Κάθε δύο μέρες ένας εργαζόμενος χάνει τη ζωή του κατά τη διάρκεια της εργασίας του, τουλάχιστον αυτό δείχνουν τα πρόσφατα στοιχεία για τη χώρα μας
Δυστυχώς αυξημένος είναι ο αριθμός των εργατικών ατυχημάτων και στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας. Το μείγμα αγροτικής οικονομίας, βιομηχανίας, κατασκευών και υπηρεσιών, δημιουργεί δύσκολες συνθήκες εργασίας με αποτέλεσμα ολόκληρη η περιοχή να μην αποτελεί εξαίρεση από δυσάρεστα περιστατικά. Στο παρόν άρθρο θα επιχειρήσουμε ένα πλήρες «σκανάρισμα» της κατάστασης: ποια είναι η εικόνα, ποιοι επαγγελματικοί κίνδυνοι κυριαρχούν, ποια τα ποσοστά, τι ρόλο παίζει η τεχνολογία και τι μπορεί να γίνει για ενημέρωση & πρόληψη.
Γράφει η Έννη Λεβέντη από την «Πολιτεία Θεσσαλών» Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2025
Ποια είναι η εικόνα σε εθνικό επίπεδο και ποια η θέση της Θεσσαλίας στο χάρτη των ατυχημάτων; Ti σημαίνει για τη Θεσσαλία το ποσοστό που καταγράφεται στα εργατικά ατυχήματα;
Τα διαθέσιμα στοιχεία για τη χώρα μας, αποκαλύπτουν μία ιδιαίτερα ανησυχητική τάση. Σύμφωνα με το άρθρο της Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΟΣΕΤΕΕ) και δημοσίευση του μέσου (in.gr), τον Ιανουάριο του 2025 σημειώθηκαν 15 θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα — ενώ τον αντίστοιχο μήνα του 2024 ήταν μόλις τέσσερα!
Πρατηρώντας τις αναφορές και τις δημοσιεύσεις στον τύπο, έχουν συμβεί 51 θάνατοι σε χώρους εργασίας μόλις στο πρώτο τρίμηνο του 2025.
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ραγδαία αύξηση θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων (15 θάνατοι μόνο τον Ιανουάριο 2025, 164 νεκροί μέχρι τον Σεπτέμβριο 2025). Στη Θεσσαλία ειδικά, η αύξηση φτάνει έως και 21,4%, ενώ καταγράφεται μόλις το 30–40% των πραγματικών ατυχημάτων. Άρα το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που φαίνεται.
Από στοιχεία της Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) για το 2023: 4.847 εργατικά ατυχήματα συνολικά, από τα οποία επίσης 51ήταν θανατηφόρα.
Ειδικά για τη Θεσσαλία, σύμφωνα με στοιχεία, η Περιφέρεια παρουσίασε 8 θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα το 2023 με όλα τα θύματα να είναι άνδρες στην ώρα της εργασίας τους.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα καταγράφεται ως εργατικό ατύχημα, μόλις το 30-40% των εργατικών ατυχημάτων (σύμφωνα με τη Eurostat)
Μ ε αυτά τα δεδομένα, γίνεται ξεκάθαρο ότι το πραγματικό μέγεθος που συμβαίνουν στην Ελλάδα, είναι μεγαλύτερο. Ειδικά για τη Θεσσαλία: η αύξηση των εργατικών ατυχημάτων κατά την τελευταία περίοδο καταγράφηκε με αύξηση έως και 21,4% σε σχέση με παλαιότερα στοιχεία.
Συγκεκριμένα για το 2025 μέχρι τις 29 Σεπτεμβρίου είχαν καταγραφεί 164 θάνατοι και 253 σοβαρά τραυματίες. Σύμφωνα με την εκτιμώμενη κατάσταση, το πρώτο εξάμηνο 114 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε εργατικό ατύχημα. Η αναλογία «ένας νεκρός ανά 1,5 μέρα» μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου τεκμηριώνει τη σοβαρότητα.
Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι το φαινόμενο δεν είναι απομονωμένο – ούτε αφορά μόνο μεγάλες εταιρείες ή συγκεκριμένες περιοχές – αλλά συστημικό, με ιδιαίτερες επιπτώσεις και για την περιφέρεια της Θεσσαλίας.
Αν αναζητήσουμε τις κύριες αιτίες και επαγγελματικές επικινδυνότητες, έχει ενδιαφέρον να κατανοήσουμε ποιοι κλάδοι και ποια επαγγέλματα κινδυνεύουν περισσότερο.
•Η ΕΛΣΤΑΤ για το 2023 επισημαίνει: Ο κλάδος των Κατασκευών είχε τα περισσότερα θανατηφόρα (13 ατυχήματα, 25,5 %).
•Ακολουθούν η Μεταποίηση (9 ατυχήματα, 17,6 %) και οι Μεταφορές & Αποθήκευση (8 ατυχήματα, 15,7 %).
Κλάδοι όπως Κατασκευές, Μεταποίηση, Μεταφορές αλλά και ο αγροτικός τομέας της Θεσσαλίας έχουν τα υψηλότερα ποσοστά κινδύνου. Η πλειονότητα των ατυχημάτων αφορά ανειδίκευτους εργάτες και μικροεπαγγελματίες
Στην πρώτη γραμμή επικινδυνότητας βρίσκονται κατά επάγγελμα, οι «Ανειδίκευτοι Εργάτες, Χειρώνακτες και Μικροεπαγγελματίες» είχαν τα περισσότερα ατυχήματα (1.900 ατυχήματα με ποσοστό 39,2 % του συνόλου των ατυχημάτων που έχουν καταγραφεί σε ένα χρόνο). Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο οι βαριά «εργατικές» ειδικότητες αλλά και μικροί επαγγελματίες/χειρονακτικές εργασίες κινδυνεύουν σημαντικά.
Ένα παράδειγμα που αφορά την περιφέρεια και συγκεκριμένα στη Θεσσαλία, η αγροτική δραστηριότητα – με χρήση μηχανημάτων, οχημάτων, θερμική καταπόνηση – αποτελεί σημαντικό πεδίο εργασιακού κινδύνου. Το γεγονός ότι πολλά ατυχήματα δεν καταγράφονται σωστά (γεωργικός τομέας, ανασφάλιστοι εργαζόμενοι) ενισχύει την ανάγκη για ειδική προσοχή.
Επιπλέον, παράγοντες όπως: Έντονη θερμική καταπόνηση κάτω από συνθήκες που επηρεάζουν τη φυσική κατάσταση όπως υπερβολική ζέστη, γρήγοροι ρυθμοί, εξαντλητικά ωράρια, άγχος, υπερωρίες και σωματική κούραση, Χρήση μηχανημάτων, οχημάτων, εργοταξιακών συνθηκών σε συνθήκες με ελλιπή εκπαίδευση ή κατάρτιση, συμβάλλουν στην αύξηση των ατυχημάτων. Θα έλεγε κανείς ότι οι νεκροί από εργατικά ατυχήματα είναι ένας τρομακτικός αριθμός που αποδεικνύει δύσκολες συνθήκες εργασίας .
Απαιτείται μια ολοκληρωμένη στρατηγική που θα ξεκινά από την ουσιαστική εκπαίδευση των εργαζομένων και την ενίσχυση μιας πραγματικής κουλτούρας ασφάλειας, θα συνεχίζει με συστηματική ενημέρωση για δικαιώματα και υποχρεώσεις, και θα εφαρμόζει τις σωστές προφυλάξεις σε κάθε χώρο εργασίας. Παράλληλα, η αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων –αισθητήρων, εφαρμογών και αυτοματισμών– σε συνδυασμό με μια οργανωμένη τοπική χαρτογράφηση κινδύνων στη Θεσσαλία, αυστηρούς ελέγχους και μια ενιαία περιφερειακή βάση δεδομένων, μπορεί να μεταμορφώσει το τοπίο της εργασιακής ασφάλειας
Είναι οξύμωρο να χαιρόμαστε για τη μείωση του συνολικού αριθμού ατυχημάτων το 2023, να έχουμε αύξηση στα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα αυξήθηκαν σε 51 το 2023 από 35 το 2022.
Τι φταίει αλήθεια και άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους στην προσπάθεια να «βγάλουν το μεροκάματο»
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι και σε αυτή την περίπτωση η πρόληψη σώζει ζωές. Η κρίσιμη σημασία της ενημέρωσης δεν πρέπει να υποτιμάται. Η πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων περνά μέσα από τρεις βασικούς άξονες:
•Εκπαίδευση εργαζομένων. Ο εργαζόμενος πρέπει να γνωρίζει τους κινδύνους του επαγγέλματός του, π.χ. χειρισμός μηχανημάτων, εργασία σε ύψος, θερμική καταπόνηση. Να υπάρχει συνεπής εκπαίδευση στη χρήση προστατευτικών μέσων, Ατομική Προστατευτική Εξάρτυση, στη σωστή στάση εργασίας, συντήρηση εξοπλισμού. Χρειάζεται αναθεώρηση και ενίσχυση της ώστε να αναπτυχθεί μια «κουλτούρα ασφαλείας» μέσα στον χώρο εργασίας, δηλαδή να μεταφέρεται η ιδέα ότι η ασφάλεια δεν είναι κόστος αλλά επένδυση. Όπως ακριβώς έγινε με τη ζώνη και το κράνος στην οδήγηση.
•Ενημέρωση για δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Ο εργαζόμενος οφείλει να γνωρίζει ότι η «υγεία & ασφάλεια στην εργασία» είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Για να γίνει αυτό πρέπει να έχει πρόσβαση στις αναγκαίες πληροφορίες για την επιχείρηση: αν υπάρχουν σχέδια εκτάκτου ανάγκης, αν γίνεται εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου, αν παρέχεται ειδική εκπαίδευση. Ο φόβος δεν είναι καλός σύμμαχος για την ασφάλεια των εργαζομένων. Είναι σημαντικό ο εργαζόμενος να αναφέρει χωρίς να φοβάται, προβλήματα ή ανθρωπιστικά ρίσκα που εντοπίζει στην εργασία του.
•Προφυλάξεις στον χώρο εργασίας. Η επιχείρηση οφείλει να κάνει εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου όπως αυτό ορίζεται στο σχετικό θεσμικό πλαίσιο.Να υπάρχει συντήρηση των μηχανημάτων, σωστή σήμανση, κατάλληλος φωτισμός και αερισμός. Για επικίνδυνους κλάδους (π.χ. εργοτάξια, ύψος, μηχανήματα) να υπάρχει ειδική διαδικασία για ασφαλή εργασία. Ως προς τις συνθήκες (π.χ. θερμότητα): η Ελλάδα δεν έχει ακόμη σχετική νομοθεσία για τη «θερμική καταπόνηση» αν και οι κλιματολογικές συνθήκες αλλάζουν και φαίνεται ότι αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για την ευημερία των εργαζομένων.
Για την Περιφέρεια Θεσσαλίας, όπου πολλές εργάσιμες ημέρες έχουν υψηλές θερμοκρασίες και οι αγροτικές-κατασκευαστικές εργασίες είναι έντονες, η ενημέρωση για θερμική καταπόνηση με συμπτώματα όπως υπερθέρμανση, αφυδάτωση, εξάντληση, χρειάζεται να εξεταστεί και αποτελεί κρίσιμο στοιχείο πρόληψης.
Η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή εργατικών ατυχημάτων. Ζούμε στην εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας και των «έξυπνων» εργαλείων, η τεχνολογία μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων και αυτό ισχύει και για τη Θεσσαλία. Αυτοματισμός και μηχανογράφηση, Χρήση αισθητήρων ασφαλείας σε μηχανήματα & εργοτάξια (π.χ. ανίχνευση κινδύνου, αυτόματη διακοπή μηχανής σε περίπτωση ανωμαλίας). Εφαρμογές πρόληψης που ανιχνεύουν λανθασμένες κινήσεις ή συνθήκες εργασίας που ενέχουν κίνδυνο (π.χ. υπερβολική ταχύτητα, λάθος εργασία σε ύψος χωρίς εξάρτυση). Πλατφόρμες εκπαίδευσης και επιτήρησης αλλά και Εκπαιδευτικά διαδικτυακά εργαλεία για εργαζομένους με σεμινάρια και εργαστήρια πώς να χρησιμοποιούν προστατευτικά μέσα ή πώς να εντοπίζουν κινδύνους, ακόμα και μαθήματα πρώτων βοηθειών, μπορούν να σώσουν μια ανθρώπινη ζωή . Το κινητό μπορεί να γίνει εργαλείο που θα δίνει ασφάλεια με εφαρμογές που μπορούν να προειδοποιούν για επισφαλείς συνθήκες ή άμεσο κίνδυνο.
Η παρατήρηση, η ανάλυση των δεδομένων, η καταγραφή, μπορούν να συντελέσουν στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας.
Για παράδειγμα: σε έργα σε εξωτερικούς χώρους (κατασκευές, αγροτικές εργασίες) αισθητήρες θερμοκρασίας, υγρασίας, UV ακτινοβολίας μπορούν να ειδοποιούν όταν οι συνθήκες υπερβαίνουν τα όρια ασφαλείας.
Ωστόσο, η τεχνολογία από μόνη της δεν αρκεί: απαιτείται η ενσωμάτωσή της στον τρόπο σκέψης της επιχείρησης και η εκπαίδευση των εργαζομένων ώστε να την αξιοποιούν. Επίσης, πρέπει να υπάρχει η πολιτική βούληση και η χρηματοδότηση για την εφαρμογή της κάτι που δεν είναι δεδομένο, ειδικά, στην περιφέρεια.
Για να αντιμετωπισθεί η κρίση των εργατικών ατυχημάτων στην περιφέρεια της Θεσσαλίας, χρειάζεται να γίνει επισταμένη Τοπική χαρτογράφηση επικίνδυνων εργασιών, Καταγραφή στους δήμους/περιφέρειες των κλάδων με υψηλό ρίσκο (π.χ. αγροτικές εργασίες, κατασκευές, μεταφορές). Ειδική έρευνα για τους νεκρούς ή τραυματίες στη Θεσσαλία ώστε να εντοπισθούν τα μόνιμα «επικίνδυνα σημεία». Δημιουργία ενός ευρύτερου προγράμματος ενημέρωσης & εκπαίδευσης, σε συνεργασία με τοπικούς εργοδότες, εργαζόμενους και φορείς .
Ενθάρρυνση επενδύσεων τεχνολογίας ασφαλείας και υλοποιήσιμες δράσεις για επιδότηση ή οικονομική ενίσχυση μικρών-μεσαίων επιχειρήσεων της Θεσσαλίας, ώστε να υιοθετήσουν αισθητήρες, εφαρμογές ασφαλείας, σύγχρονο εξοπλισμό. Θα ήταν ιδανικό ή καλύτερα ρεαλιστικό να δημιουργηθεί ένα περιφερειακό «κέντρο καινοτομίας» για ασφάλεια στην εργασία που θα λειτουργεί ως κόμβος τεχνογνωσίας και οπωσδήποτε αυστηροποίηση ελέγχων & καταγραφής ελλείψεων σε χώρους εργασίας. Χρειάζεται Ενίσχυση της τοπικής επιθεώρησης εργασίας ώστε να διερευνάται ορθά κάθε ατύχημα και να μην παρακάμπτονται «τροχαία» ή «παθολογικά» αίτια.
Η δημιουργία περιφερειακής βάσης δεδομένων για εργατικά ατυχήματα με διαφάνεια και χρήση για πρόληψη θα ήταν ουσιαστικής σημασίας.
Εργατικό ατύχημα ορίζεται το γεγονός που θα συμβεί στον εργαζόμενο που όμως δεν είναι και ιδιοκτήτης της επιχείρησης. Πρόσφατα μια γυναίκα έχασε τη ζωή της στο αρτοποιείο της και ένας κρεοπώλης έχασε το χέρι του στην περιοχή της Θεσσαλίας. Δυστυχώς οπ νόμος δεν προβλέπει εργατικό το ατύχημα που συμβαίνει στον επιχειρηματία. Μα μήπως ο ιδιοκτήτης χάνει την ιδιότητα του εργαζόμενου και ο νόμος χρειάζεται να ανασυσταθεί; Παραδοσιακά επαγγέλματα είναι στη δύση τους και εργατικά χέρια είναι δυσεύρετα! Έχουμε άραγε αναλογιστεί πόσο στοιχίζει στην κοινωνία και στην οικογένεια ένας εργαζόμενος που χάθηκε ή τραυματίστηκε;
Τα στοιχεία είναι σαφή: η χώρα μας και συνεπώς και η Θεσσαλία, αντιμετωπίζει μια σοβαρή «εργατική κρίση» που δεν περιορίζεται σε στατιστικές. Κάθε απώλεια ανθρώπινης ζωής στην εργασία είναι μια προσωπική τραγωδία, αλλά και μια κοινωνική πληγή. Η καταγραφή των 164 νεκρών και 253 σοβαρά τραυματιών μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου 2025 είναι μια έκκληση για δράση. Η τεχνολογία μπορεί να αποτελέσει σημαντικό σύμμαχο αλλά δεν είναι πανάκεια. Χρειάζεται ενημέρωση, εργοδοτική υπευθυνότητα, θεσμική δράση, τοπική συνεργασία. Για την Περιφέρεια Θεσσαλίας η ευκαιρία και η υποχρέωση, είναι να πρωτοστατήσει. Να μετατρέψει τα δεδομένα σε πράξη, ώστε οι χώροι εργασίας να γίνουν ασφαλείς και να μην χάνονται ζωές.
Η υγιής και ασφαλής εργασία δεν είναι πολυτέλεια αλλά θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα που εφαρμόζεται με πράξεις.
