Παρά τη σημαντική ανάκαμψη της τελευταίας δεκαετίας, το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών παρέμενε το 2024, 15% χαμηλότερο από το 2009 – την αρχή της κρίσης – και 5% χαμηλότερο από το 2004, αναφέρει νέα μελέτη του ΚΕΦΙΜ. Την ίδια στιγμή, δε, που στην εικοσαετία 2004-2024 η ΕΕ των 27 έχει καταγράψει αύξηση πραγματικού εισοδήματος κατά 22%.
Η μελέτη εξετάζει την εξέλιξη του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών την περίοδο 2004–2024 στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες που βρέθηκαν σε οικονομική κρίση (Ισπανία, Ιταλία, Ιρλανδία, Κύπρος και Πορτογαλία).
Η Ελλάδα και οριακά η Ιταλία είναι οι μόνες χώρες της κρίσης που δεν έχουν επανέλθει στα της προ κρίσης επίπεδα πραγματικού εισοδήματος.
Η εξέλιξη του πραγματικού εισοδήματος
Στην 20ετία 2004–2024, Ελλάδα και Ιταλία είναι οι μόνες από τις έξι υπό εξέταση χώρες που δεν έχουν επανέλθει στα επίπεδα πριν το ξέσπασμα της κρίσης. Το διάστημα αυτό, η ΕΕ-27 έχει καταγράψει αύξηση πραγματικού εισοδήματος 22%, ενώ η Ελλάδα καταγράφει μείωση 5%. Το 2024, το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών παραμένει 15% χαμηλότερο από αυτό του 2009.
Σε σχέση με το 2012, το πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα έχει αυξηθεί 22,7%, επίδοση υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ-27. Σε σχέση με το 2015, η Ελλάδα καταγράφει μία από τις υψηλότερες αυξήσεις στις χώρες της κρίσης, 23,5%.
Σε σχέση με το 2019, η Ελλάδα εμφανίζει τη μεγαλύτερη άνοδο εισοδήματος +14,3% ανάμεσα σε όλες τις χώρες της κρίσης. Η μεγάλη άνοδος μετά το 2015 οφείλεται εν μέρει στην πολύ μεγάλη συρρίκνωση των εισοδημάτων κατά την περίοδο 2010–2013, όταν το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών είχε μειωθεί κατά 34%.
Διαφορετικές ταχύτητες ανάκαμψης
Η μελέτη αποκαλύπτει τις σημαντικές διαφορές ως προς την ταχύτητα ανάκαμψης των χωρών που επλήγησαν από την κρίση. Συγκεκριμένα, σε σχέση με το 2009, η εξέλιξη του πραγματικού εισοδήματος για τις χώρες αυτές έχει ως εξής:
• Ιρλανδία: +21% σε σχέση με το 2009
• Πορτογαλία: +16%
• Κύπρος: +14%
• Ισπανία: +6,5%
• Ιταλία: –0,7%
• Ελλάδα: –15%
Η σχέση με την παραγωγικότητα
Η απόσταση αυτή δείχνει ότι η Ελλάδα δεν έχει ανακτήσει τη συσσωρευμένη απώλεια της κρίσης, παρά τη βελτίωση που έχει σημειωθεί μετά την έξοδο από τα μνημόνια.
Οι άλλες χώρες της Ευρώπης που αντιμετώπισαν κρίση, ακόμη και αυτές που ξεκίνησαν από παρόμοια ή χειρότερη θέση, έχουν καταφέρει να ανακάμψουν σε μεγαλύτερο βαθμό.
Η Ελλάδα παραμένει η μόνη χώρα που δεν έχει μπορέσει να ανακτήσει η δεκαετία της δημοσιονομικής κατάρρευσης. Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες αύξησης των εισοδημάτων είναι η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας.
Σύμφωνα με την τελευταία ετήσια σχετική έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας (ΕΣΥΠ) και του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) το 2026 αναμένεται να σημειωθεί σωρευτική αύξηση 2,3% στο ΑΕΠ ανά εργαζόμενο και 2,0% στο ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας.
Αν και στην έκθεση αναφέρεται πως την περίοδο 2023-2024 σημειώθηκε αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας σε όρους ΑΕΠ ανά εργαζόμενο κατά 1% και σε όρους ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας κατά 0,77%, στο δεύτερο μέρος της ανάλυσης το ΚΕΦΙΜ θα εστιάσει στην συνολική εικόνα της παραγωγικότητας της εργασίας σήμερα σε σχέση και πάλι με τα προ κρίσης επίπεδα.
Σταθερές μεταρρυθμίσεις
Ο πρόεδρος του ΚΕΦΙΜ, Νίκος Ρώμπαπας δήλωσε πως παρά τη σημαντική ανάκαμψη των τελευταίων ετών και την επιτάχυνση από το 2019 και μετά, η Ελλάδα παραμένει ουσιαστικά η μοναδική χώρα της κρίσης που δεν έχει ακόμη ανακτήσει την τεράστια απώλεια εισοδήματος της δεκαετίας 2010–2013.
«Η σύγκλιση θα απαιτήσει διατηρήσιμη αύξηση της παραγωγικότητας, δυναμική ανάπτυξη και σταθερές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν τη δημιουργία πλούτου για όλους τους πολίτες – και σε αυτά τα πεδία η εστίαση της κυβερνητικής πολιτικής πρέπει να είναι σταθερή», προσέθεσε.
Την μελέτη του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) «Πού βρίσκεται το εισόδημα του ελληνικού νοικοκυριού σήμερα σε σχέση με την αρχή της κρίσης το 2009», υπογράφουν οι Νίκος Ρώμπαπας και Κωνσταντίνος Σαραβάκος.
Πηγή: ot.gr
