Του Τάσου Δασόπουλου
Νέα επενδυτικά κονδύλια συνολικού ύψους 38,5 δισ. ευρώ έρχονται να αντικαταστήσουν σταδιακά το κενό επενδύσεων που θα δημιουργήσει από το 2027 το τέλος του Ταμείου Ανάκαμψης, διατηρώντας την ανάπτυξη πάνω από αυτήν της Ε.Ε. και συνεχίζοντας τη σύγκλιση των εισοδημάτων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τελευταίος ο ΟΟΣΑ αναφέρουν έμμεσα ή άμεσα στις εκθέσεις τους το ενδεχόμενο το 2027, λόγω της μείωσης των επενδύσεων, η ανάπτυξη να επιβραδυνθεί και να καθηλωθεί σε ρυθμούς οι οποίοι αριθμητικά θα είναι λίγο πάνω από το 1%. Η πιο βασική αιτία της οικονομικής επιβράδυνσης της Ελλάδας είναι η ταχεία γήρανση του πληθυσμού, η οποία θα μειώσει το εργατικό δυναμικό της χώρας και θα προκαλέσει πάγιες στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας, όπως η μικρή συμμετοχή σε αυτήν των νέων και των γυναικών. Βασικό πρόβλημα παραμένει επίσης η άρση των εμποδίων που αναγάγουν την Ελλάδα σε ελκυστικό επενδυτικό προορισμό για άμεσες ξένες επενδύσεις.
Ο πολυετής δημοσιονομικός προγραμματισμός (ΠΔΠ) 2026-2029, ο οποίος πέρασε πρόσφατα από το Υπουργικό Συμβούλιο, δίνει μια εικόνα των πραγμάτων που θα έρθουν, αν δεν αναληφθούν οι κατάλληλες πρωτοβουλίες. Προβλέπει ανάπτυξη 2,4% για το 2026, 1,7% για το 2027, 1,6% για το 2028 και 1,3% για το 2029. Αν οι προβλέψεις αυτές επιβεβαιωθούν και η υπόλοιπη Ευρώπη ανακάμψει από την οικονομική στασιμότητα στην οποία έχει περιέλθει από το 2022, τότε τα εισοδήματα στην Ελλάδα, τα οποία είναι από τα χαμηλότερα της Ευρώπης, θα αρχίσουν ξανά να αποκλίνουν από τον μέσο όρο της Ε.Ε. και η πορεία μείωσης του χρέους θα επιβραδυνθεί σημαντικά.
Μονόδρομος η αύξηση των επενδύσεων
Η λεπτομέρεια που θα κάνει τη διαφορά είναι ότι οι προβλέψεις αυτές του ΠΔΠ 2026-2029 βασίζονται στο ότι δεν θα γίνουν παρεμβάσεις πολιτικής (πέρα από τις ήδη γνωστές) για την ανάκαμψη της οικονομίας.
Ωστόσο, το οικονομικό επιτελείο έχει ήδη αρχίσει να σχεδιάζει την επόμενη μέρα του Ταμείου Ανάκαμψης, βάζοντας ως πρώτο ζητούμενο τη συνέχιση της αύξησης των επενδύσεων.
Οι παρεμβάσεις
-
Η πρώτη κίνηση είναι η ένταξη της Ελλάδας στα τρία νέα περιβαλλοντικά ταμεία της Ε.Ε., τα οποία χρηματοδοτούνται από τα έσοδα που έχουν συγκεντρωθεί από τις δημοπρασίες για δικαιώματα ρύπων πανευρωπαϊκά. Πρόκειται για το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού και το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων, από τα οποία θα χρηματοδοτηθούν κατά την επόμενη επταετία (2026-2032), μεταξύ άλλων, πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, την προστασία του περιβάλλοντος, την επιτάχυνση της ανάπτυξης και την ενίσχυση των φτωχών νοικοκυριών. Η Ελλάδα θα χρηματοδοτηθεί από τα τρία ταμεία, με κοινοτικούς πόρους ύψους 8 δισ. ευρώ. Μάλιστα το ΥΠΕΘΟ σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος σχεδιάζουν με πιο απλά κριτήρια τον επόμενο κύκλο του δημοφιλούς προγράμματος “Εξοικονομώ”.
Τα δάνεια από το SAFE
-
Το δάνειο ύψους 1,5 δισ. ευρώ που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα από το ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο για τον επανεξοπλισμό της Ε.Ε. (το γνωστό SAFE). Τα χρήματα αυτά θα τύχουν μόχλευσης από τις εμπορικές τράπεζες, δημιουργώντας ρευστότητα τουλάχιστον 4-4,5 δισ. για την εγχώρια δημόσια και ιδιωτική αμυντική βιομηχανία, η οποία αριθμεί πλέον περίπου 400 οντότητες. Τα χρήματα αυτά θα δημιουργήσουν νέα καινοτόμα προϊόντα για τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ θα είναι διαθέσιμα και για εξαγωγές.
Προγραμματική περίοδος 2021-2027
-
Από το 2027 θα πρέπει να ενταχθεί πλήρως η απορρόφηση του ΕΣΠΑ 2021-2027. Από το 2027 θα αρχίσουν να αυξάνονται οι πόροι τόσο του συγχρηματοδοτούμενου όσο και του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Συγκεκριμένα, το 2027 τα έργα που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ θα φτάσουν τα 6,35 δισ. ευρώ (από 6,2 δισ. του 2026 ), ενώ το εθνικό σκέλος θα φτάσει τα 3,6 δισ. ευρώ, από 3,3 δισ. ευρώ το 2026. Το 2028 το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος θα αυξηθεί περαιτέρω στα 6,85 δισ. ευρώ και το εθνικό σκέλος θα φτάσει τα 3,9 δισ. ευρώ. Το 2029 το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος θα φτάσει τα 7,75 δισ. ευρώ, ενώ το εθνικό σκέλος θα φτάσει τα 4 δισ. ευρώ.
Το νέο ΕΣΠΑ
-
Η διαπραγμάτευση για τη νέα προγραμματική περίοδο 2028-2034. Με βάση την αρχική κατανομή των κονδυλίων, η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει πόρους ύψους 26 δισ. ευρώ σε όρους δημόσιας δαπάνης, ένα ποσό αντίστοιχο με αυτό που διαχειρίζεται στην τρέχουσα περίοδο. Η Ελλάδα θα έχει την τύχη να ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της Ε.Ε. το 2027, όταν θα κλείσουν ο τελικός Προϋπολογισμός, τα προγράμματα και οι γενικές στρατηγικές κατευθύνσεις της νέας αναπτυξιακής προσπάθειας. Στο μεταξύ, θα πρέπει να λειανθούν οι γωνίες της αρχικής πρότασης της επιτροπής, για κοινά κονδύλια για την πολιτική συνοχής και την ΚΑΠ και νέα έσοδα μέσα από νέα φορολόγηση των καυσίμων, με στόχο να αποπληρωθούν τα ομόλογα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Μέτρα στήριξης
Αρωγός στην όλη προσπάθεια για τη συνέχιση της σύγκλισης των εισοδημάτων θα είναι και οι πρόσθετες παρεμβάσεις ύψους περίπου 2,4 δισ. ευρώ, στις οποίες θα προχωρήσει η κυβέρνηση μέχρι και το 2028 (συγκεκριμένα, υπάρχει χώρος 1 δισ. ευρώ το 2027 και 2,4 δισ. ευρώ το 2028), με στόχο να ελαφρύνει τους πολίτες από φορολογικά βάρη που τους φόρτωσε η πολυετής κρίση. Επίσης, θα υπάρξουν παρεμβάσεις και για την άμεση αύξηση των εισοδημάτων. Τούτο, με δεδομένο ότι θα κλείσει η διαφορά του 30% των εισοδημάτων στην Ελλάδα από τον μέσο όρο της Ε.Ε., ώστε η χώρα να συνεχίσει να αναπτύσσεται με ρυθμό υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε.
Πηγή: capital.gr
