Σκεύασμα ιορδανικής προέλευσης με εργαστηριακούς ελέγχους και πρόσθετες δοκιμές ποιότητας στο Εργαστήριο Αναφοράς της Ε.Ε.
Το τελευταίο διάστημα μετά την πίεση που προστέθηκε κι από τη μεταστροφή του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Δημήτρη Κουρέτα, υπέρ του εμβολίου, η επίσημη θέση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων περί των 500.000 δόσεων του ενωσιακού εμβολίου, είναι ότι πρόκειται για ιορδανικής προέλευσης σκεύασμα, μη εγκεκριμένο και πιστοποιημένο. Θέση που βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τα όσα αναφέρει στην επιστολή του Οκτωβρίου ο Όλιβερ Βαρχέλι.
Γράφει ο Τάσος Κουρκούμπας από την «Πολιτεία Θεσσαλών» Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2025
Σύμφωνα με την Ε.Ε. η διαμορφωθείσα κατάσταση με τη διασπορά της ευλογιάς των αιγοπροβάτων καθιστούσε από τις αρχές του Οκτωβρίου τον εμβολιασμό των κοπαδιών «αναγκαίο συμπληρωματικό μέτρο». Δύο εβδομάδες νωρίτερα, στα μέσα του Σεπτέμβρη ο επίτροπος Υγείας και Καλής Μεταχείρησης των Ζώων, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ευρωβουλευτή του Σάκη Αρναούτογλου, σχετικά με την στήριξη από την ΕΕ των χωρών που η κτηνοτροφία τους πλήττεται από την ευλογιά των αιγοπροβάτων, είχε θέσει το ζήτημα της άμεσης επιστολής 500.000 δόσεων εφόσον η ελληνική κυβέρνηση κατέθετε το ανάλογο αίτημα.
Σε μετεγενέστερο χρόνο τόσο το υπουργείο, όσο και η κατόπιν συσταθείσα Εθνική Επιστημονική Επιτροπή Διαχείριση και Ελέγχου της Ευλογιάς των Αιγοπροβάτων (ΕΕΕΔΕΕ) και ο Ελληνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) δηλώναν κατηγορηματικά την απόρριψη ως μη πιστοποιημένου και αδειοδοτημένου κάθε εμβολίου κατά της ζωονόσου. Στην ενημέρωση που έλαβε ωστόσο ο Κώστας Τσιάρας, από τον κ. Βαρχέλι τα δεδομένα ήταν διαφορετικά.
Στην επιστολή της 6ης Οκτωβρίου προς τον υπουργό, ο ευρωπαίος επίτροπος επανέλαβε τα όσα είχε απαντήσει στον ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, αλλά και έδινε λεπτομέρειες για την «ταυτότητα» του εμβολίου που έχει στη διάθεσή της η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων.
«Προκειμένου να ενισχυθεί η ετοιμότητα έναντι της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, εκπονήθηκε ολοκληρωμένη ανασκόπηση των επί του παρόντος διαθέσιμων εμβολίων από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) το 2014, επιβεβαιώνοντας περαιτέρω τη διαθεσιμότητα και καταλληλότητα του εμβολιασμού υπό ορισμένες συνθήκες. Δοκιμές πεδίου μεγάλης κλίμακας δεν διενεργήθηκαν, καθώς η Επιστημονική Γνώμη της EFSA του 2014 παρέχει στιβαρές επιστημονικές αποδείξεις σε αυτόν τον τομέα» ανέφερε ο κ. Βαρχέλι προσθέτοντας: «Λαμβάνοντας υπόψη τη διαθέσιμη εμπειρία και επιστήμη, η ΕΕ δημιούργησε και διατηρεί μια τράπεζα εμβολίων που διαθέτει επί του παρόντος το εμβόλιο Jovivac (στέλεχος RM65), παραγωγής Jovac (300.000 δόσεις σε φυσικό απόθεμα, παραγγελία επιπλέον 1,7 εκατομμυρίων δόσεων σε εξέλιξη).
Μια νέα διαδικασία δημόσιας προμήθειας βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη για επιπλέον 4.000.000 δόσεις εμβολίων με βάση το στέλεχος Bakirkoy, ως εναλλακτική επιλογή για το εγγύς μέλλον. Οι αποστολές εμβολίων από την τράπεζα εμβολίων ΕΠΑ της ΕΕ είναι εντελώς δωρεάν και μπορούν να παραδοθούν αποτελεσματικά εντός λίγων εργάσιμων ημερών από το αίτημα».
Όπως σημείωνε ο ευρωπαίος επίτροπος οι υπάρχουσες παρτίδες εμβολίων στην τράπεζα εμβολίων της ΕΕ «υποβλήθηκαν σε πρόσθετες εργαστηριακές δοκιμές ποιότητας στο Εργαστήριο Αναφοράς της ΕΕ (EURL) για τους ιούς Capripox προκειμένου να διασφαλιστεί περαιτέρω η συμμόρφωση με τα πρότυπα όπως η ταυτότητα του ιού του εμβολίου, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου, η απουσία ξένων παραγόντων κλπ. Επιπλέον, το EURL έχει διεξαγάγει μελέτες in vivo (σ.σ. σε ζωντανό οργανισμό), κατά τις οποίες τα εμβόλια από την τράπεζα εμβολίων της ΕΕ καθώς και άλλα εμβόλια χορηγήθηκαν σε πρόβατα, για να εξακριβωθεί η αποτελεσματικότητα και οι πιθανές παρενέργειες μετά τον εμβολιασμό. Αντίγραφα των σχετικών εκθέσεων και επιστημονικών στοιχείων έχουν ήδη διαβιβαστεί από τις υπηρεσίες μου στις αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές της Ελλάδας, μαζί με ένα πλήρες πακέτο πρόσθετων πληροφοριών από το EURL. Φυσικά, το EURL είναι διαθέσιμο να παράσχει περαιτέρω επιστημονική υποστήριξη αν η Ελλάδα τη χρειαστεί»
Σύμφωνο με το έντυπο οδηγιών του -ιορδανικής προέλευσης- Jovivac, πρόκειται για εξασθενημένο εμβόλιο κατά της ευλογιάς των προβάτων (στέλεχος RM-65), το οποίο χρησιμοποιείται για την πρόληψη της ευλογιάς των προβάτων.
Σε κάθε ζώο χορηγείται δόση 1 ml, υποδορίως (κατά προτίμηση στην περιοχή του αγκώνα) σε ηλικία 2–3 μηνών ενώ ο επανεμβολιασμός γίνεται μία φορά ετησίως. Στις ειδικές προειδοποιήσεις αναφέρεται ότι το εμβόλιο «χορηγείται μόνο σε υγιή ζώα». Μπορεί επίσης να χορηγηθεί «σε εγκύους προβατίνες, οι οποίες θα μεταφέρουν παθητική ανοσία στα αρνιά για τους πρώτους 3 μήνες καθώς και κατά τη γαλουχία και την αναπαραγωγή», Στα χαρακτηριστκά του Jovivac αναφέρονται τα εξής: «Σταθερό εμβόλιο. Παρέχει ικανοποιητική προστασία για τουλάχιστον ένα έτος. Προκαλεί καλή ανοσολογική απόκριση». Το εμβόλιο διατίθεται σε φιαλίδια των 50, 100 και 200 δόσεων. Στις αντενδείηεις σημειώνεται ότι «πολύ σπάνια μπορεί να εμφανιστεί μικρή οζώδης αντίδραση στο σημείο της ένεσης, η οποία υποχωρεί αργότερα».
Να σημειωθεί ότι η απαίτηση για εμβολιασμό στηρίζεται στο ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο. Συγκεκριμένα:
Κανονισμός (ΕΕ) 2020/687, που καθορίζει τα μέτρα πρόληψης και ελέγχου για τις ζωικές νόσους και προβλέπει τη δυνατότητα εφαρμογής εμβολιασμών έκτακτης ανάγκης, όταν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος διασποράς.
Κανονισμός (ΕΕ) 2023/361, που εξειδικεύει τους όρους και τις διαδικασίες για την έγκριση εμβολιαστικών προγραμμάτων από τα κράτη μέλη και επιτρέπει στην Κομισιόν να επιβάλει μέτρα σε περίπτωση αδράνειας των εθνικών αρχών.
Εντούτοις η κυβέρνηση παραμένει σταθερή στη θέση απόρριψης κάθε εμβολιαστικού προγράμματος και επιχειρεί να εκτονώσει την πίεση φέρνοντας προς ψήφιση στη Βουλή νομοσχέδιο με άμεσα μέτρα στήριξης των κτηνοτρόφων. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν: Τη χορήγηση 22 εκατομμυρίων ευρώ σε επιπλέον αποζημιώσεις για τη θανάτωση ζώων, την καθιέρωση ακατάσχετου για τα ποσά των αποζημιώσεων, τη δυνατότητα προκαταβολής της αποζημίωσης στους πληγέντες κτηνοτρόφους, αποζημιώσεις έως 250 ευρώ για τα καθαρόαιμα ζώα και ένα πρόγραμμα ανασύστασης του ζωικού κεφαλαίου σε δεύτερη φάση.
