Ο Κιρ Στάρμερ κάλεσε τους ηγέτες της Ευρώπης να περιορίσουν επειγόντως τους κοινούς νόμους για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να λάβουν αυστηρότερα μέτρα για την προστασία των συνόρων τους και να αναχαιτίσουν την άνοδο της λαϊκιστικής δεξιάς σε ολόκληρη την ήπειρο.
Πριν από την κρίσιμη ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής την Τετάρτη, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου κάλεσε τα άλλα μέλη να «προχωρήσουν περαιτέρω» στον εκσυγχρονισμό της ερμηνείας της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΕΣΑΔ) προκειμένου να αποτρέψουν τους αιτούντες άσυλο από το να την χρησιμοποιούν για να αποφύγουν την απέλαση.
Οι αιτούντες άσυλο στο στόχαστρο
Το Εργατικό Κόμμα έχει καταδικαστεί για το αίτημά του για αλλαγές, με ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συναδέλφους του Εργατικού Κόμματος και ορισμένους βουλευτές να υποστηρίζουν ότι αυτές οι αλλαγές θα ανοίξουν την πόρτα σε χώρες που εγκαταλείπουν μερικούς από τους πιο ευάλωτους ανθρώπους στον κόσμο.
Οι επικριτές των αλλαγών της κυβέρνησης στον τομέα του ασύλου υποστηρίζουν επίσης ότι ο πρωθυπουργός δεν πρέπει να αποδυναμώνει τις προστασίες που ευνοούν τη δεξιά, εν μέσω των αυξανόμενων ανησυχιών των φιλανθρωπικών οργανώσεων ότι η ρητορική του θα μπορούσε να δαιμονοποιήσει τους πρόσφυγες.
Στο πλαίσιο των ριζικών αλλαγών που ανακοινώθηκαν τον περασμένο μήνα, η κυβέρνηση δήλωσε ότι ήθελε να εισαγάγει μέτρα για να εμποδίσει τους αιτούντες άσυλο να χρησιμοποιούν τα δικαιώματά τους στην ΕΣΔΑ για οικογενειακή ζωή, προκειμένου να αποφύγουν την απέλαση.
Οι Συντηρητικοί και το Reform UK ζήτησαν την πλήρη αποχώρηση από τη σύμβαση.
«The idea that leaving the EU was the answer to all our cares and concerns has clearly been proved wrong.»
Keir Starmer says that «wild promises were made» about Brexit.
He adds: «the same argument is now being made about the ECHR»
pic.twitter.com/jLOTSbWfQ9— Peter Stefanovic (@PeterStefanovi2) December 1, 2025
Μία προσπάθεια επίδειξης πολιτικής δύναμης
Ωστόσο, σε άρθρο του για την εφημερίδα Guardian, ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι η επικαιροποίηση της ερμηνείας της σύμβασης ήταν επείγουσα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η μαζική μετανάστευση – και οι ακροδεξιές δυνάμεις που επιδιώκουν να διαιρέσουν την κοινή γνώμη σε όλη την Ευρώπη.
«Ο καλύτερος τρόπος για να καταπολεμήσουμε τις δυνάμεις του μίσους και της διαίρεσης είναι να δείξουμε ότι η κυρίαρχη, προοδευτική πολιτική μπορεί να λύσει αυτό το πρόβλημα», έγραψε σε κοινό άρθρο με την Δανή ηγέτιδα, Μετ Φρέντερικσεν.
«Το να ακούμε τις νόμιμες ανησυχίες και να ενεργούμε αναλόγως είναι το νόημα της πολιτικής μας. Αυτό δεν είναι κενός λαϊκισμός, είναι δημοκρατία. Είμαστε αποφασισμένοι να δείξουμε ότι οι κοινωνίες μας μπορούν να ενεργούν με συμπόνια, διατηρώντας παράλληλα τη νόμιμη τάξη και τη δικαιοσύνη».
Οι δύο ηγέτες κάλεσαν τους ευρωπαίους συμμάχους να προχωρήσουν περαιτέρω στην αντιμετώπιση της κοινής πρόκλησης της μετανάστευσης, εκσυγχρονίζοντας την ΕΣΔΑ ώστε να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του 21ου αιώνα.
«Η Ευρώπη έχει αντιμετωπίσει μεγάλες δοκιμασίες στο παρελθόν και τις έχουμε ξεπεράσει ενεργώντας από κοινού. Τώρα πρέπει να το κάνουμε ξανά. Διαφορετικά, οι δυνάμεις που επιδιώκουν να μας διαιρέσουν θα γίνουν ισχυρότερες.
«Το μήνυμά μας είναι λοιπόν το εξής: ως υπεύθυνες, προοδευτικές κυβερνήσεις, θα επιφέρουμε την αλλαγή που ζητάει ο λαός. Θα ελέγξουμε τα σύνορά μας για να προστατεύσουμε τις δημοκρατίες μας – και θα κάνουμε τις χώρες μας ισχυρότερες από ποτέ τα επόμενα χρόνια».
Μία τομή στην ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επιδιώξει να μιμηθεί το σκληρό μοντέλο ασύλου της Δανίας.
Πέρυσι, ο αριθμός των ατόμων που έλαβαν άσυλο στη χώρα ήταν ο χαμηλότερος των τελευταίων 40 ετών, εξαιρουμένου του 2020, που ήταν κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid.
Η κυβέρνηση, η οποία θα εκπροσωπηθεί στη συνάντηση του Στρασβούργου από τον Ντέιβιντ Λάμι, υπουργό Δικαιοσύνης, και τον Ρίτσαρντ Χέρμερ, γενικό εισαγγελέα, φαίνεται να εξετάζει όλες τις επιλογές για την επικαιροποίηση της εφαρμογής της ΕΣΔΑ.
Η προτεινόμενη πολιτική δήλωση που θα προκύψει από τη σύνοδο κορυφής θα έχει σημαντικό πολιτικό βάρος και, εάν συγκεντρώσει αρκετούς υπογράφοντες, θα μπορούσε να επηρεάσει άμεσα τον τρόπο με τον οποίο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ερμηνεύει και εφαρμόζει τα δικαιώματα της ΕΣΔΑ.
Η κυβέρνηση έχει ήδη δηλώσει ότι θα νομοθετήσει για να αποσαφηνίσει τον τρόπο με τον οποίο το άρθρο 8, το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, ερμηνεύεται στα εθνικά δικαστήρια σε σχέση με τους κανόνες μετανάστευσης.
ΕΣΔΑ – Άρθρο 8
1. Παν πρόσωπον δικαιούται εις τον σεβασμόν της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του, της κατοικίας του και της αλληλογραφίας του.
2. Δεν επιτρέπεται να υπάρξη επέμβασις δημοσίας αρχής εν τη ασκήσει του δικαιώματος τούτου, εκτός εάν η επέμβασις αύτη προβλέπεται υπό του νόμου και αποτελεί μέτρον το οποίον, εις μίαν δημοκρατικήν κοινωνίαν, είναι αναγκαίον δια την εθνικήν ασφάλειαν, την δημοσίαν ασφάλειαν, την οικονομικήν ευημερίαν της χώρας, την προάσπισιν της τάξεως και την πρόληψιν ποινικών παραβάσεων, την προστασίαν της υγείας ή της ηθικής, ή την προστασίαν των δικαιωμάτων και ελευθεριών άλλων.
Ο Λάμι αναμένεται να υποστηρίξει την Τετάρτη ότι η ΕΣΔΑ θα μπορούσε επίσης να ερμηνευθεί εκ νέου ώστε να περιοριστεί το πεδίο εφαρμογής των δικαιωμάτων του άρθρου 3, το οποίο απαγορεύει τα βασανιστήρια και την «ταπεινωτική μεταχείριση».
Αυτό θα μπορούσε, για παράδειγμα, να περιλαμβάνει υψηλότερα όρια για τις συνθήκες κράτησης ή την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη στο εξωτερικό, όπου επί του παρόντος εμποδίζει την έκδοση ή την απέλαση από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Is….is the Under-Secretary of State for Migration and Citizenship implying that Starmer is planning to leave the ECHR? pic.twitter.com/kejgsHsh16
— Sami Gold (@souljagoyteller) November 18, 2025
Ριζικές αλλαγές και πολιτικές σκοπιμότητες
Στη σύνοδο κορυφής, ο Λάμι αναμένεται να δηλώσει: «Πρέπει να επιτύχουμε μια προσεκτική ισορροπία μεταξύ των ατομικών δικαιωμάτων και του δημόσιου συμφέροντος, διαφορετικά κινδυνεύουμε να χάσουμε την εμπιστοσύνη στην σύμβαση και στα ίδια τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ο ορισμός της «οικογενειακής ζωής» δεν μπορεί να επεκταθεί για να εμποδίσει την απομάκρυνση ατόμων που δεν έχουν δικαίωμα να παραμείνουν στη χώρα… Το όριο της «απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης» πρέπει να περιοριστεί στα πιο σοβαρά ζητήματα.
Τα κράτη πρέπει να είναι σε θέση να λαμβάνουν αναλογικές αποφάσεις σχετικά με την απομάκρυνση αλλοδαπών εγκληματιών, ώστε να ανανεώσουμε το δημοκρατικό θεμέλιο της σύμβασης».
Οι ριζικές αλλαγές στο σύστημα ασύλου του Ηνωμένου Βασιλείου έγιναν με φόντο την υποστήριξη που συγκέντρωσε το κόμμα Reform UK του Νάιτζελ Φαράζ, λόγω της αποτυχίας των διαδοχικών κυβερνήσεων να σταματήσουν τις παράνομες διαβάσεις με μικρά σκάφη στη Μάγχη και της ανησυχίας για τη χρήση ξενοδοχείων για τη στέγαση των αιτούντων άσυλο.
Οι αλλαγές περιλαμβάνουν μέτρα όπως η υποχρεωτική επιστροφή των ατόμων με καθεστώς πρόσφυγα στη χώρα καταγωγής τους, εάν αυτή καταστεί ασφαλής, η υποχρέωση των ατόμων που φτάνουν παράνομα να περιμένουν 20 χρόνια πριν μπορέσουν να υποβάλουν αίτηση για μόνιμη εγκατάσταση, και η κατάργηση της νόμιμης υποχρέωσης παροχής υποστήριξης στους αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένης της στέγασης και των εβδομαδιαίων επιδομάτων.
Οι υπουργοί αναφέρουν ότι η κυβέρνηση θα εισαγάγει νέες ασφαλείς και νόμιμες διαδρομές προς το Ηνωμένο Βασίλειο ως μέσο για τη μείωση του αριθμού των επικίνδυνων ταξιδιών με μικρά σκάφη στη Μάγχη, αν και αυτές οι διαδρομές θα έχουν ανώτατο όριο.
Θυσιάζοντας τους μετανάστες στο βωμό του «δημοσίου αυμφέροντος»
ΕΣΔΑ – Άρθρο 3
Ουδείς επιτρέπεται να υποβληθή εις βασάνους ούτε εις ποινάς ή μεταχείρισιν απανθρώπους ή εξευτελιστικάς.
Ορισμένοι βουλευτές του Εργατικού Κόμματος, φιλανθρωπικές οργανώσεις και νομικοί εμπειρογνώμονες έχουν προειδοποιήσει ότι εάν μια χώρα όπως το Ηνωμένο Βασίλειο αποδυναμώσει την εφαρμογή του άρθρου 3, τότε λιγότερο σχολαστικές χώρες θα μπορούσαν να ακολουθήσουν το παράδειγμά της, με τρομακτικές συνέπειες.
Η Βερόνικα Φίκφακ, καθηγήτρια διεθνούς δικαίου στο University College London, δήλωσε ότι μια αλλαγή στις διατάξεις κατά των βασανιστηρίων στο πλαίσιο της ΕΣΔΑ «αγγίζει τον πυρήνα» της σύμβασης.
«Η απαγόρευση των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης είναι ένα απόλυτο δικαίωμα. Δεν επιτρέπει καμία εξισορρόπηση. Δεν υπάρχει περιθώριο εκτίμησης για τα κράτη, ούτε καμία επιείκεια προς αυτά», είπε.
Πηγή: in.gr
