Σε μια εποχή που η Ακροδεξιά στην Ευρώπη ενισχύεται, στο Ευρωκοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) έχει επιλέξει τη συνεργασία μαζί της. Μια σειρά από νομοθετήματα έχουν εγκριθεί χάρη στη σύμπηξη ευκαιριακών συμμαχιών για την προώθηση μέτρων που βρίσκουν ισχυρές αντιστάσεις στο Κέντρο, στην Κεντροαριστερά και την Αριστερά.
Πιο πρόσφατο παράδειγμα, οι σαρωτικές περικοπές στους κανόνες οικολογικής αναφοράς των επιχειρήσεων, στο όνομα του περιορισμού της «γραφειοκρατίας» και βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας. Ψηφίστηκαν από το ΕΛΚ και τα κόμματα της Ακροδεξιάς, μετά την κατάρρευση των συνομιλιών με τις άλλες κεντρώες δυνάμεις.
«Σήμερα τα καταφέραμε. Επαναφέραμε την ανταγωνιστικότητα στην ατζέντα και αποδείξαμε ότι η Ευρώπη μπορεί να είναι βιώσιμη και ανταγωνιστική», δήλωσε ο Γέργκεν Βάρμπορν, ο επικεφαλής διαπραγματευτής της κεντροδεξιάς για το θέμα. «Το χρονοδιάγραμμα». Και προέτρεψε τους ευρωβουλευτές του Σοσιαλιστικού και Δημοκρατικού Κόμματος (S&D) «να είναι τόσο εποικοδομητικοί όσο ήταν οι σοσιαλιστικές κυβερνήσεις τους στο Συμβούλιο».
Μάνφρεντ Βέμπερ, ο επικεφαλής του ΕΛΚ στο Ευρωκοινβούλιο / REUTERS/Fabrizio Bensch
Λίγο πριν από την ψηφοφορία, είχαν καταρρεύσει οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΕΛΚ, Σοσιαλιστών, Φιλελεύθερων και Πράσινων. Και το αποτέλεσμά της αποδεικνύει ότι αυξάνεται ο συντονισμός ανάμεσα στην Κεντροδεξιά και την Ακροδεξιά.
Συνολικά, 382 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ του έντονα τροποποιημένου κειμένου, 249 ψήφισαν κατά και 13 απείχαν. Υποστήριξη προήλθε επίσης από το φιλελεύθερο FDP της Γερμανίας και το φιλελεύθερο VVD της Ολλανδίας.
Σπάζοντας τη «γραμμή αποκλεισμού»
Μέχρι πρόσφατα, τουλάχιστον έως πριν από τις ευρωεκλογές του 2024, εντός του Ευρωκοινοβουλίου ίσχυε μια συμφωνία μεταξύ των κομμάτων που στην Ελλάδα λέμε ότι ανήκουν στο «δημοκρατικό τόξο». Ονομάστηκε «cordon sanitaire» ή σε ελεύθερη μετάφραση «γραμμή υγειονομικού αποκλεισμού». Αυτό σήμαινε ότι τα κόμματα του Κέντρου, της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς δεν θα συνεργάζονταν ποτέ με την ακροδεξιά.
Το ΕΛΚ το άλλαξε αυτό, παρά το γεγονός ότι ακόμη και η Άνγκελα Μέρκελ είχε προειδοποιήσει ότι αυτό θα ήταν λάθος. Και το Ευρωκοινοβούλιο, όπως επισημαίνει το Politico, εγκαινιάζει μια διαφορετική εποχή, στην οποία ο πολιτικός πραγματισμός θριαμβεύει έναντι των αρχών. Το ΕΛΚ, από το οποίο προέρχεται και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, συνεργάζεται με οποιονδήποτε, αρκεί να «γίνει η δουλειά».
Χαρίζει όμως έτσι στην Ακροδεξιά μια μεγάλη νίκη. Γίνεται γνήσιος παίκτης στον αγώνα για εξουσία στην ΕΕ και αυξάνει την επιρροή της.
Μέχρι τώρα, η συνεργασία του ΕΛΚ με τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR) και τους Πατριώτες για την Ευρώπη παρέμενε σε μεγάλο βαθμό συμβολική. Περιοριζόταν σε μη δεσμευτικές ψηφοφορίες, όπως το ψήφισμα του 2024 που χαρακτήριζε τον Νικολάς Μαδούρο της Βενεζουέλας δικτάτορα.
Ζορντάν Μπαρντελά / REUTERS/Manon Cruz
Οι Πατριώτες θριαμβολόγησαν. «Για πρώτη φορά, η “γραμμή αποκλεισμού” έσπασε σε μια νομοθετική ψηφοφορία», ανέφερε η συμμαχία σε ανακοίνωσή της. Ο επικεφαλής διαπραγματευτής των Πατριωτών για το θέμα, Πασκάλ Πιέρα, μίλησε για «ιστορική ημέρα», καθώς «έσπασαν την πλειοψηφία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν». Το «καρφί» ήταν σαφές. Η πρόεδρος της Κομισιόν έχει τη στήριξη Κεντροδεξιάς και Κεντροαριστέρας. Η συμμαχία πλέον παρουσιάζει ρωγμές.
Από την πλευρά του, ο Ζορντάν Μπαρντελά, ηγέτης του γαλλικού Εθνικού Συναγερμού, της Μαρίν Λεπέν, μίλησε για την αυξανόμενη επιρροή της ακροδεξιάς. «Το συνολικό συμφέρον κέρδισε. Αλλά αυτό είναι επίσης ο καρπός της συνεχώς αυξανόμενης παρουσίας μας εδώ συγκεκριμένα στο Ευρωκοινοβούλιο».
«Μαύρη μέρα»…
Οι αντιδράσεις των άλλων κομμάτων ήταν σφοδρές και ενδεικτικές του κινδύνου που εγκυμονεί η συμμαχία ΕΛΚ-Ακροδεξιάς για περιστασιακές πολιτικές νίκες.
Ο επικεφαλής των ευρωβουλευτών του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, και μέλος της ομάδας του S&D, Ρενέ Ρεπάσι, προειδοποίησε μιλώντας στο Euractiv: «Είναι μια μαύρη μέρα για την ευρωπαϊκή δημοκρατία. Υπνοβατούμε παραβιάζοντας ένα ταμπού, του οποίου οι συνέπειες είναι απρόβλεπτες».
«Θεωρώ ντροπιαστικό ότι το ΕΛΚ κλείνει την πόρτα στα φιλοευρωπαϊκά κόμματα εδώ και εβδομάδες και επιλέγει σκόπιμα να συμμαχήσει με εξτρεμιστές», δήλωσε η διαπραγματεύτρια των Πρασίνων, Κίρα Μαρί Πέτερ-Χάνσεν. «Η επιλογή του ΕΛΚ θα δυσκολέψει μόνο την εύρεση φιλοευρωπαϊκών λύσεων στο μέλλον».
Ενώ ο Τέρι Ράιντκε, συμπρόεδρος των Πρασίνων, είπε στο Politico: «Είναι κακό σημάδι για τις ευρωπαϊκές πλειοψηφίες. Είναι κακό σημάδι για την Ευρώπη. Είναι κακό σημάδι για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία της παιδικής εργασίας… Για μένα αυτό είναι ένα πολύ, πολύ κακό σημάδι για τη συνεργασία για τα επόμενα τέσσερα χρόνια».
Από την πλευρά του το ΕΛΚ υποστηρίζει ότι πάντα προσπαθούσε να συνεργαστεί με φιλοευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις και, κατά την άποψή του, το τείχος προστασίας παραμένει «καθαρό».
«Η πολιτική δεν είναι παιχνίδι δογμάτων, τεχνασμάτων και πόζας. Έχουμε εκλεγεί με ένα πρόγραμμα και πρέπει να υλοποιήσουμε όσα έχουμε υποσχεθεί. Έτσι κάνουμε και κατανοούμε την πολιτική και έτσι έχουμε εργαστεί και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΕΛΚ, Πέδρο Λόπεζ ντε Πάμπλο.
Το S&D πάντως εξακολουθεί να επιμένει στην κεντρώα πλειοψηφία. «Η δέσμευσή μας στη φιλοευρωπαϊκή και δημοκρατική πλειοψηφία ισχύει», δήλωσε η πρόεδρός του, Ιράτσε Γκαρθία, στο Politico. Και στην ερώτηση αν το S&D θα επιβάλει οποιεσδήποτε κυρώσεις στο ΕΛΚ, απάντησε με νόημα: «Το ΕΛΚ είναι αυτό που θα έπρεπε να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα, καθώς είναι αυτό που τάσσεται με την Ακροδεξιά και αποχωρεί από το βήμα».
Βραχυπρόθεσμες πολιτικές νίκες
Το EU Far-Right Tracker (Ιχνηλάτης της Ακροδεξιάς στην ΕΕ), ένα δημόσιο εργαλείο που καταγράφει κάθε περίπτωση στην οποία το ΕΛΚ ψηφίζει μαζί με την Ακροδεξιά, χτυπάει ένα καμπανάκι κινδύνου.
Υποστηρίζει ότι το ΕΛΚ δεν φλερτάρει απλώς με την Ακροδεξιά, αλλά «έχει θεσμοθετήσει μια τακτική συμμαχιών ευκαιρίας». Δηλαδή, όποτε οι αριθμοί είναι περιορισμένοι, στρέφεται προς τα δεξιά. Έτσι, κανονικοποιεί τις εξτρεμιστικές θέσεις και υπονομεύοντας τον δημοκρατικό πυρήνα της Ευρώπης.
Και προειδοποιεί ότι το μακροπρόθεσμο τίμημα είναι πάρα πολύ μεγάλο, μπροστά τις μικρές και προσωρινές κοινοβουλευτικές νίκες που πετυχαίνει το ΕΛΚ. Θα οδηγήσουν σε διάβρωση των δημοκρατικών εγγυήσεων, αποδυνάμωση της κλιματικής πολιτικής, συμβιβασμό σε θέματα διαφάνειας. Και ταυτόχρονα, θα νομιμοποιηθούν δυνάμεις που ευδοκιμούν στον διχασμό και τον αποκλεισμό.
Ενισχύοντας την ακροδεξιά
Αυτή η πολιτική άνοδος της Ακροδεξιάς στο Ευρωκοινοβούλιο, με τη βοήθεια του ΕΛΚ, δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο. Η Ακροδεξιά ενισχύεται και μέσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ. Ακροδεξιά πολιτικά κόμματα προηγούνται πλέον στις εθνικές δημοσκοπήσεις στη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, ακόμη και στη Γερμανία.
Επίσης, έπαψαν να αξιοποιούν τους θεσμούς, στην ΕΕ εν προκειμένω, ως μέσο για να ενισχύσουν το προφίλ τους στην πατρίδα τους. Πλέον, ειδικά μετά τις ευρωεκλογές του 2024, πιέζουν για να διαμορφώσουν την πολιτική της ΕΕ.
Αξιωματούχος τη ΕΕ που μίλησε στο Politico, υπό τον όρο της ανωνυμίας, περιέγραψε αυτό τον «επαγγελματισμό» που επιδεικνύουν πλέον τα ακροδεξιά κόμματα. «Η ακροδεξιά γίνεται πολιτικά πιο έξυπνη και τώρα ξέρει πώς να παίζει με τους κανόνες διαδικασίας προς όφελός της», είπε.
Το παραδέχονται και τα ίδια.
Οι Πατριώτες και άλλες ομάδες έχουν επίσης μάθει τον εσωτερικό μηχανισμό του Κοινοβουλίου για να αυξήσουν την επιρροή τους. Η Πασκάλ Πιέρα των Πατριωτών είπε ότι το κόμμα της απέδειξε ότι είναι μια «σοβαρή» ομάδα που μπορεί να «δουλέψει» και «ξέρει πώς να ελιχθεί».
Μερικά παραδείγματα: Ψήφισαν τη θέση του ΕΛΚ για τα αρχεία. Κατέθεσαν τροπολογίες παρόμοιες με αυτές του ΕΛΚ, στο μη δεσμευτικό νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό, στην πρόταση για την αποδυνάμωση των μέτρων κατά της αποψίλωσης των δασών. Υπερψήφισαν το κείμενο για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Βενεζουέλα.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν βρίσκεται υπόλογη για τη συμπεριφορά του ΕΛΚ / REUTERS/Adriano Machado
Σε διπλό ταμπλό
Από την πλευρά του το ΕΛΚ «κάνει παιχνίδι» με όλους. Επιλέγει με ποιους θα συνεργαστεί. Με την Ακροδεξιά, για τους πράσινους κανόνες, με την Κεντροαριστερά για άλλα θέματα, όπως ο προϋπολογισμός της ΕΕ.
Σύμφωνα με ευρωβουλευτές και αξιωματούχους που μίλησαν στο Politico, για ορισμένους ευρωβουλευτές του ΕΛΚ, η ψήφος με την ακροδεξιά συνοδεύεται από μια τάση εκδίκησης. Γιατί στην προηγούμενη θητεία, η Αριστερά και οι φιλελεύθερες ομάδες είχαν την πλειοψηφία και θα μπορούσαν να παραγκωνίσουν το ΕΛΚ.
Αλλά αυτή η τακτική συνεργασίας με την Ακροδεξιά δημιουργεί επιπλοκές στο έργο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Το ΕΛΚ παίζοντας διπλό παιχνίδι μπορεί να επιτείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των θεσμών. Ήδη η πρόεδρος της Κομισιόν βρέθηκε αντιμέτωπη με προτάσεις μομφής. Αλλά και με απειλή να μην ψηφιστεί ο προϋπολογισμός.
Επίσης, απειλή την κλιματική πολιτική της ΕΕ. Ο Ζορντάν Μπαρντελά, μετά την ψηφοφορία της Πέμπτης το είπε: «Ήταν πραγματική ήττα για την τιμωρητική οικολογία και για μια ιδεολογία αποανάπτυξης που επιβάλλεται στο μυαλό ορισμένων ανθρώπων εδώ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ιδίως της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».
Επίσης, οι κεντροαριστεροί σύμμαχοι της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την θεωρούν ολοένα και περισσότερο υπεύθυνη για τη συμπεριφορά του ΕΛΚ. «Οποιαδήποτε ψήφος όπου το ΕΛΚ πηγαίνει με την άκρα δεξιά αποδυναμώνει τη θέση που έχει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν», δήλωσε ο Τέρι Ράιντκε των Πρασίνων. «Στο μέλλον, θα ήθελα να δω να ασκείται πολύ μεγαλύτερη πίεση στο ΕΛΚ σχετικά με ψήφους σαν κι αυτή».
Επίσης, η Βαλερί Χαγιέρ του Renew είπε ότι το ΕΛΚ είναι αυτό που αποσταθεροποιεί την εντολή της προέδρου της Κομισιόν. «Ο συνασπισμός σας υποστηρίζει την πολιτική σταθερότητα και η πολιτική σταθερότητα είναι η κύρια πηγή ευημερίας για όλες τις οικονομίες σε όλο τον κόσμο. Αυτό που έκανε σήμερα η ομάδα σας είναι να υπονομεύσει αυτή τη σταθερότητα», είπε μετά την ψηφοφορία.
Πηγή: in.gr
