Πρόκειται για ένα μαρτύριο το οποίο επανέρχεται, συνήθως, με τέτοια χρονική ακρίβεια, που θυμίζει απορυθμισμένο ρολόι: όταν έρχεται η ώρα του νυχτερινού ύπνου τα μάτια… βαραίνουν χωρίς καμία δυσκολία, όμως ανοίγουν διάπλατα και πάλι κατά τις πρώτες πρωινές ώρες (ακόμη και στις 3 π.μ.), παρότι ο οργανισμός αναζητεί περισσότερες ώρες ξεκούρασης.
Το να ξυπνά κανείς… αξημέρωτα είναι ένα φαινόμενο που απασχολεί συχνότερα τις γυναίκες ηλικίας 55 ετών και άνω, λόγω βιολογικών παραγόντων αλλά και εξαιτίας του τρόπου ζωής. «Με βάση την εμπειρία μου, θα έλεγα ότι οι διαταραχές του ύπνου σε αυτή την ηλικία είναι πολύ συχνές», εξηγεί η Dr Kathryn Corelli, παθολόγος, με ειδίκευση στην εμμηνόπαυση, στο Brigham and Women’s Hospital, του Harvard.
Η συχνότητα όμως του προβλήματος αυτού δεν σημαίνει ότι οι γυναίκες πρέπει να το υπομένουν αδιαμαρτύρητα. Μάλιστα, σύμφωνα με την ίδια υπάρχουν πολλοί τρόποι για να βελτιώσει κάποιος τον ύπνο του.
Σε κάθε περίπτωση, στην κορυφή της λίστας με τις αιτίες για τις οποίες οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας ξυπνούν στις 3 π.μ. βρίσκεται η δραστική μείωση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης που συνοδεύει την εμμηνόπαυση. Αυτές οι ορμονικές αλλαγές προκαλούν πολλές αλλαγές σε όλο το σώμα, αλλά μία από τις πιο αισθητές είναι η διαταραχή των κύκλων ύπνου.
Τα αγγειοκινητικά συμπτώματα, όπως οι εξάψεις και οι νυχτερινές εφιδρώσεις, συχνά εμφανίζονται και τις πρώτες πρωινές ώρες. «Αυτές οι εκδηλώσεις είναι φυσικό να διαταράσσουν τον ύπνο», λέει ο Dr. Corelli.
Επιπρόσθετα, και στα δύο φύλα, η γήρανση συνήθως αλλάζει την «αρχιτεκτονική του ύπνου» – δηλαδή, το μοτίβο και την ακολουθία των σταδίων του κατά τη διάρκεια της νύχτας. Με την πάροδο των ετών, παρατηρείται μια φυσική μετατόπιση προς έναν πιο ελαφρύ ύπνο, με λιγότερο χρόνο να αφιερώνεται στον αναζωογονητικό, βαθύ ύπνο. Ταυτόχρονα, ο κιρκαδικός ρυθμός τείνει να αλλάζει, οδηγώντας τα άτομα να κοιμούνται πιο νωρίς το βράδυ και να ξυπνάνε πιο νωρίς. Πάντως, «αυτό δεν είναι κάτι που μπορούμε να διορθώσουμε», διευκρινίζει η ίδια.
Τι μας επηρεάζει. Τα παραπάνω όμως αποτελούν μόνον ένα τμήμα της εξήγησης. «Υπάρχουν, επιπλέον, διάφοροι παράγοντες που οδηγούν σε πρόωση αφύπνιση στη μέση της νύχτας», συμπληρώνει η Dr. Corelli. Και έπειτα τους απαριθμεί έναν προς έναν.
- Αγχος και ανησυχία. Οι σκέψεις που «τρέχουν» στο μυαλό έχουν την τάση να αναπτύσσονται ταχύτητα τις πρώτες πρωινές ώρες. «Το να είσαι πιο ανήσυχος είναι πολύ συνηθισμένο κατά την εμμηνόπαυση», τονίζει η ειδικός.
- Αλλαγές στην ούρηση. «Η συχνουρία είναι ένας ακόμη συνηθισμένος λόγος για τον οποίο οι γυναίκες ξυπνούν στις 3 τα ξημερώματα μετά τα 55 έτη», λέει η Dr. Corelli.
- Φάρμακα. Ορισμένες θεραπείες δύναται να διαταράξουν τον ύπνο, ειδικά όσες προορίζονται για την υψηλή αρτηριακή πίεση ή τα προβλήματα διάθεσης. «Πρέπει να επιδιώκει κανείς την ισορροπία ανάμεσα στην αποτελεσματική θεραπεία της πάθησής του και τον τρόπο που τα φάρμακα επηρεάζουν τον ύπνο».
- Χρόνιος πόνος. Η φυσική μείωση της θερμοκρασίας σώματος, της ροής του αίματος και της παραγωγής της αντιφλεγμονώδους ορμόνης κορτιζόλης τη νύχτα, μπορεί να προκαλέσει εξάρσεις πόνου στην πλάτη, αρθρίτιδας και νευροπάθειας την ώρα του ύπνου.
- Αλκοόλ, καφεΐνη και φαγητό. Ολα αυτά μπορούν να διαταράξουν τα βαθύτερα στάδια του ύπνου. «Το αλκοόλ αλλάζει σίγουρα την αρχιτεκτονική του ύπνου, κάνοντάς τον λιγότερο βαθύ και αναζωογονητικό», εξηγεί η Dr. Corelli.
Στρατηγικές. Η ειδικός του Harvard προτείνει τις ακόλουθες στρατηγικές:
- Ακολουθήστε μια ρουτίνα ύπνου. Ακολουθώντας σταθερές ώρες ύπνου και αφύπνισης και διατηρώντας το υπνοδωμάτιο δροσερό και σκοτεινό, βοηθάτε τον εγκέφαλο και το σώμα να ξεκουράζονται με πιο σταθερό τρόπο. Απαγορεύονται επίσης τα κινητά τηλέφωνα. «Αν το σηκώσετε στη μέση της νύχτας, ακόμα και για να δείτε την ώρα, αυτό μπορεί να σας κρατήσει ξύπνιους», προειδοποιεί.
- Αντιμετωπίστε τα ιατρικά προβλήματα. Συζητήστε με τον γιατρό σας για τα συμπτώματα που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση, τα προβλήματα της ουροδόχου κύστης ή τα φάρμακα που φαίνεται να συμβάλλουν στον διακεκομμένο ύπνο. Μπορεί να αλλάξει το θεραπευτικό σχήμα, να προσαρμόσει τις δόσεις ή το χρονοδιάγραμμα.
- Δοκιμάστε τεχνικές για το σώμα και το μυαλό. Η βαθιά αναπνοή ή ο διαλογισμός μπορούν να σας επαναφέρουν γρήγορα στον ύπνο.
- Προσαρμόστε τον τρόπο ζωής σας. Ο περιορισμός της καφεΐνης, του αλκοόλ και των βραδινών γευμάτων, που αφήνουν το στομάχι «βαρύ», μπορεί να αποτρέψει το πρόβλημα πριν αυτό ξεκινήσει.
Πηγή: tanea.gr
