Στην καρδιά της Ανατολικής Ερήμου της Αιγύπτου, εκεί όπου η Σαχάρα γίνεται πέτρινο τοπίο ο Βολιώτης γεωλόγος και σπηλαιολόγος Μάρκος Βαξεβανόπουλος και η ερευνητική ομάδα στην οποία συμμετέχει, ξετυλίγουν εδώ και μια δεκαετία το νήμα μιας ξεχασμένης μεταλλευτικής ιστορίας. Τα ευρήματα του Ιανουαρίου 2025, που καθαρίστηκαν και μελετήθηκαν τις προηγούμενες ημέρες στο Κάιρο, ανοίγουν όπως φαίνεται νέους δρόμους για την κατανόηση της εκμετάλλευσης χρυσού κατά την Πτολεμαϊκή περίοδο.
Ο κ. Βαξεβανόπουλος περιγράφει εικόνες που εντυπωσιάζουν ακόμη και τους έμπειρους επιστήμονες: αντικείμενα μελετημένα πλέον στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο αποκαλύπτουν ότι οι αρχαίοι μεταλλωρύχοι χρησιμοποιούσαν εργαλεία κατασκευασμένα από υλικά που μεταφέρονταν από αποστάσεις άνω των 100 χιλιομέτρων. Μυλόπετρες ειδικής σκληρότητας, απαραίτητες για να θρυμματιστεί το σκληρό πέτρωμα και να αποκαλυφθεί ο χρυσός, μαρτυρούν ένα δίκτυο μετακίνησης και τεχνογνωσίας που υπερβαίνει την απομόνωση της ερήμου.
Η ομάδα ετοιμάζεται για την τελευταία της αποστολή στην περιοχή «Κοτζά», τον Ιανουάριο του 2026. Η λήξη των ανασκαφών δεν είναι επιλογή αλλά ανάγκη: τα επόμενα δύο χρόνια θα αφιερωθούν αποκλειστικά στη συστηματική μελέτη και δημοσίευση των δεδομένων, ενώ η σύγχρονη –νόμιμη και παράνομη– χρυσοθηρία απειλεί να εξαφανίσει όσα ίχνη απέμειναν από τις αρχαίες στοές, τα ελληνικά όστρακα και την κεραμική της Πτολεμαϊκής περιόδου. «Ό,τι σώζεται σήμερα, αύριο μπορεί να έχει χαθεί για πάντα», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Η σκέψη για επέκταση των ερευνών στο Σουδάν εγκαταλείφθηκε βίαια, όταν ο εμφύλιος πόλεμος που ξέσπασε πριν δυόμισι χρόνια εγκλώβισε για μέρες μέλη της αποστολής, τα οποία τελικά απομακρύνθηκαν οριακά από Γάλλους κομάντος. Η περιπέτεια αυτή υπενθύμισε στην ομάδα ότι στην περιοχή κάθε ημέρα μπορεί να μετατραπεί σε δοκιμασία, είτε σε αστικό κέντρο είτε βαθιά μέσα στην έρημο.
Παρά τις δυσκολίες, η συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Λυών παραμένει ισχυρή και οι ανασκαφές στην Αίγυπτο συνεχίζουν να φέρνουν στο φως μια πλούσια, αλλά εύθραυστη, ελληνιστική κληρονομιά που απειλείται άμεσα από τον χρόνο και τη σύγχρονη ανθρώπινη δραστηριότητα.
www.ertnews.gr
Πηγή: ertnews.gr
