Είκοσι επτά ευρωπαϊκές χώρες ζήτησαν να επανεξεταστούν οι νόμοι της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ) για τα ανθρώπινα δικαιώματα που θεσπίστηκαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, χαρακτηρίζοντάς τους ως εμπόδιο στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος.
Η Διεθνής Αμνηστία χαρακτήρισε αυτή την κίνηση ως «ηθική υποχώρηση» ενώ ο ανώτατος αξιωματούχος της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα δήλωσε ότι η προσέγγιση αυτή κινδυνεύει να δημιουργήσει μια «ιεραρχία ανθρώπων», όπου ορισμένοι θεωρούνται πιο άξιοι προστασίας από άλλους.
Τα ανθρώπινα δικαιώματα ως εμπόδιο στην πολιτική
Οι ρίζες της σύγκρουσης μπορούν να αναχθούν στον Μάιο, όταν εννέα κράτη μέλη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η Δανία, η Ιταλία και η Πολωνία, δημοσίευσαν μια επιστολή στην οποία υποστήριζαν ότι η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα εμπόδιζε την ικανότητά τους να ασκούν κυριαρχία στα κράτη τους και να απελαύνουν άτομα που είχαν διαπράξει εγκλήματα.
«Πρέπει να αποκαταστήσουμε τη σωστή ισορροπία», αναφερόταν στην επιστολή. «Αυτό που κάποτε ήταν σωστό μπορεί να μην είναι η λύση του αύριο».
Αυτή την εβδομάδα, 27 χώρες συμμερίστηκαν αυτά τα παράπονα, αν και αρκετές, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Ισπανία και η Γερμανία, αρνήθηκαν να υπογράψουν την επιστολή, υποδηλώνοντας μια διαίρεση στον τρόπο με τον οποίο τα κράτη αντιμετωπίζουν τη σύμβαση.
Μιλώντας στον Guardian αυτή την εβδομάδα, ο ανώτατος αξιωματούχος της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα επέκρινε τη «τεμπέλικη γλώσσα» των πολιτικών, γεμάτη υποθέσεις και ανακρίβειες, η οποία οδήγησε τις χώρες να στοχοποιήσουν λανθασμένα τη νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
The ECHR plays a central role in protecting human rights, equality and respect within our communities. With support now coming from politicians across party lines, the Government has no excuse for inaction. pic.twitter.com/dn5CneAQc3
— European Movement UK (@euromove) December 12, 2025
Η μετανάστευση ως εύκολος στόχος
Ένα παράδειγμα ήταν η «τεμπέλικη συσχέτιση» της μετανάστευσης με την εγκληματικότητα, είπε ο Michael O’Flaherty, επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
«Αυτό δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα», είπε.
Παρόλα αυτά, αυτή η διαστρεβλωμένη αντίληψη είχε διαδοθεί ευρέως. «Το ζήτημα είναι ότι αυτό τροφοδοτεί την παρανόηση στην κοινωνία ότι ανοίγουμε την πόρτα στους εγκληματίες για να σπέρνουν τον όλεθρο στις κοινωνίες μας προκαλώντας ανυπολόγιστες ζημιές», είπε.
«Δεν είναι περίεργο που οι άνθρωποι φοβούνται, δεν είναι περίεργο που οι άνθρωποι απαιτούν περιορισμούς στη μετανάστευση».
Οι πολιτικοί από όλο το πολιτικό φάσμα φέρουν ευθύνη, είπε.
«Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι μετριοπαθείς πολιτικοί χρησιμοποιούν αυτή την τεμπέλικη γλώσσα, αλλά στη συνέχεια αυτή αξιοποιείται από εκείνους που προωθούν ενεργά την παραπληροφόρηση».
Η άποψή του υποστηρίχθηκε από μια έκθεση, που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, η οποία διαπίστωσε ότι η κάλυψη των μέσων ενημέρωσης στο Ηνωμένο Βασίλειο «κυριαρχούταν από συχνά ανακριβείς ή παραπλανητικές αναφορές» όσον αφορά τον αντίκτυπο της σύμβασης στον έλεγχο της μετανάστευσης.
Η έκθεση υπογράμμισε επίσης τους πολλούς τρόπους με τους οποίους η σύμβαση, της οποίας πρώτος υπογράφων ήταν το Ηνωμένο Βασίλειο όταν τέθηκε σε ισχύ πριν από 75 χρόνια, προστατεύει τους ανθρώπους στους χώρους εργασίας, τα νοσοκομεία και τα ιδρύματα φροντίδας και προστατεύει τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας και σύγχρονης δουλείας.
Sir Keir Starmer today calls on European leaders to reform the ECHR to tackle illegal migration. In May 2024, I asked him if he was ideologically opposed to reform. He told me: “It’s a mistake to think it’s the international instruments such as the ECHR that are the problem.” pic.twitter.com/bR33mBnPXc
— Martina Bet (@martinabettt) December 10, 2025
Μια λανθασμένη σκοπιά
Η ιστορία της σύμβασης χρονολογείται από την περίοδο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι χώρες συνήλθαν για να ιδρύσουν το Συμβούλιο της Ευρώπης, οραματιζόμενες το ως θεματοφύλακα των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ολόκληρη την ήπειρο.
Τα δικαιώματα αυτά κατοχυρώθηκαν στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ένα έγγραφο που έκτοτε έχει υπογραφεί από 46 χώρες.
Ο O’Flaherty δήλωσε ότι δεν βλέπει την ανάγκη να εκσυγχρονιστεί η σύμβαση, προειδοποιώντας ότι η έκκληση των πολιτικών κινδυνεύει να δημιουργήσει «ψευδείς προσδοκίες» στους ψηφοφόρους.
«Αυτό θα αλλάξει πραγματικά τις μεταναστευτικές ροές;» ρώτησε.
«Αυτό θα εμποδίσει τους ανθρώπους να διασχίσουν τη Μάγχη; Θα καταστρέψει το επιχειρηματικό μοντέλο των διακινητών μεταναστών; Δεν νομίζω».
Αντέκρουσε επίσης τον ισχυρισμό ότι η σύμβαση παρεμποδίζει την κυριαρχία των κρατών.
Σημείωσε ότι τα άτομα και οι χώρες μπορούν να υποβάλουν αίτηση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο μόνο αφού έχουν εξαντλήσει τις εγχώριες επιλογές, ενώ το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποτελείται από δικαστές που εκπροσωπούν κάθε κράτος μέλος.
«Δεν πρόκειται για μια ομάδα ξένων δικαστών που μας επιβάλλουν κάτι», είπε.
NEW: A report from Oxford’s Bonavero Institute of Human Rights identifies, examines, and addresses the counter-arguments for ten key reasons for the UK to remain in the European Convention on Human Rights (ECHR).
Find out more ⬇ #HumanRightsDay pic.twitter.com/WqgTuxeMyi
— University of Oxford (@UniofOxford) December 10, 2025
Μία ολισθηρή πλαγιά
Σε άρθρο τους στην εφημερίδα Guardian αυτή την εβδομάδα, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, και η ομόλογός του από τη Δανία, υποστήριξαν ότι απαιτείται αναθεώρηση της σύμβασης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η άνοδος της λαϊκιστικής δεξιάς.
Ο O’Flaherty απέρριψε αυτή τη σύνδεση.
«Για κάθε εκατοστό που θα παραχωρηθεί, θα απαιτηθεί ένα άλλο εκατοστό», είπε.
«Πού θα σταματήσει αυτό; Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή το επίκεντρο είναι σε μεγάλο βαθμό οι μετανάστες. Αλλά ποιος θα είναι ο επόμενος; Τι θα συμβεί όταν μια άλλη μικρή, ευάλωτη, αδύναμη, περιθωριοποιημένη ομάδα τραβήξει την προσοχή κάποιων λαϊκιστών;»
Η υποχώρηση στα ανθρώπινα δικαιώματα θα εξυπηρετούσε τελικά τα συμφέροντα αυτών των λαϊκιστών, αποδυναμώνοντας το κράτος δικαίου, είπε, και θα δημιουργούσε τον κίνδυνο να δημιουργηθεί μια «ιεραρχία ανθρώπων», μια έννοια που χαρακτήρισε «πολύ, πολύ ανησυχητική», δεδομένων των ριζών της σύμβασης στις φρικαλεότητες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Είπε: «Η σύμβαση και ολόκληρο το σύστημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προέκυψαν από την πιο βάρβαρη ιεράρχηση των κατόχων δικαιωμάτων που μπορείτε να φανταστείτε, όπου όχι μόνο ορισμένοι άνθρωποι ήταν πιο άξιοι από άλλους, αλλά ορισμένοι άνθρωποι, λόγω της καταγωγής τους, δεν είχαν καμία αξία.
«Δημιουργήθηκε ένα καθολικό σύστημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στρατηγικά σχεδιασμένο, για να διασφαλιστεί ότι δεν θα ξαναβρεθούμε ποτέ σε αυτό το εφιαλτικό σενάριο», πρόσθεσε ο O’Flaherty.
«Φυσικά, δεν βρισκόμαστε σε αυτή την κατάσταση τώρα. Ωστόσο, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και προσεκτικοί σχετικά με τις τελικές συνέπειες, αν και ακούσιες, των δρόμων που ενδέχεται να ακολουθήσουμε».
Πηγή: in.gr
