Σε μια ομιλία που κινήθηκε ανάμεσα στην οικονομική ανάλυση και τη βαθύτερη αποτίμηση του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσονται τα κράτη, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας αξιοποίησε την παρουσίαση του βιβλίου του Οδυσσέα Αθανασίου «Γιατί αυτοί πέτυχαν» για να αναδείξει τον ρόλο των θεσμών, της ηγεσίας και –κυρίως– της κουλτούρας στην πορεία εθνών που κατάφεραν να μετατραπούν από αδύναμοι κρίκοι σε παγκόσμια παραδείγματα προόδου.
Ανατρέχοντας σε διεθνείς ιστορίες επιτυχίας, ο Διοικητής της ΤτΕ έστρεψε τελικά το βλέμμα στην Ελλάδα, περιγράφοντας τα διδάγματα της κρίσης και τη σημερινή πορεία ανάκαμψης.
Γιάννης Στουρνάρας: Από τις ιστορικές πόλεις στα κράτη-πρότυπα
Ο κ. Στουρνάρας αναφέρθηκε σε έξι πόλεις και κράτη που μελετά ο συγγραφέας: Βενετία, Πορτογαλία, Ολλανδία, Σιγκαπούρη, Νότια Κορέα και Εσθονία. Όπως εξήγησε, κανένα από αυτά δεν είχε τεράστιους φυσικούς πόρους ή εγγυημένη γεωπολιτική ασφάλεια, αλλά πέτυχαν γιατί επένδυσαν στην εκπαίδευση, το ανθρώπινο κεφάλαιο, τους θεσμούς και την εμπιστοσύνη μεταξύ των πολιτών.
«Η ανάπτυξη δεν είναι αποτέλεσμα ενός μόνο παράγοντα», υπογράμμισε, «αλλά συνδυασμός γεωγραφίας, ιστορίας, ηγεσίας, θεσμών και κουλτούρας».
Ανέφερε χαρακτηριστικά παραδείγματα, μεταξύ των οποίων ήταν η Βενετία που δημιούργησε ναυτική αυτοκρατορία, η Ολλανδία ως οικονομική υπερδύναμη και η Εσθονία ως πρότυπο ψηφιακής διακυβέρνησης.
Θεσμοί και διακυβέρνηση: Η λεπτή γραμμή
Στην ομιλία του, ο κ. Στουρνάρας τόνισε τη διαφορά μεταξύ θεσμών και διακυβέρνησης: «Οι θεσμοί είναι οι κανόνες του παιχνιδιού. Η διακυβέρνηση είναι ο τρόπος που παίζουμε το παιχνίδι». Υπογράμμισε ότι η αποτελεσματικότητα των θεσμών εξαρτάται από την κουλτούρα και τη νοοτροπία των πολιτών: αν κυριαρχεί η λογική του «να βολευτούμε», κανένας θεσμός δεν μπορεί να σταθεί όρθιος για πολύ.
Το βιβλίο, σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, λειτουργεί ως καθρέφτης για την ελληνική κοινωνία, θέτοντας το ερώτημα: «Τι κάνουμε εμείς με τα δικά μας δεδομένα;». Η Ελλάδα, όπως είπε, δεν στερείται ταλέντου, δημιουργικότητας ή επιχειρηματικής φλόγας, αλλά η επιτυχία εξαρτάται από την ευθυγράμμιση πολιτικών αποφάσεων, θεσμών και κουλτούρας ευθύνης και συνεργασίας.
Μαθήματα από την ελληνική κρίση
Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρθηκε εκτενώς στην ελληνική εμπειρία των τελευταίων 15 ετών. Τόνισε ότι η κρίση έδειξε τη σημασία της πολιτικής σταθερότητας, της αξιοπιστίας και της προσήλωσης στους θεσμούς. Ο λαϊκισμός, η πόλωση και η αντίσταση σε μεταρρυθμίσεις μπορούν να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη των αγορών και των πολιτών.
Παράλληλα, επισήμανε ότι η ανάκαμψη απαιτεί συνδυασμό δημοσιονομικής προσαρμογής, διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και δημόσιων επενδύσεων.
Η Ελλάδα, όπως σημείωσε, κατάφερε να ανακτήσει αξιοπιστία στις διεθνείς αγορές, με μείωση δημόσιου χρέους, σταθερό τραπεζικό τομέα και αύξηση ξένων επενδύσεων.
Στρατηγικές προτεραιότητες για την ανάπτυξη
Ο κ. Στουρνάρας ανέλυσε επίσης τους κρίσιμους τομείς για την περαιτέρω ανάπτυξη της χώρας:
- Ενέργεια: Αναβάθμιση σε περιφερειακό κόμβο, αξιοποίηση αιολικού και ηλιακού δυναμικού, ανάπτυξη αποθηκευτικών μονάδων.
- Logistics και υποδομές: Εκσυγχρονισμός λιμανιών και δικτύων μεταφορών, ενίσχυση διεθνών εμπορικών σχέσεων.
- Ψηφιακός μετασχηματισμός: Επενδύσεις σε τεχνητή νοημοσύνη, Big Data και καινοτομία, σύνδεση έρευνας με παραγωγή.
- Δημοσιονομική σταθερότητα: Συνέπεια, μείωση χρέους, εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και ενίσχυση παραγωγικών επενδύσεων.
Όπως επισήμανε, η Ελλάδα έχει πλέον τη δυνατότητα να περάσει σε μια εποχή υψηλότερης παραγωγικότητας, μεγαλύτερης ανθεκτικότητας και διατηρήσιμης ανάπτυξης.
Το μήνυμα του βιβλίου
Ο κ. Στουρνάρας κατέληξε στο βασικό συμπέρασμα του βιβλίου Αθανασίου: «Η ανάπτυξη δεν είναι πεπρωμένο, είναι στάση».
Η στάση αυτή αντικατοπτρίζει τη νοοτροπία των πολιτών, των θεσμών και της ηγεσίας απέναντι στον χρόνο, στην ευθύνη και στην καινοτομία.
Όπως τόνισε, η ιστορία δεν ανήκει σε όσους περιμένουν, αλλά σε όσους τολμούν να τη γράψουν.
«Ίσως, σε μελλοντική έκδοση του βιβλίου, ο Οδυσσέας να συμπεριλάβει και την Ελλάδα», κατέληξε ο κ. Στουρνάρας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις, οι επενδύσεις και η στρατηγική για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της χώρας.
Πηγή: ot.gr
