Η Ιαπωνία παίζει ένα από τα πιο φιλόδοξα χαρτιά της βιομηχανικής της πολιτικής, επιχειρώντας να μετατρέψει την κατάφυτη και αγροτική Χοκάιντο σε έναν από τους σημαντικότερους κόμβους παραγωγής προηγμένων ημιαγωγών στον κόσμο. Σε μια εποχή όπου τα chips έχουν αναχθεί σε στρατηγικό πόρο, ισάξιο σε σημασία με την ενέργεια και τις πρώτες ύλες, το Τόκιο επιδιώκει να μειώσει την εξάρτησή του από την Ταϊβάν και την Κίνα και ταυτόχρονα να επαναφέρει τη χώρα στην «πρώτη γραμμή» της τεχνολογίας.
Η Χοκάιντο, γνωστή μέχρι σήμερα για τις καλλιέργειες, τα άνθη και τα τοπία της, βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο ενός επενδυτικού κύματος με έντονες γεωπολιτικές προεκτάσεις. Η ιαπωνική κυβέρνηση προσφέρει γενναίες επιδοτήσεις πολλών δισ. δολαρίων σε εγχώριους και ξένους ομίλους ημιαγωγών, ώστε να χτίσουν εργοστάσια αιχμής στο νησί, με στόχο την παραγωγή προηγμένων τσιπ που θα τροφοδοτούν την παγκόσμια αγορά τεχνητής νοημοσύνης, αυτοκινήτων και κέντρων δεδομένων.
Κεντρικό ρόλο στο σχέδιο φαίνεται να διαδραματίζει η Rapidus, αναφέρει σε σχετικό δημοσίευμα το BBC, η οποία έχει αναδειχθεί σε «εθνικό πρωταθλητή» της Ιαπωνίας στην κούρσα των ημιαγωγών, με ισχυρή κρατική στήριξη και συνεργασίες με αμερικανικούς και ευρωπαϊκούς τεχνολογικούς ομίλους. Παράλληλα, γνωστοί διεθνείς παίκτες του κλάδου έχουν ήδη ανακοινώσει ή εξετάζουν επενδύσεις στη Χοκάιντο, αξιοποιώντας και το γεγονός ότι το νησί προσφέρει μεγαλύτερους διαθέσιμους χώρους, χαμηλότερο κόστος γης και πιο ήπιες θερμοκρασίες σε σχέση με άλλες πυκνοκατοικημένες περιοχές της Ιαπωνίας.
Πίσω από την κίνηση αυτή κρύβεται η ανησυχία του Τόκιο –αλλά και της Ουάσιγκτον– για την υπερβολική συγκέντρωση της παγκόσμιας παραγωγής προηγμένων chips στην Ταϊβάν, σε μια περίοδο έντασης με την Κίνα. Ενδεχόμενη κρίση γύρω από την Ταϊβάν θα μπορούσε να διαταράξει κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού σε όλο τον κόσμο, από τα smartphones και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μέχρι αμυντικά συστήματα. Η Ιαπωνία φιλοδοξεί έτσι να γίνει ένας από τους εναλλακτικούς πυλώνες παραγωγής, ευθυγραμμίζοντας τη βιομηχανική της στρατηγική με τις προτεραιότητες των ΗΠΑ για «φίλια reshoring» της παραγωγής chips σε συμμάχους.
Χοκάιντο: Ερωτήματα και αντιδράσεις
Ωστόσο, ο μετασχηματισμός της Χοκάιντο συνοδεύεται από σημαντικά ερωτήματα και αντιδράσεις σε τοπικό επίπεδο. Κάτοικοι και περιβαλλοντικές οργανώσεις εκφράζουν ανησυχίες για το υδάτινο αποτύπωμα και τις ενεργειακές ανάγκες των εργοστασίων ημιαγωγών, καθώς και για τις επιπτώσεις στη γεωργία, την τοπική βιοποικιλότητα και την παραδοσιακή ταυτότητα του νησιού. Υπάρχουν επίσης φόβοι ότι η ξαφνική άφιξη μεγάλων βιομηχανικών μονάδων και εξειδικευμένων εργαζομένων θα δημιουργήσει πιέσεις στις υποδομές, στις τιμές ακινήτων και στο κοινωνικό ισοζύγιο, εντείνοντας τις ανισότητες μεταξύ ντόπιων και νεοφερμένων.
Η κυβέρνηση απαντά ότι οι επενδύσεις θα φέρουν χιλιάδες θέσεις εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας και θα αναβαθμίσουν συνολικά το επίπεδο υποδομών, από τα δίκτυα ενέργειας έως τις μεταφορές και την εκπαίδευση. Υπόσχεται δε ότι τα νέα εργοστάσια θα λειτουργούν με αυστηρά πρότυπα βιωσιμότητας, με αυξανόμενη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τεχνολογιών εξοικονόμησης νερού, ώστε να περιοριστεί το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Για πολλούς τοπικούς παράγοντες, όμως, το ερώτημα δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό, αλλά βαθιά κοινωνικό και πολιτισμικό: αν η Χοκάιντο μπορεί να εξελιχθεί σε τεχνολογικό κόμβο χωρίς να χάσει την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της.
Επαναχαρτογράφηση της βιομηχανίας ημιαγωγών
Σε διεθνές επίπεδο, η κίνηση της Ιαπωνίας ενισχύει την ευρύτερη τάση επαναχαρτογράφησης της βιομηχανίας ημιαγωγών, με ΗΠΑ, Ευρώπη, Νότια Κορέα και άλλες χώρες να «μοιράζονται την τράπουλα» των επιδοτήσεων. Αν το στοίχημα της Χοκάιντο πετύχει, η Ιαπωνία θα έχει καταφέρει όχι μόνο να διασφαλίσει την τεχνολογική της κυριαρχία σε μια κρίσιμη βιομηχανία, αλλά και να ανανεώσει την εικόνα της από «ώριμη» οικονομία σε δυναμικό παίκτη της επόμενης γενιάς τεχνολογίας. Αν αποτύχει, όμως, θα έχει δαπανήσει τεράστιους δημόσιους πόρους σε μια περιοχή όπου οι κοινωνικές αντιστάσεις και οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι μπορεί να αποδειχθούν ισχυρότεροι από τις οικονομικές προσδοκίες.
Το βέβαιο είναι ότι το «νησί των λουλουδιών» μετατρέπεται σε πεδίο δοκιμής για το πώς μια ανεπτυγμένη χώρα μπορεί να συνδυάσει τη στρατηγική ασφάλεια, τη βιομηχανική πολιτική και την περιφερειακή ανάπτυξη στην εποχή της γεωπολιτικής των chips. Το αν η Χοκάιντο θα ανθίσει ως παγκόσμιος τεχνολογικός κήπος ή θα πληρώσει βαρύ τίμημα για αυτή τη μετάβαση, θα κριθεί τις επόμενες δεκαετίες, καταλήγει στο άρθρο του το BBC.
Πηγή: ot.gr
