Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαιρέτισε τα «σημαντικά βήματα» που έγιναν στις συνομιλίες ειρήνης με τις Ηνωμένες Πολιτείες στη Γενεύη, προειδοποιώντας ωστόσο ότι το «κύριο πρόβλημα» παραμένει η απαίτηση του Βλαντίμιρ Πούτιν για νομική αναγνώριση των ρωσικά κατεχόμενων εδαφών στην ανατολική Ουκρανία.
Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Ουκρανίας συναντήθηκαν την Κυριακή στην Ελβετία, αναζητώντας τρόπους για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία. Και οι δύο πλευρές μίλησαν για «πρόοδο» και εξέφρασαν πρόθεση να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις.
Ωστόσο, δεν έχουν δοθεί λεπτομέρειες για το πώς θα γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ Μόσχας και Κιέβου σχετικά με τα ζητήματα εδαφικής κυριαρχίας και των εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία.
Εκτιμάται ότι ο Ζελένσκι και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θα συναντηθούν για να συζητήσουν τα πιο ακανθώδη σημεία, χωρίς όμως να έχει ανακοινωθεί χρονοδιάγραμμα.
Το ζήτημα της εδαφικής ακεραιότητας και η απάντηση Ζελένσκι
Η εδαφική ακεραιότητα αποτελεί βασικό σημείο διαφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Ο Ζελένσκι έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η Μόσχα δεν πρέπει να επιβραβευθεί για την επιθετικότητά της με εδάφη που κατέλαβε δια της βίας, καθώς κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε επικίνδυνο προηγούμενο.
Μετά το τέλος των συνομιλιών, ο Τραμπ ανέφερε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι «κάτι καλό ίσως να συμβαίνει», προσθέτοντας όμως: «Μην το πιστέψετε μέχρι να το δείτε».
Η Ρωσία δεν συμμετείχε στη συνάντηση της Ελβετίας και το Κρεμλίνο δήλωσε ότι δεν είχε λάβει ενημέρωση για τα αποτελέσματα. Ο εκπρόσωπος Ντμίτρι Πεσκόφ σημείωσε ότι η Μόσχα γνωρίζει πως έγιναν «προσαρμογές» στο σχέδιο που είχε αρχικά εγκρίνει ο Πούτιν.
Το αμερικανορωσικό σχέδιο ειρήνης
Το 28-σημείων σχέδιο ειρήνης, που συντάχθηκε από Αμερικανούς και Ρώσους αξιωματούχους τον Οκτώβριο και παρουσιάστηκε στην Ουκρανία την περασμένη εβδομάδα, περιλαμβάνει όρους που θεωρούνται ευνοϊκοί για τη Μόσχα, προκαλώντας ανησυχία στο Κίεβο και στους Ευρωπαίους συμμάχους του.
Δηλώσεις του Τραμπ ότι η Ουκρανία είχε προθεσμία έως την Πέμπτη για να αποδεχθεί τη συμφωνία, αλλιώς θα αντιμετώπιζε περικοπές στη στήριξη των ΗΠΑ, ενίσχυσαν το αίσθημα επείγοντος στην Ευρώπη και οδήγησαν στη βιαστική σύγκληση των διαπραγματεύσεων.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε το βράδυ της Κυριακής ότι σημειώθηκε «τεράστια πρόοδος» στις συνομιλίες, εκφράζοντας την πεποίθηση πως «θα τα καταφέρουμε».
Οι ευρωπαϊκές αντιδράσεις
Ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίστηκαν πιο συγκρατημένοι. Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ ανέφερε πως «δεν είναι βέβαιος αν βρισκόμαστε πιο κοντά στην ειρήνη», ενώ ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς εκτίμησε ότι οι διαπραγματεύσεις θα είναι «μακρά διαδικασία» χωρίς άμεσες εξελίξεις.
Οι Ευρωπαίοι αιφνιδιάστηκαν από την παρουσίαση του αμερικανικού σχεδίου και επιχείρησαν να διαμορφώσουν κοινή στάση. Αντιπρόταση που φέρεται να συντάχθηκε από τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία απορρίπτει την αναγνώριση των ρωσοκρατούμενων περιοχών, ενισχύει το επιτρεπόμενο μέγεθος του ουκρανικού στρατού και αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Ο Ρούμπιο δήλωσε ότι δεν γνώριζε την ύπαρξη αυτής της πρότασης, ενώ ο σύμβουλος του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ την χαρακτήρισε «εντελώς αντιπαραγωγική».
Οι απαιτήσεις της Μόσχας και τα επόμενα βήματα του Ζελένσκι
Από την έναρξη της εισβολής το 2022, η Ρωσία απαιτεί την πλήρη αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από το Ντονμπάς, που περιλαμβάνει τις περιοχές Ντονέτσκ και Λουχάνσκ. Το πρόσφατο σχέδιο προβλέπει την απόσυρση των ουκρανικών στρατευμάτων από το τμήμα του Ντονέτσκ που ελέγχουν, το οποίο θα μετατρεπόταν σε ουδέτερη αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη «αναγνωρισμένη διεθνώς ως ρωσικό έδαφος».
Η πρόταση αυτή θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να γίνει αποδεκτή από το Κίεβο. Ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι εταίροι του επιμένουν ότι κάθε συμφωνία που υπονομεύει την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ουκρανίας είναι απαράδεκτη.
Ένα ακόμη σημείο τριβής είναι η απαίτηση της Μόσχας να μη γίνει ποτέ η Ουκρανία μέλος του ΝΑΤΟ. Το Κίεβο, ωστόσο, θεωρεί την ένταξη στη συμμαχία ως τη μόνη εγγύηση ασφάλειας – και αυτό κατοχυρώνεται στο ουκρανικό Σύνταγμα.
Παρά τη διπλωματική κινητικότητα των τελευταίων ημερών, τα επόμενα βήματα παραμένουν ασαφή. Ο Ζελένσκι αναμένεται να συνομιλήσει σύντομα με τον Τραμπ, προτού παρουσιαστεί νέο σχέδιο ειρήνης στη Μόσχα. Το Κρεμλίνο διευκρίνισε ότι δεν έχει προγραμματιστεί συνάντηση αυτή την εβδομάδα μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών διαπραγματευτών.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός σερ Κιρ Στάρμερ δήλωσε ότι απαιτείται ακόμη δουλειά για μια «δίκαιη και διαρκή ειρήνη» στην Ουκρανία, προσθέτοντας ότι την Τρίτη θα πραγματοποιηθεί εικονική συνάντηση του «συνασπισμού των προθύμων» για να εξεταστούν οι τελευταίες εξελίξεις.
Πηγή: tanea.gr
