Στις 20 Νοεμβρίου ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών Τζον Μιρσχάιμερ έστειλε σε αναγνώστες και σε δημοσιογράφους ένα ενημερωτικό σημείωμα για την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Γάζα. Ο τίτλος ήταν ωμός και έδειχνε την αγωνία του διακεκριμένου επιστήμονα: «Ο ΟΗΕ γ@μάει τους Παλαιστινίους». Προς τι όμως τόσο έκδηλη η απογοήτευσή του;
Υπενθυμίζεται ότι η Απόφαση 2803 του ΣΑ νομιμοποιεί και δίνει εντολή στο λεγόμενο «ειρηνευτικό σχέδιο Τραμπ» για τη Γάζα και τη μεταπολεμική της διοίκηση.
Προβλέπει επικύρωση του σχεδίου Τραμπ. Τη δημιουργία ενός Συμβουλίου Ειρήνης που θα είναι ένα μεταβατικό όργανο διοίκησης της Γάζας, με κεντρικό ρόλο στις ΗΠΑ και με πρόεδρο τον Τραμπ, που θα επιβλέπει διοίκηση και «ανασυγκρότηση» μέχρι περίπου το 2027.
Επίσης, δίνει εντολή για μια Διεθνή Δύναμη Σταθεροποίησης (ISF), κυρίως από αραβικές/μουσουλμανικές χώρες, που θα επιβλέπει την εκεχειρία, θα διευκολύνει την ανθρωπιστική βοήθεια και θα εποπτεύει αφοπλισμό της Χαμάς. Η απόφαση μιλά για μια Παλαιστινιακή Επιτροπή/τεχνοκράτες και μελλοντικό ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής στη διοίκηση της Γάζας, με κριτήρια «μεταρρυθμίσεων». Επίσης, η Χαμάς αποκλείεται από τη διακυβέρνηση και καλείται σε πλήρη αφοπλισμό.
Ωστόσο, σε συνέντευξη του ο Μιρσχάιμερ στον οργανισμό Just World Educational -την οποία απέστειλε ηλεκτρονικά- δήλωσε ξεκάθαρα ότι το ψήφισμα είναι «ντροπιαστικό».
«Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι εδώ καταλήξαμε, από τη στιγμή που βρισκόμαστε στη μέση μιας γενοκτονίας στη Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου 2023. Κι όλοι καταλαβαίνουν ότι οι Παλαιστίνιοι θα έπρεπε να έχουν ένα δικό τους κράτος, ή τέλος πάντων κάποιο βαθμό αυτοδιάθεσης. Όταν κοιτάζει κανείς αυτό το ψήφισμα, είναι τόσο αντίθετο με οτιδήποτε θα ήταν λογικό από τη δική μου οπτική».
Χαμένοι από χέρι
Όσον αφορά τους Παλαιστίνιους, το βασικό ζήτημα εδώ είναι ποιος είναι ο «πολιτικός ορίζοντας», όπως λένε. Θα αποκτήσουν οι Παλαιστίνιοι δικό τους κράτος; Θα υπάρξει αυτοδιάθεση;
Η απάντηση που δίνει ο Μιρσχάιμερ είναι ξεκάθαρα όχι.
«Οι Παλαιστίνιοι αντιμετωπίζονται σαν αποικιοκρατικά θύματα του 19ου αιώνα, κάτι που είναι πραγματικά δύσκολο να το πιστέψει κανείς. Έχουν ουσιαστικά μηδενική συμμετοχή στη διαμόρφωση αυτού του ψηφίσματος. Και, επιπλέον, δεν θα είναι αυτοί που θα διοικούν τη Γάζα όταν εφαρμοστεί το ψήφισμα. Θα μιλήσω περισσότερο γι’ αυτό σε λίγο, αλλά οι Ισραηλινοί και οι Αμερικανοί θα διοικούν τη Γάζα, όχι οι Παλαιστίνιοι. Υπάρχει κάποια αόριστη αναφορά ότι ίσως στο μέλλον θα υπάρξει παλαιστινιακό κράτος, αλλά όποιος το πιστεύει αυτό είναι εξαιρετικά αφελής. Στην πραγματικότητα, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είπε ουσιαστικά, πριν περάσει το ψήφισμα, ότι δεν θα υπάρξει παλαιστινιακό κράτος. Και φυσικά, αυτή είναι η θέση των Ισραηλινών από την αρχή του σιωνισμού. Έτσι, οι Παλαιστίνιοι είναι εντελώς χαμένοι από χέρι.
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι εφόσον αφοπλιστεί η Χαμάς οι Παλαιστίνιοι δεν θα έχουν κανέναν έλεγχο στη Γάζα, δεν θα την διοικούν οι ίδιοι, δεν υπάρχει καμία ελπίδα για αυτοδιάθεση.
Ποιος κάνει κουμάντο
Το επόμενο ερώτημα είναι ποιός θα ηγείται του «συμβουλίου της ειρήνης» που θα διοικεί τη Γάζα;. Με άλλα λόγια ποιος θα υλοποιήσει το ψήφισμα. Ο ίδιος εξάλλου ταυτίζει το συμβούλιο με τον Τραμπ και τις ΗΠΑ που είναι συνένοχες στη γενοκτονία, όπως επαναλαμβάνει, υπογραμμίζοντας φυσικά ότι οι Ισραηλινοί θα έχουν λόγο σχεδόν σε κάθε πτυχή της διαδικασίας λήψης αποφάσεων.
«Έτσι, έχεις δύο κράτη που εκτελούν μια γενοκτονία από το 2023, να είναι υπεύθυνα, και τα θύματα αυτής της γενοκτονίας, που ελπίζουν σε κάποιο είδος αυτοδιάθεσης, δεν θα πάρουν τίποτα».
Υποστηρίζει ότι οι Παλαιστίνιοι θα αντιμετωπίζονται σαν «αποικιοκρατικά υποκείμενα», σαν άνθρωποι που [χρειάζονται κηδεμονία», ποι χρειάζονται ένα είδος «εντολής» ή επιτροπείας για να τους διοικήσει.
«Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι στο έτος 2025, εδώ βρισκόμαστε. Αλλά νομίζω ότι αυτό ακριβώς έχουμε με αυτό το ψήφισμα του ΟΗΕ».
Χωρίς τη Χαμάς δεν γίνεται
Δεδομένου ότι αυτό το «συμβούλιο ειρήνης» θα επιτηρεί τη διεθνή δύναμη σταθεροποίησης η οποία θα διατηρεί την τάξη, ο Μιρσχάιμερ είναι πεπεισμένος ότι η Χαμάς θα ήταν «τρελή» αν αφοπλιζόταν.
«Έχει ξεκαθαρίσει χωρίς καμία αμφισημία ότι δεν πρόκειται να αφοπλιστεί. Κι αν δεν πρόκειται να αφοπλιστεί, πιστεύεις πραγματικά ότι η διεθνής δύναμη σταθεροποίησης θα μπει μέσα;» αναρωτιέται.
«Όσο μπορώ να καταλάβω, οι ηγέτες των πιθανών χωρών που ίσως έστελναν δυνάμεις έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν θέλουν να μπουν εκεί για να αφοπλίσουν τη Χαμάς και να επιβάλουν την ειρήνη. Θέλουν να μπουν εκεί για να διατηρήσουν την ειρήνη. Αλλά αυτή η συμφωνία δεν προβλέπει μια ειρηνική διευθέτηση, την οποία μετά θα μπορούσε να επιτηρεί μια διεθνής δύναμη σταθεροποίησης. Άρα, μου είναι δύσκολο να πιστέψω ότι θα καταφέρουν να συγκροτήσουν μια τέτοια διεθνή δύναμη σταθεροποίησης» λέει.
Ποιό Συμβούλιο Ειρήνης
Ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι είναι απίστευτα ασαφές το πώς θα λειτουργεί το «συμβούλιο ειρήνης». «Ίσως ακόμη ελπίζουν να φέρουν μέσα τον Τόνι Μπλερ και να τον αφήσουν να το τρέξει, δεν ξέρω. Αλλά ο Ντόναλντ Τραμπ θα είναι αυτός που θα διοικεί το Συμβούλιο Ειρήνης, και αυτό υποτίθεται ότι θα «δουλέψει»; Μου είναι πολύ δύσκολο να το φανταστώ».
Αναρωτιέται στη συνέχεια ποιοι θα συνεργάζονται μαζί του για να το κάνουν να λειτουργήσει, την ίδια στιγμή που οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα θα αντιστέκονται – και ειδικά η Χαμάς;
«Οι Παλαιστίνιοι -και αυτό περιλαμβάνει και τη Χαμάς- έχουν, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, το δικαίωμα να αντιστέκονται. Η κατοχή της Γάζας είναι παράνομη. Το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης μόλις εξέδωσε απόφαση γι’ αυτό. Όχι ότι χρειαζόμασταν άλλη μία απόφαση – ήταν προφανές σε όποιον μελετά αυτή τη σύγκρουση. Πρόκειται για παράνομη κατοχή. Η Χαμάς είναι μέσα στα δικαιώματά της όταν αντιστέκεται. Και φυσικά θα συνεχίσει να αντιστέκεται».
Γιατί δεν αντέδρασαν Κίνα και Ρωσία;
Αυτό που εξέπληξε αρνητικά τον Αμερικανικό καθηγητή ήταν γιατί Ρωσία και Κίνα δεν άσκησαν τα βέτο τους.
«Δεν είμαι σίγουρος. Μου είναι πολύ δύσκολο να το εξηγήσω. Νόμιζα ότι θα έκαναν τα πάντα για να αποτρέψουν αυτό το ψήφισμα. Ίσως να μην μπορούσαν να βρουν συμμάχους και να κατάλαβαν ότι δεν θα φαινόταν καλά αν ασκούσαν βέτο σε αυτό το ψήφισμα».
Εγώ πιστεύω πως θα φαινόταν πολύ καλά. Πιστεύω ότι υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη που καταλαβαίνουν πολύ καλά τι προσπαθούν να κάνουν οι Ισραηλινοί και θα μπορούσαν εύκολα να καταλάβουν – αν δεν το έχουν ήδη καταλάβει – τι περιέχει αυτό το ψήφισμα και γιατί θα έπρεπε να είχε δεχτεί βέτο.
Ο Μιρσχάιμερ τονίζει πόσο εντυπωσιακός είναι ο βαθμός που ο Τραμπ μπορεί να «σέρνει» ανθρώπους, τόσο μέσα στις ΗΠΑ όσο και σε όλο τον κόσμο, κάνοντάς τους να «χορεύουν στον ρυθμό του».
«Αυτό είναι πραγματικά εκπληκτικό το πόσο συχνά καταφέρνει να επιβάλει τη θέλησή του διεθνώς και εσωτερικά. Και νομίζω ότι αυτό είναι ακόμη ένα παράδειγμα: κατάφερε είτε να πείσει είτε να εξαναγκάσει -ή κάποιο συνδυασμό των δύο- τους Κινέζους και τους Ρώσους να απέχουν από την ψηφοφορία και να μην «σκοτώσουν» το ψήφισμα».
Όσον αφορά τους Ρώσους, ο καθηγητής το αποδίδει στο ότι δεν θέλουν να κάνουν τίποτα που να προκαλέσει τον Τραμπ, ειδικά σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ωστόσο, σημειώνει ότι ο Ρώσοι είχαν φτιάξει ένα εναλλακτικό σχέδιο ψηφίσματος, το οποίο ο ίδιος το βρήκε εξαιρετικά καλογραμμένο, γιατί παρουσιαζόταν ως τροπολογία στο «ολοκληρωμένο σχέδιο» του Τραμπ και μετά προχωρούσε σε μια διεθνή δύναμη σταθεροποίησης η οποία θα ήταν πολύ διαφορετική, αφού θα λογοδοτούσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας και δεν θα υπήρχε καμία αναφορά στο «συμβούλιο ειρήνης».
Παρ΄όλα αυτά το έβαλαν στο συρτάρι. «Υπάρχουν πολλά πράγματα για τα οποία ελπίζω ότι θα μάθουμε περισσότερα, γύρω από αυτό το μοντέλο λήψης αποφάσεων».
Ντροπή ντροπή στις αραβικές χώρες
Τον Μιρσχάιμερ, τον σοκάρει επίσης και η στάση των μουσουλμανικών κρατών. «Ντροπή, ντροπή που στην πραγματικότητα ψήφισε υπέρ του ψηφίσματος. Ήμουν σοκαρισμένος από την Αλγερία και το Πακιστάν».
«Όταν μάλιστα συζητούσαν το ρωσικό σχέδιο, υπήρχε ελάχιστη στήριξη από τον αραβικό και τον ισλαμικό κόσμο για το ρωσικό κείμενο, και υπήρχε πολλή στήριξη μέσα στον αραβικό και τον ισλαμικό κόσμο για το αμερικανικό σχέδιο».
«Δεν μπορώ να πιστέψω ότι αυτές οι χώρες δεν κατάλαβαν ότι αυτό ήταν μια τρομερή συμφωνία για τους Παλαιστίνιους και ότι δεν ήταν ο δρόμος που έπρεπε να ακολουθήσουμε.
Αλλά, και πάλι, νομίζω ότι ο Τραμπ διαθέτει τεράστια μέσα εξαναγκασμού απέναντι σε αυτές τις χώρες και τα χρησιμοποιεί αφειδώς, και έτσι καταφέρνει να επιβάλει τη θέλησή του».
«Και πιστεύω ότι η συμπεριφορά του Τραμπ εξηγεί σε μεγάλο βαθμό γιατί το ρωσικό ψήφισμα δεν προχώρησε ποτέ» σημειώνει.
Πηγή: in.gr
