Της Σίσσυς Σταυροπιερράκου
Οι υψηλοί έμμεσοι φόροι, κυρίως ο ΦΠΑ και δευτερευόντως οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης αποτελούν τη βασική πηγή των φορολογικών εσόδων στην Ελλάδα. Όπως δείχνουν τα στοιχεία που καταγράφονται στη νέα ετήσια έκθεση του ΟΟΣΑ για τη φορολόγηση στις χώρες μέλη, περίπου τα μισά από τα έσοδα προέρχονται από τη φορολογία στην κατανάλωση, γεγονός που επιβαρύνει δυσανάλογα τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, παρά το χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα σε σύγκριση με τις περισσότερες χώρες του Οργανισμού.
Παράλληλα, σε υψηλό επίπεδο σε σχέση με τις άλλες χώρες του Οργανισμού κινούνται οι ασφαλιστικές εισφορές επιβαρύνοντας σημαντικά το κόστος εργασίας. Ωστόσο η Ελλάδα είναι μεταξύ των οκτώ χωρών του ΟΟΣΑ όπου οι εισφορές των εργαζομένων αποφέρουν περισσότερα έσοδα στο κράτος από τις εισφορές των εργοδοτών. Το 2024 τα φορολογικά έσοδα της Ελλάδας ανήλθαν στο 39,8% του ΑΕΠ, υψηλότερα από το 38,9% του 2023 και άνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, που διαμορφώθηκε στο 34,1%, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να κατατάσσεται στη 10η θέση ως προς το ύψος της φορολογικής επιβάρυνσης.
Σε διεθνές επίπεδο, παρατηρείται μια σαφής διαφοροποίηση μεταξύ των χωρών του Βορρά και του Νότου. Οι σκανδιναβικές χώρες εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά φόρων ως προς το ΑΕΠ – με τη Δανία να ξεπερνά το 45% – αλλά ταυτόχρονα προσφέρουν υψηλής ποιότητας δημόσιες υπηρεσίες και ισχυρό κοινωνικό κράτος. Αντίθετα, χώρες όπως το Μεξικό, η Χιλή και η Τουρκία διατηρούν πολύ χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, περιορίζοντας όμως και τις παροχές προς τους πολίτες.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία για τη χώρα μας:
1. Η Ελλάδα έχει πολύ υψηλή εξάρτηση από ΦΠΑ και ειδικούς φόρους. Η χώρα μας αντλεί περίπου 40,7% των συνολικών φορολογικών της εσόδων από φόρους κατανάλωσης:
•22,5% από ΦΠΑ
•18,2% από ειδικούς φόρους κατανάλωσης (καύσιμα, καπνός κ.λπ.)
Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ για φόρους κατανάλωσης είναι 31,3%. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 5η θέση μεταξύ των χωρών με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από έμμεση φορολογία.
2. Οι ασφαλιστικές εισφορές είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη
Οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα αντιστοιχούν στο 28,8% των συνολικών φορολογικών εσόδων.
Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 25,5%, πράγμα που σημαίνει ότι η Ελλάδα έχει:
•βαρύτερο κόστος εργασίας
•μεγαλύτερη πίεση σε εργοδότες και εργαζόμενους
3. Ο φόρος εισοδήματος είναι χαμηλότερος από τον μέσο όρο αφού αντιστοιχεί στο 15,5%των συνολικών γεγονός που δείχνει ότι η Ελλάδα δεν στηρίζεται τόσο στον άμεσο φόρο εισοδήματος όσο άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 23,7%. Ενδεικτικά στη Δανία είναι 57,2%, ενώ στη Σουηδία 26,9%.
4. Η χώρα μας συγκαταλέγεται στις χώρες με φορολογικά έσοδα πάνω από 38% του ΑΕΠ. Βρίσκεαι πάνω από χώρες όπως η Γερμανία (38,0%), η Ισπανία (36,7%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (34,4%).
5. Διαπιστώνεται μεγάλη εξάρτηση των εσόδων από μισθωτούς και συνταξιούχους
Ο ΟΟΣΑ επισημαίνει ότι τα έσοδα από φόρο εισοδήματος στην Ελλάδα προέρχονται κυρίως από μισθωτούς και συνταξιούχους, ενώ τα έσοδα από ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους είναι αναλογικά χαμηλότερα σε σχέση με άλλες χώρες.
6. Η Ελλάδα έχει από τις μεγαλύτερες αυξήσεις φόρων διαχρονικά στον ΟΟΣΑ
Από το 2010 έως το 2024, η Ελλάδα παρουσίασε αύξηση 7,4 ποσοστιαίων μονάδων στον λόγο φόρων προς ΑΕΠ. Πρόκειται για την 3η μεγαλύτερη αύξηση σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, μετά τη Σλοβακία (+7,7 μ.μ.) και την Ιαπωνία (+7,5 μ.μ.). Τα στοιχεία συνδέονται με φορολογική επιβάρυνση των πολιτών κατά την περίοδο των μνημονίων.
Πηγή: capital.gr
