 3378/2025 δεν αποτελεί μεταρρύθμιση, αλλά ανακύκλωση ενός προβλήματος που έχει εκθέσει τη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει κοστίσει εκατομμύρια στην ελληνική οικονομία και έχει απαξιώσει τους πραγματικούς κτηνοτρόφους. Πολύ καλά η κυβέρνηση μιλά για κάδους ελέγχου, για ηλεκτρονικούς βόλους στα ζώα το 2026, για ψηφιακές παρακολουθήσεις. Χωρίς καθολική καταμέτρηση του ζωικού κεφαλαίου όμως και χωρίς διαφάνεια στην κατανομή των βοσκοτόπων, όλα αυτά είναι «ασπιρίνες». Αν η Πολιτεία θέλει να ξηλώσει το σύστημα των εικονικών κοπαδιών, τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης περιμένουν προς υλοποίηση. Όσο παραμένει η «τεχνική λύση», η Ελλάδα θα έχει «βοσκοτόπους» και «κοπάδια» που θα κρύβει πριν τα βρει η ευρωπαϊκή εισαγγελία.
