Την τελευταία φορά που οι Αυστραλοί σοκαρίστηκαν με μαζικές δολοφονίες ήταν πριν περίπου 30 χρόνια, όταν ο ένοπλος Μάρτιν Μπράιαντ σκότωσε 35 στην Τασμανία. Έκτοτε, όμως συμβαίνει κάτι παράδοξο.
Την Κυριακή 14 Δεκεμβρίου τουλάχιστον 11 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε ένοπλη επίθεση κατά τη διάρκεια εορτασμού εβραϊκής θρησκευτικής γιορτής στην παραλία Μπόντι του Σίδνεϊ, σύμφωνα με την αστυνομία.
Οι μαζικές ένοπλες επιθέσεις είναι σπάνιες στην Αυστραλία, όπου η οπλοκατοχή ελέγχεται αυστηρά από το 1996, μετά από τη πολύνεκρη σφαγή στο Πορτ Άρθουρ της Τανζανίας. Ο Μπράιαντ ήταν η αιτία που οι Αυστραλιανοί νομοθέτησαν την περίφημη Εθνική Συμφωνία για τα Πυροβόλα Όπλα (National Firearms Agreement – NFA) του 1996.
Εκείνη η νομοθεσία απαγόρευσε ορισμένους τύπους πυροβόλων όπλων (και δημιούργησε ένα πρόγραμμα εξαγοράς, μέσω του οποίου τα νοικοκυριά μπορούσαν να παραδώσουν τα απαγορευμένα όπλα), περιόρισε ποιοι μπορούσαν να κατέχουν πυροβόλο όπλο και επέβαλε απαιτήσεις (π.χ. αδειοδότηση, εκπαίδευση, ασφαλή αποθήκευση) για την απόκτησή τους.
Μετά την επίθεση, οι ομοσπονδιακές και πολιτειακές κυβερνήσεις συμφώνησαν να απαγορεύσουν τα ημιαυτόματα και τα επαναληπτικά (pump-action) κυνηγετικά όπλα και τυφέκια. Στο πλαίσιο προγράμματος επαναγοράς όπλων, παραδόθηκαν περισσότερα από 700.000 πυροβόλα.
Μείωση των δολοφονιών
Πράγματι, σύμφωνα με έρευνα της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης RAND, ο νόμος NFA φαίνεται να οδήγησε σε μείωση των μαζικών ένοπλων επιθέσεων, καθώς δεν σημειώθηκαν τέτοιες επιθέσεις στην Αυστραλία για 23 χρόνια μετά την υιοθέτησή του (έως την επίθεση στο Ντάργουιν το 2019).
Πηγή RAND
Υπάρχουν επίσης συνεπή ευρήματα ότι τα ποσοστά αυτοκτονιών με πυροβόλα όπλα μειώθηκαν μετά το NFA και ότι οι μειώσεις ήταν μεγαλύτερες στις περιοχές όπου παραδόθηκαν περισσότερα όπλα. Ωστόσο, ορισμένοι ερευνητές, που επικαλείται η RAND, έχουν δείξει ότι οι στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιούνται για την εξέταση των τάσεων στις αυτοκτονίες με την πάροδο του χρόνου είναι ευαίσθητοι στις προδιαγραφές των μοντέλων (π.χ. στα έτη που περιλαμβάνονται στην ανάλυση).
Επιπλέον, πολλές μελέτες παρατηρούν παρόμοιες μεταβολές και στις αυτοκτονίες χωρίς χρήση πυροβόλων όπλων -τις οποίες το NFA δεν είχε σκοπό να επηρεάσει- γεγονός που οδηγεί ορισμένους να αμφισβητούν αν μια άλλη, παράλληλη παρέμβαση (όπως μια εκστρατεία πρόληψης της αυτοκτονίας των νέων) ήταν υπεύθυνη για τη μείωση τόσο των αυτοκτονιών με πυροβόλα όσο και εκείνων χωρίς πυροβόλα όπλα.
Τέλος, αν και συνολικά τα στοιχεία για επίδραση του NFA στις ανθρωποκτονίες με πυροβόλα όπλα είναι ασθενή, υπάρχουν νεότερα δεδομένα που υποδηλώνουν ότι τα ποσοστά ανθρωποκτονιών με θύματα γυναίκες μειώθηκαν μετά την υιοθέτηση του NFA.
Περισσότερα όπλα
Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Αμερικανικού Ινστιτούτου για τον έλεγχο των όπλων, σήμερα υπάρχουν στην Αυστραλία περισσότερα όπλα απ’ ό,τι πριν από την εισαγωγή του νόμου NFA.
Μετά την εφαρμογή της NFA, ο αριθμός των καταγεγραμμένων πυροβόλων όπλων μειώθηκε από 3,2 εκατομμύρια το 1996 σε 2,5 εκατομμύρια το 1997, πριν αυξηθεί εκ νέου και ξεπεράσει τα τέσσερα εκατομμύρια. Το 1996, ο αριθμός των όπλων ανά κάτοικο ήταν 0,18, συμπεριλαμβανομένων και των παράνομων όπλων. Αντίθετα, το 2024 ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 0,15· ωστόσο, δεν είναι δυνατή μια άμεση σύγκριση, καθώς το στοιχείο του 2024 αφορά μόνο τα αδειοδοτημένα όπλα.
Η αύξηση των όπλων στην Αυστραλία μετά τον νόμο του 1996.
Παρότι υπάρχουν λιγότερα αδειοδοτημένα όπλα ανά κάτοικο σε σύγκριση με την περίοδο πριν από την εισαγωγή της NFA, ο αριθμός αυτός δεν περιλαμβάνει τα μη αδειοδοτημένα όπλα. Ελλείψει ολοκληρωμένων δεδομένων για τα παράνομα πυροβόλα όπλα, δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε αν συνολικά υπάρχουν σήμερα λιγότερα όπλα ανά κάτοικο απ’ ό,τι το 1996.
Από το 1997, υπήρχαν 6.500 κάτοχοι άδειας πυροβόλου όπλου ανά 100.000 κατοίκους· ο αριθμός αυτός μειώθηκε σε 3.339 ανά 100.000 έως το 2024 (εξαιρουμένης της Επικράτειας της Αυστραλιανής Πρωτεύουσας). Αν και το ποσοστό των αδειοδοτημένων κατόχων όπλων στον γενικό πληθυσμό έχει μειωθεί μετά την εισαγωγή της NFA, όσοι Αυστραλοί διαθέτουν άδεια οπλοκατοχής σήμερα κατέχουν, κατά μέσο όρο, περισσότερα όπλα ανά άτομο.
Οργανώσεις υπεράσπισης της σκοποβολής στην Αυστραλία ισχυρίζονται συχνά ότι τα καταγεγραμμένα πυροβόλα όπλα ευθύνονται μόνο για το 5% των εγκλημάτων που διαπράττονται με όπλο στη χώρα, γεγονός που — κατά την άποψή τους — σημαίνει ότι η αύξηση του αριθμού των καταγεγραμμένων όπλων έχει μικρή σχέση με την εγκληματικότητα.
Ωστόσο, τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι τα καταγεγραμμένα όπλα χρησιμοποιήθηκαν στο 25% των υποθέσεων ανθρωποκτονίας στις οποίες ήταν γνωστό το καθεστώς αδειοδότησης του όπλου, για την περίοδο 2011–2016, που αποτελεί την πιο πρόσφατη διαθέσιμη χρονική σειρά δεδομένων.
Χωρίς ένα λειτουργικό και ολοκληρωμένο Εθνικό Μητρώο Πυροβόλων Όπλων, οι πολιτείες και τα εδάφη της Αυστραλίας απέχουν πολύ από το να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει στο πλαίσιο της Εθνικής Συμφωνίας για τα Πυροβόλα Όπλα. Με περισσότερα αδειοδοτημένα όπλα στη χώρα από ποτέ άλλοτε, η ανάγκη για δράση είναι πλέον επιτακτική.
Πηγή: in.gr
