Με ιστορικές αποφάσεις για το δημόσιο σύστημα υγείας και την προστασία του περιβάλλοντος, ολοκληρώθηκε στη Γενεύη η 11η Σύνοδος των Συμβαλλομένων Μερών στη Σύμβαση-Πλαίσιο του ΠΟΥ για τον Έλεγχο του Καπνού (WHO FCTC).
Από τις 17 έως τις 22 Νοεμβρίου 2025, 160 χώρες συζήτησαν και υιοθέτησαν νέα μέτρα που επεκτείνουν τη διεθνή στρατηγική για τον τερματισμό της “παγκόσμιας επιδημίας καπνού”. Ήταν μία από τις πιο πυκνές και αποφασιστικές συνόδους στα 20 χρόνια της Σύμβασης, ενός από τα πιο ευρύτερα υπογεγραμμένα κείμενα συνθήκης του ΟΗΕ.
Ο Andrew Black, ασκών καθήκοντα επικεφαλής της Γραμματείας της WHO FCTC, τόνισε ότι οι νέες αποφάσεις «θα σώσουν εκατομμύρια ζωές τα επόμενα χρόνια και θα προστατεύσουν τον πλανήτη από τις περιβαλλοντικές βλάβες του καπνού».
Περιβάλλον: Φίλτρα, συσκευές και εκατομμύρια τόνοι ρύπανσης
Η Διάσκεψη επικεντρώθηκε στη ρύπανση που προκαλούν τα καπνικά και τα νέας γενιάς προϊόντα νικοτίνης. Κάθε χρόνο τρισεκατομμύρια αποτσίγαρα με πλαστικά φίλτρα καταλήγουν σε θάλασσες, πόλεις και χώρους πρασίνου, απελευθερώνοντας τοξικές ουσίες. Τα κράτη υιοθέτησαν κυβερνητική πρόσκληση να προχωρήσουν σε ρυθμιστικά μέτρα για τα φίλτρα, τα πλαστικά εξαρτήματα και τις ηλεκτρονικές συσκευές, με γνώμονα τόσο τη δημόσια υγεία όσο και το περιβάλλον.
Οικονομική ενίσχυση των προγραμμάτων ελέγχου του καπνού
Εγκρίθηκε επίσης απόφαση που επαναβεβαιώνει ότι η εγχώρια χρηματοδότηση αποτελεί κεντρικό άξονα για βιώσιμα εθνικά προγράμματα αντικαπνιστικής πολιτικής. Η σταθερή χρηματοδότηση θεωρείται κρίσιμη, καθώς οι ανάγκες αυξάνονται λόγω των νέων προϊόντων νικοτίνης.
Η Σύμβαση επανέφερε στο προσκήνιο το Άρθρο 19, το οποίο επιτρέπει στα κράτη να θεσπίζουν νομοθεσίες για ποινική και αστική ευθύνη της καπνοβιομηχανίας. Τα Συμβαλλόμενα Μέρη καλούνται να ενισχύσουν τη διακρατική συνεργασία, καθώς η αντιμετώπιση των συνεπειών του καπνού συνδέεται με αστρονομικά κόστη για τα δημόσια συστήματα υγείας.
Με βάση το Άρθρο 2.1 της Σύμβασης, που επιτρέπει στα κράτη να εφαρμόζουν ακόμη αυστηρότερες πολιτικές, η Διάσκεψη συζήτησε προχωρημένες ρυθμίσεις για νέες μορφές νικοτίνης.
Υιοθετήθηκε επίσης μια ιστορική απόφαση: Πλήρης απαγόρευση χρήσης και πώλησης όλων των προϊόντων καπνού, των heated tobacco, των ηλεκτρονικών τσιγάρων (ENDS/ENNDS), των nicotine pouches και των disposable vapes εντός όλων των εγκαταστάσεων του ΟΗΕ παγκοσμίως, εσωτερικών και εξωτερικών. Πρόκειται για την αυστηρότερη απόφαση που έχει ληφθεί ποτέ σχετικά με τον καπνό σε πλαίσιο διεθνούς οργανισμού.
Στη συζήτηση για το Άρθρο 5.3, τα κράτη προειδοποίησαν για τις νέες επιθετικές στρατηγικές marketing της βιομηχανίας καπνού, που προωθεί «νέες» και «λιγότερο επιβλαβείς» συσκευές χωρίς επαρκή επιστημονικά δεδομένα. Τονίστηκε ότι η προστασία της δημόσιας πολιτικής από εμπορικά συμφέροντα είναι θεμέλιος λίθος της Σύμβασης.
Με πάνω από 1.600 εγγεγραμμένους συνέδρους — από κυβερνήσεις, ΜΚΟ, οργανώσεις νέων — η COP ήταν η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα. Ανακοινώθηκε ότι η επόμενη Σύνοδος (COP12) και η αντίστοιχη των Μερών του Πρωτοκόλλου για το Παράνομο Εμπόριο Καπνού (MOP5) θα διεξαχθούν στη Γερεβάν, Αρμενία, το 2027.
Η WHO FCTC παραμένει το πρώτο διεθνές νομικά δεσμευτικό εργαλείο δημόσιας υγείας — με 183 χώρες, καλύπτοντας το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού. Οι αποφάσεις της Γενεύης ανοίγουν τον δρόμο για μια νέα εποχή πιο αυστηρής, πιο περιβαλλοντικής και πιο υπεύθυνης πολιτικής κατά του καπνίσματος.
Πηγή: tanea.gr
