Η συλλογή επιστολών είναι πλέον μια ασύμφορη υπηρεσία για τα ταχυδρομεία πολλών χωρών. Η PostNord, η κρατική υπηρεσία ταχυδρομείων, ανακοίνωσε ότι στις 30 Δεκεμβρίου, έπειτα από 400 χρόνια λειτουργίας, θα τερματίσει εντελώς τη συλλογή και παράδοση επιστολών.
Φυσικά, αναμένεται να ακολουθήσουν κι άλλες το παράδειγμά της, στον ίδιο ή μικρότερο βαθμό. Με επίκληση των ίδιων λόγων και κριτηρίων με τη Δανία, θα περιορίσουν τις ταχυδρομικές υπηρεσίες, αφήνοντας χώρο στους ιδιώτες να αναλάβουν τη «μη επικερδή» αυτή δραστηριότητα. Οι ΗΠΑ και οι Ελλάδα είναι μεταξύ αυτών.
Μόνο μία χριστουγεννιάτικη κάρτα
Ο Πέτερ Κούριλντ-Κλίτγκααρντ δήλωσε στον Economist πως μετακόμισε με την οικογένειά του Φρέντερικσμπεργκ, μια καταπράσινη γειτονιά της Κοπεγχάγης, πριν από 17 χρόνια. Τότε, υπήρχαν πέντε ή έξι γραμματοκιβώτια σε απόσταση λίγων λεπτών με τα πόδια από το σπίτι του. Σήμερα δεν υπάρχουν. Αφαιρέθηκαν σταδιακά από τα ταχυδρομεία.
Η απόφαση αυτή στη Δανία ελήφθη με καθαρά όρους οικονομίας: δεν υπάρχει ζήτηση. Τα τελευταία 25 χρόνια ο όγκος των επιστολών έχει μειωθεί κατά 90%. Μόνο το 2024 μειώθηκε κατά 30%. Στη μείωση αυτή συνέβαλε ένας νέος νόμος, ο οποίος άνοιξε την αγορά στους ανταγωνιστές.
Επίσης, κατάργησε την απαλλαγή της ταχυδρομικής υπηρεσίας από τον ΦΠΑ, εκτοξεύοντας τις τιμές. Για μια απλή επιστολή τα έξοδα αποστολής έφτασαν τις 29 κορόνες (3,9 ευρώ) και στις 39 κορόνες (5,2 ευρώ) για παράδοση την επόμενη ημέρα. Αυτό ήταν και το τέλος των επιστολών.
Ο Πέτερ Κούριλντ-Κλίτγκααρντ λέει: «Το 2023 λάβαμε 50 χριστουγεννιάτικες κάρτες ταχυδρομικώς. Πέρυσι, μόλις μία».
Διαδίκτυο και social media
Τα ταχυδρομεία σε όλο τον κόσμο έχουν δει τον όγκο των επιστολών να καταρρέει τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Οι λόγοι είναι πολλοί, και όχι μόνο οικονομικοί. Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, τα μηνύματα κειμένου και οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης αντικαθιστούν σχεδόν πλήρως το χαρτί. Στη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, αυτό έγινε ακόμη πιο έντονο. Οι άνθρωποι που ήταν κλεισμένοι στο σπίτι, δεν μπορούσαν να πάνε πουθενά, και επικοινωνούσαν διαδικτυακά περισσότερο από ποτέ. Εν τω μεταξύ, το ηλεκτρονικό εμπόριο απογειώθηκε και ο αριθμός των δεμάτων συνεχίζει να αυξάνεται γρήγορα. Το 2022 ο αριθμός των δεμάτων που στάλθηκαν ήταν 161 δισεκατομμύρια παγκοσμίως. Προβλέπεται να φτάσει τα 256 δισεκατομμύρια έως το 2027.
Και μπορεί η Δανία να μείνει χωρίς κρατική υπηρεσία επιστολών, άλλες χώρες βρίσκουν άλλες λύσεις για να αντικαταστήσουν τις απώλειες.
Οι ιδιωτικοποιημένες υπηρεσίες, όπως αυτές της Μάλτας και της Πορτογαλίας, είναι γενικά σε καλύτερη κατάσταση από τις κρατικές. Η εν μέρει ιδιωτικοποιημένη ιταλική Poste Italiane είχε καλή πορεία υπό τον Ματέο ντελ Φάντε. Εκτός από τις παραδόσεις επιστολών και δεμάτων, παρέχει τραπεζικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες. Η Postepay, οι προπληρωμένες χρεωστικές κάρτες της, που εισήχθησαν το 2003, σημείωσε μεγάλη επιτυχία, καθώς είχε χρήση περίπου 7,2 εκατομμύρια ευρώ.
Στη Γερμανία, ο όμιλος Deutsche Post DHL, είναι εισηγμένη εταιρεία. Μεγαλύτερος μέτοχος της είναι η κρατική αναπτυξιακή τράπεζα της Γερμανίας. Η Deutsche Post είναι κερδοφόρα και ψηφίστηκε ως η καλύτερη ταχυδρομική υπηρεσία στον κόσμο μαζί με αυτήν της Ελβετίας το 2024. Μετά την ιδιωτικοποίηση το 1995, η Deutsche Post επανεφηύρε τον εαυτό της ως εταιρεία logistics που παρέχει επίσης υπηρεσίες διαχείρισης εμπορευμάτων και εφοδιαστικής αλυσίδας (αποθήκευση και διανομή).
Τα νέα όμως δεν είναι ιδιαίτερα καλά για τη βρετανική Royal Mail. Επίσης εν μέρει ιδιωτικοποιημένη -ο πλειοψηφικός μέτοχός της είναι ο Ντάνιελ Κρετίνσκι, Τσέχος επιχειρηματίας – δεν τα πήγε τόσο καλά. Τον Αύγουστο ανακοίνωσε λειτουργικά κέρδη για πρώτη φορά μετά από τρία χρόνια. Αφού συμπεριέλαβε το κόστος των εθελούσιων αποχωρήσεων, κατέγραψε ζημίες.
Πανεθνική κατακραυγή στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, επίσης τα ταχυδρομεία αντιμετωπίζουν προβλήματα. Στις 3 Νοεμβρίου, έκλεισαν 204 από τα 456 υποκαταστήματά τους, προκαλώντας πανεθνική κατακραυγή. Πολίτες, αλλά και η αντιπολίτευση επισημαίνουν ότι τα Ελληνικά Ταχυδρομεία είναι ζωτικής σημασίας για την κοινωνική συνοχή και για την προσέγγιση ηλικιωμένων Ελλήνων σε απομακρυσμένες περιοχές. Και στην Ελλάδα, υπηρεσίες των Ελληνικών Ταχυδρομείων προορίζονται για ιδιώτες.
Στον Καναδά, οι εργαζόμενοι στα κρατικά ταχυδρομεία απεργούν, κατά διαστήματα, από τον Σεπτέμβριο. Τα αιτήματά τους αφορούν μισθούς, επιδόματα και την ασφάλεια της εργασίας.
Τραμπ: Επιχείρηση «Αστείο»
Η Ταχυδρομική Υπηρεσία των Ηνωμένων Πολιτειών (USPS) εξυπηρετεί τη μεγαλύτερη ενιαία αγορά στον κόσμο. Η Βόρεια Αμερική αντιπροσωπεύει το 37% των παγκόσμιων ταχυδρομικών εσόδων. Ωστόσο, στις 14 Νοεμβρίου ανέφερε ετήσια ζημία 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων και οι σωρευτικές απώλειές της από το 2007 ανέρχονται σε περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, χαρακτήρισε την υπηρεσία «αστείο». Φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο να εντάξει τους 635.000 εργαζομένους της στο Υπουργείο Εμπορίου.
Και όμως, η επιστολή ζει…
Μέσα σε αυτό το κλίμα, όπου τα εταιρικά κέρδη κρίνουν το μέλλον υπηρεσιών που έχουν και κοινωνικό χαρακτήρα, οι επιστολές για κάποιους εξακολουθούν να είναι πολύτιμες.
Σύμφωνα με τον Άρμεν Γκαλουμγιάν, της ερευνητικής εταιρείας Cullen International, η επιστολή εξακολουθεί σε κάποιες χώρες να είναι σημαντικό μέρος των ταχυδρομικών εσόδων. «Ο ρυθμός μείωσης του όγκου των επιστολών διαφέρει ανάλογα με το επίπεδο ψηφιοποίησης μιας χώρας», εξηγεί.
Παράδειγμα, η Ινδία και η Βραζιλία, που εξακολουθούν να έχουν αυξανόμενο όγκο επιστολών. Ο λόγος είναι η αυξανόμενη μεσαία τάξη τους, αναφέρει η Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση (UPU).
Από την άλλη πλευρά, η Δανία είναι από τις χώρες με τη μεγαλύτερη διαδικτυακή πρόσβαση. Το 2024, τα Ηνωμένα Έθνη κατέταξαν την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα στη Δανία ως την καλύτερη στον κόσμο, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά.
«Η αγορά επιστολών δεν είναι πλέον κερδοφόρα», λέει στον Economist η Κιμ Πέντερσεν, διευθύνουσα σύμβουλος της PostNord. Όσο λιγότερες επιστολές αποστέλλονται, τόσο υψηλότερο είναι το κόστος μονάδας διεκπεραίωσής τους.
Φωτεινά κόκκινα γραμματοκιβώτια, τέλος
Η Δανία δεν θα είναι η μόνη που θα καταργήσει την κρατική υπηρεσία συλλογής και παράδοσης επιστολών. Σε μια δεκαετία αναμένεται να ακολουθήσουν το παράδειγμά της και άλλες χώρες.
Και οι Δανοί, αν θέλουν να στείλουν γράμματα –εδώ που τα λέμε, άλλη χάρη έχει να βλέπεις ευχές γραμμένες στο χέρι με στιλό- θα μπορούν να το κάνουν. Υπάρχει ιδιωτική εταιρεία που ανέλαβε αυτή τη δουλειά –λέγεται DAO. Αλλά θα πρέπει να απευθύνονται στα υποκαταστήματά της.
Όσο για τα ωραία, φωτεινά κόκκινα γραμματοκιβώτια με την κόρνα του ταχυδρομείου και το στέμμα της Δανίας, θα μαζευτούν από τους δρόμους έπειτα από σχεδόν δύο αιώνες. Θα πάρουν τον δρόμο για τα μουσεία.
Πηγή: in.gr
