Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο πρόεδρος που καθοδηγεί την Ουκρανία εν μέσω πολέμου, δεν έχει πάψει να κυνηγά έναν ειρηνικό στόχο: την ένταξη της χώρας του στην ΕΕ.
Η ένταξη στην στην Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρείται από τον ίδιο και πολλούς συμμάχους του ως φυσική συνέχεια της ευρωπαϊκής ταυτότητάς της χώρας, σύμφωνα με τον Guardian.
Για την ΕΕ, από την άλλη, πρόκειται για ένα κρίσιμο τεστ στρατηγικής συνοχής: μπορεί η Ένωση να ενσωματώσει μια χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο, χωρίς να διαρραγεί η εσωτερική της ισορροπία;
Από το 2004 στο «σοκ» του 2022
Μετά το μεγάλο κύμα διεύρυνσης του 2004, που έφερε δέκα χώρες της Ανατολικής Ευρώπης στους κόλπους της ΕΕ, το ενδιαφέρον για νέα μέλη είχε παγώσει.
Η Ουκρανία, παρά τις ευρωπαϊκές της φιλοδοξίες, έμενε για χρόνια στο περιθώριο.
Όλα άλλαξαν τον Φεβρουάριο του 2022. Η ρωσική εισβολή προκάλεσε ένα γεωπολιτικό «ηλεκτροσόκ» που ανάγκασε την Ευρώπη να επαναπροσδιορίσει τις προτεραιότητές της.
Μέσα σε λίγους μήνες, το Κίεβο υπέβαλε αίτηση ένταξης και απέκτησε καθεστώς υποψήφιας χώρας — ένα βήμα που μέχρι τότε φαινόταν αδιανόητο.
Ένα χρόνο αργότερα, οι 27 κυβερνήσεις της ΕΕ πήραν την ιστορική απόφαση να ξεκινήσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Αν και δεν δόθηκε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, το μήνυμα ήταν σαφές: η Ουκρανία ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Μαζί της μπήκε στο τραπέζι και η Μολδαβία, η οποία εξέφρασε φόβους πως θα ήταν ο επόμενος στόχος της Μόσχας.
ICYMI: European Commission President von der Leyen said Ukraine and Moldova would have to do the «homework» needed to join the EU, after it granted them candidate status.
Zelenskiy said his country is «capable of becoming a full member» https://t.co/u9DBjY3y02 pic.twitter.com/utrqZKwY5J
— Bloomberg Originals (@bbgoriginals) June 25, 2022
Μια απίθανη πρόοδος υπό καθεστώς πολέμου
Παρά τις αδιάκοπες αεροπορικές επιδρομές, τη ρημαγμένη οικονομία και τα εκατομμύρια προσφύγων, η Ουκρανία έχει σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις.
Οι διαπραγματευτές της συχνά εργάζονται σε υπόγεια καταφύγια, ωστόσο οι Βρυξέλλες αναγνωρίζουν τις προσπάθειες για εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, ψηφιοποίηση και περιορισμό της διαφθοράς.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέταξε πρόσφατα την Ουκρανία και τη Μολδαβία ανάμεσα στις τέσσερις «πρωτοπόρες» υποψήφιες χώρες — μαζί με την Αλβανία και το Μαυροβούνιο.
Από μεριάς της, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλλας δήλωσε ότι είναι ρεαλιστικό να ενταχθούν στην ΕΕ έως το 2030.
#EU leaders have given Ukraine the green light to move towards the EU membership.
This is a united signal of support to #Ukraine.
Ukraine belongs to the European family.#StandWithUkraine pic.twitter.com/IjNyK3QHya
— Kaja Kallas (@kajakallas) March 11, 2022
Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν τεράστιες: η οικονομία της Ουκρανίας έχει καταρρεύσει, η διαφθορά δεν έχει εξαλειφθεί, και η καθημερινότητα των πολιτών καθορίζεται από την επιβίωση.
Παρ’ όλα αυτά, το Κίεβο συνεχίζει να δείχνει πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα που εντυπωσιάζουν ακόμη και τους πιο σκεπτικιστές ευρωπαίους αξιωματούχους.
Το αόρατο εμπόδιο του βέτο
Παρά την πρόοδο, η τελική απόφαση για την ένταξη δεν ανήκει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά στις 27 κυβερνήσεις των κρατών-μελών, οι οποίες πρέπει να συμφωνήσουν ομόφωνα σε κάθε στάδιο.
Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα.
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, έχει μετατραπεί σε βασικό εμπόδιο.
🤡🥴Hungarian Prime Minister Orban: We do not want to be in the same union with Ukraine — not in the military, not in NATO, not in the EU. pic.twitter.com/BL1d6jQ5i8
— 🪖MilitaryNewsUA🇺🇦 (@front_ukrainian) October 11, 2025
Με τις στενές του σχέσεις με τη Μόσχα και την αντιευρωπαϊκή του ρητορική, μπλοκάρει την επίσημη έναρξη των διαπραγματεύσεων με το Κίεβο.
Καθώς η Μολδαβία είναι συνδεδεμένη στη διαδικασία, και η δική της πορεία έχει παγώσει.
Πολλοί στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι κάποιες άλλες κυβερνήσεις «κρύβονται» πίσω από το ουγγρικό βέτο, προκειμένου να αποφύγουν πολιτικό κόστος στο εσωτερικό τους.
Με την άνοδο της ακροδεξιάς στη Γαλλία, τη Γερμανία και αλλού, η ευρωπαϊκή διάθεση για διεύρυνση μειώνεται αισθητά.
Η σκιά της ακροδεξιάς και των δημοψηφισμάτων
Το πολιτικό τοπίο στην Ευρώπη αλλάζει ραγδαία.
Η άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων, πολλά από τα οποία είναι έντονα αντιευρωπαϊκά, δημιουργεί νέο κύμα ευρωσκεπτικισμού. Στη Γαλλία, ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα για την ένταξη της Ουκρανίας θα ήταν εξαιρετικά αμφίβολο, ειδικά αν το 2027 αναλάβει η Μαρίν Λεπέν.
Παράλληλα, η κοινή γνώμη διχάζεται. Αν και η υποστήριξη στην ένταξη της Ουκρανίας παραμένει υψηλή σε χώρες όπως η Σουηδία, η Φινλανδία και η Δανία, περίπου το 41% των Ευρωπαίων πολιτών αντιτίθεται.
Πολλοί ανησυχούν για το κόστος ανασυγκρότησης μιας χώρας που έχει υποστεί τεράστιες καταστροφές.
Η ιδέα να χρησιμοποιηθούν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ύψους 140 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης προκαλεί έντονες διαφωνίες.
Επιπλέον, χώρες όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία φοβούνται ότι οι γεωργικοί τους τομείς θα πληγούν από τον ανταγωνισμό με τη γιγάντια ουκρανική αγροτική παραγωγή, εάν αυτή αποκτήσει πρόσβαση στις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις.
Το δίλημμα της Ευρώπης: Ενοποίηση ή στασιμότητα;
Πέρα από τις πολιτικές αντιδράσεις, η ίδια η ΕΕ αντιμετωπίζει θεσμικές προκλήσεις στο εσωτερικό της.
Μια διεύρυνση προς 30 ή περισσότερα μέλη χωρίς εσωτερικές μεταρρυθμίσεις θα μπορούσε να οδηγήσει σε παράλυση των μηχανισμών λήψης αποφάσεων. Οι φωνές που ζητούν «προετοιμασία» πριν από οποιαδήποτε νέα ένταξη πληθαίνουν.
Η ιδέα ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να ενταχθεί ως «ειδικό μέλος» ή σε στάδια, ίσως μέσω μιας ενδιάμεσης μορφής συμμετοχής, συζητείται ανοιχτά.
Ωστόσο, τέτοιες λύσεις ενέχουν τον κίνδυνο να δημιουργήσουν πολίτες «δύο ταχυτήτων» στην ΕΕ — ένα σενάριο που οι Βρυξέλλες προσπαθούν να αποφύγουν.
Δημιουργικές λύσεις και πολιτική υπομονή
Παρά το βέτο της Βουδαπέστης, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξετάζουν εναλλακτικές.
Μία πρόταση είναι το λεγόμενο «front-loading», δηλαδή η ανεπίσημη έναρξη των διαπραγματεύσεων προτού αρθεί το βέτο.
Άλλη ιδέα αφορά αυστηρότερους όρους προσχώρησης και μακρές δοκιμαστικές περίοδοι, ώστε να καθησυχαστούν οι πιο σκεπτικιστικές κυβερνήσεις.
Ταυτόχρονα, στις Βρυξέλλες σχεδιάζονται επικοινωνιακές εκστρατείες για να πειστεί η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη ότι η διεύρυνση είναι προς όφελος όλων.
Γιατί, όπως επισημαίνουν πολλοί διπλωμάτες, «αν η ΕΕ αφήσει εκατομμύρια Ουκρανούς σε αβεβαιότητα για χρόνια, θα υπονομεύσει την ίδια της την αξιοπιστία».
Luke Harding is very known scum for me from the time of Snowden film.
Now on payroll of @ZelenskyyUa pic.twitter.com/uTDrgw7q5N
— Igor Lopatonok (@lopatonok) November 10, 2025
Ένα στοίχημα για την καρδιά της Ευρώπης
Η πρόεδρος της Μολδαβίας, Μαία Σάντου, προειδοποίησε πρόσφατα ότι αν οι ευρωπαϊκές υποσχέσεις δεν γίνουν πράξη μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, το μήνυμα προς τους λαούς της περιοχής θα είναι ολέθριο.
Η καθυστέρηση μπορεί να ανοίξει ξανά τον δρόμο για ρωσική επιρροή, όχι μόνο στην Ουκρανία, αλλά σε ολόκληρη την Ανατολική Ευρώπη.
Ο Ζελένσκι χρησιμοποίησε μια αποκλειστική συνέντευξη με τον Λουκ Χάρντινγκ της εφημερίδας Guardian την Κυριακή για να τονίσει τους κινδύνους που ενέχει η είσοδος της Ρωσίας σε πόλεμο με άλλη ευρωπαϊκή χώρα πριν από το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία.
Τόνισε επίσης την ανθεκτικότητα της Ουκρανίας σε μια επικίνδυνη συγκυρία και την αγάπη του για τους συμπατριώτες του. «Πιστεύω ότι ο [ουκρανικός] λαός ενώνεται από κάτι μεγαλύτερο από τη λογική».
Πηγή: in.gr
