Οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ κατέληξαν σε ένα ευρύ πακέτο μεταρρυθμίσεων για τη μετανάστευση, αναδιατυπώνοντας τους κανόνες ασύλου. Στόχος, να ενεργοποιηθεί τον Ιούνιο του 2026 το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου. Ωστόσο, οι οργανώσεις προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων προειδοποιούν για τους κινδύνους που ενέχει αυτή η μεταρρύθμιση, δημιουργώντας στην ΕΕ συνθήκες «αστυνομικού κράτους».
Μια αυστηρή προσέγγιση στην παράτυπη μετανάστευση
Η νέα νομοθεσία για το προσφυγικό, που διαμορφώθηκε υπό την πίεση της ανόδου της ακροδεξιάς και την ωμή παρέμβαση Τραμπ, δίνει τη δυνατότητα στις χώρες-μέλη της ΕΕ να δημιουργήσουν «κέντρα επιστροφής μεταναστών» εκτός της επικράτειας της ΕΕ για μετανάστες που περιμένουν επαναπατρισμό. Στα κέντρα αυτά θα οδηγούνται άτομα που οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών θα κρίνουν ότι δεν δικαιούνται να ζουν και να εργάζονται στην ΕΕ. Τα αιτήματα ασύλου θα υποβάλλονται και θα τελούν υπό επεξεργασία εκτός ευρωπαϊκού εδάφους.
Μιλώντας στο Politico, o Ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για τη Μετανάστευση, Μάγκνους Μπρούνερ, δήλωσε: «Αυτά είναι μέτρα που θα βοηθήσουν στην πιο αποτελεσματική επεξεργασία των αιτήσεων και στη μείωση της πίεσης στα συστήματα ασύλου. Και όλα στέλνουν το ίδιο μήνυμα: Η Ευρώπη δεν θα ανεχθεί καμία κατάχρηση των συστημάτων της».
Italian Coast Guard/Handout via REUTERS
Ευρωπαίος διπλωμάτης, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας στο Politico, είπε ότι «ο έλεγχος της πρόκλησης από τη μετανάστευση αποτελεί βασικό αίτημα των Ευρωπαίων ηγετών εδώ και χρόνια. Για πολλούς, αυτό θεωρείται πρωταρχικής σημασίας για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων πολιτών».
Ωστόσο, διαφωνίες στη νέα νομοθεσία εξέφρασαν χώρες όπως η Ισπανία, οι οποίες ανησυχούν ότι οι νέοι κανόνες είναι υπερβολικοί. Αλλά και η Σλοβακία, η οποία ισχυρίστηκε ότι τα μέτρα δεν είναι αρκετά.
Οι νέες ρυθμίσεις θα τεθούν πλέον σε διαβούλευση με το Ευρωκοινοβούλιο.
«Ομάδα αλληλεγγύης» και «ασφαλείς χώρες»
Τις αλλαγές προώθησε η Δανία, που έχει την εξάμηνη εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ. Πρόκειται για μια αυστηρή προσέγγιση στην παράτυπη μετανάστευση τόσο εντός της Δανίας όσο και στις Βρυξέλλες.
Έχει καταρτιστεί ένας νέος κατάλογος «ασφαλών χωρών»
Το σχέδιο περιλαμβάνει μια «ομάδα αλληλεγγύης». Αυτή θα περιλαμβάνει χώρες που θα κληθούν να επανεγκαταστήσουν μετανάστες ή να πληρώσουν, για να στηρίξουν άλλες χώρες. Αυτές δεν μπορεί να είναι χώρες που ήδη αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα μεταναστευτικής πίεσης.
Η Κομισιόν είχε προτείνει 30.000 μετεγκαταστάσεις ή ισοδύναμη οικονομική στήριξη (20.000 ευρώ ανά άτομο). Οι υπουργοί συμφώνησαν σε χαμηλότερους αλλά δεσμευτικούς στόχους: 21.000 μετεγκαταστάσεις ή 420 εκατομμύρια ευρώ για τον κύκλο του 2026.
Σύμφωνα με την αξιολόγηση της Επιτροπής τον περασμένο μήνα, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ισπανία και η Ιταλία βρίσκονται επί του παρόντος υπό μεταναστευτική πίεση. Συνεπώς, θα επωφεληθούν από ρυθμίσεις αλληλεγγύης μόλις τεθεί σε ισχύ το σύμφωνο τον επόμενο χρόνο. Οι χώρες που θεωρούνται ότι διατρέχουν κίνδυνο θα είναι επίσης οι πρώτες στη σειρά για την υποστήριξη και την πρόσθετη χρηματοδότηση από την ΕΕ.
«Αυτή η νέα πρόταση φέρει τα χαρακτηριστικά αστυνομικού κράτους»
Η Αυστρία, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Εσθονία και η Πολωνία ενδέχεται να ζητήσουν πλήρεις ή μερικές μειώσεις λόγω της έντονης μεταναστευτικής πίεσης τα τελευταία χρόνια.
Επιπλέον, έχει καταρτιστεί ένας νέος κατάλογος «ασφαλών χωρών». Τα αιτήματα ασύλου από πολίτες των χωρών αυτών θα απορρίπτονται γρήγορα, εκτός εάν υπάρχουν εξαιρετικοί λόγοι για να εξεταστούν περαιτέρω.
Διμερείς συμφωνίες με τρίτες χώρες
Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία «κέντρων» επιστροφής μεταναστών σε χώρες εκτός ΕΕ. Αυτά θα μπορούν να είναι προσωρινός ή τελικός προορισμός για τους μετανάστες. Ο χαρακτήρας κάθε τέτοιου κέντρου θα εξαρτηθεί από τις διμερείς συμφωνίες που έχουν συναφθεί από τα μεμονωμένα κράτη μέλη της ΕΕ με τρίτες χώρες.
Τα κέντρα μπορούν να είναι τόπος διέλευσης, ένα βήμα πριν το άτομο επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του, ή να γίνουν μόνιμη τοποθεσία για όσους δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην ΕΕ. Οι μετανάστες θα μπορούν να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους ή ακόμα και σε τρίτες χώρες, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούν τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις αρχές του διεθνούς δικαίου.
Η ΕΕ «νομιμοποιεί τις υπεράκτιες φυλακές, τη φυλετική κατηγοριοποίηση και την κράτηση παιδιών με τρόπους που δεν έχουμε ξαναδεί»
Σύμφωνα με τον υπουργό Μετανάστευσης και Ένταξης της Δανίας, Ράσμους Στόκλουντ, «έχει αφαιρεθεί το κριτήριο σύνδεσης. Αυτό επιτρέπει στα κράτη μέλη να δημιουργούν κέντρα επιστροφής είτε ως κέντρα διέλευσης, όπου οι παράτυποι μετανάστες υποβάλλονται σε επεξεργασία πριν σταλούν στις χώρες καταγωγής τους, είτε ως εγκαταστάσεις όπου ένα άτομο μπορεί να κρατηθεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα».
Ανησυχίες και προειδοποιήσεις από τις οργανώσεις
Οργανώσεις για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επισημαίνουν ότι τα κέντρα αυτά θα αυξήσουν συνολικά τις καταχρήσεις και τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων έναντι των μεταναστών.
Τον Ιούλιο, σε κοινή δήλωσή τους, πάνω από 100 οργανισμοί προειδοποίησαν ότι η πρόταση κινδυνεύει να απομακρύνει την ΕΕ από το διεθνές δίκαιο και θα μπορούσε να οδηγήσει σε παράνομες επιστροφές και αυθαίρετες κρατήσεις. Μεταξύ των υπογραφόντων ήταν οι Διεθνής Αμνηστία, ActionAid, Caritas Europa και Human Rights Watch.
Οι οργανώσεις αντιδρούν κυρίως με το άρθρο που αφορά τις επιστροφές. Διότι η εφαρμογή του θα επέτρεπε στις αρχές να διεξάγουν κατ’ οίκον εφόδους, έρευνες και πρόσθετους ελέγχους για την επιβολή των απελάσεων. Η διάταξη καλύπτει τόσο τα σπίτια των ατόμων που υπόκεινται σε εντολές επιστροφής όσο και «άλλους σχετικούς χώρους». Σε αυτούς θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν κατοικίες πολιτών της ΕΕ που είναι ύποπτοι για φιλοξενία μεταναστών, καθώς και γραφεία ΜΚΟ και ανθρωπιστικών οργανώσεων.
Η Σίλβια Κάρτα, υπεύθυνη υπεράσπισης στην Πλατφόρμα για τη Διεθνή Συνεργασία για τους Παράνομους Μετανάστες, επισήμανε στο Euractiv: «Αυτή η νέα πρόταση φέρει τα χαρακτηριστικά αστυνομικού κράτους». Και εξηγεί ότι, το να επιτρέπεται στις αρχές να εισέρχονται σε ιδιωτικές κατοικίες με τέτοια ευχέρεια αποτελεί σαφή προσπάθεια εκφοβισμού οποιουδήποτε βοηθάει έναν συνάνθρωπο. Επιπλέον, θέτει σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο άτομα που έχουν ανάγκη.
Επίσης, η Σάρα Τσάντερ, διευθύντρια της Πρωτοβουλίας Equinox για τη Φυλετική Δικαιοσύνη, σημειώνει ότι με τον κανονισμό για τις επιστροφές, η ΕΕ «νομιμοποιεί τις υπεράκτιες φυλακές, τη φυλετική κατηγοριοποίηση και την κράτηση παιδιών με τρόπους που δεν έχουμε ξαναδεί».
Πηγή: in.gr
