Νέο κύκλο κινητικότητας στο θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας και Κύπρου (Great Sea Interconnector – GSI) ανοίγουν οι δύο χώρες με επαφές στο τρίγωνο Αθήνας – Λευκωσίας – Βρυξελλών και με νέο στόχο το κυνήγι ξένων κεφαλαίων. Δίνοντας νέα τροπή στο ζήτημα που έχει ποικίλες διαστάσεις (οικονομική, ενεργειακή, γεωπολιτική), διεκδικούν από τη μία μέγιστη θωράκιση του πρότζεκτ από την Ευρώπη, από την άλλη εντατική διερεύνηση και αξιοποίηση επενδυτικού ενδιαφέροντος, κατά πληροφορίες, κυρίως από ΗΠΑ και Ισραήλ αλλά επιπλέον και από Γαλλία και Εμιράτα. Την προσπάθεια ενίσχυσης του έργου με νέους παίκτες στο σχήμα αποκάλυψαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ύστερα από την κατ’ ιδίαν συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου στο πλαίσιο της 3ης διακυβερνητικής συνόδου.
Ο Πρωθυπουργός προανήγγειλε επικαιροποίηση των οικονομοτεχνικών παραμέτρων του GSI για ενίσχυση του πρότζεκτ «δυνητικά και με την είσοδο νέων ισχυρών επενδυτών» και τη συμφωνία προς αυτή την κατεύθυνση επιβεβαίωσε ο κύπριος πρόεδρος. Πέραν του τετ α τετ των ηγετών, εξελισσόταν Τριμερής στις Βρυξέλλες – η συνάντηση των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου Σταύρου Παπασταύρου και Γιώργου Παπαναστασίου με τον επίτροπο Νταν Γιόργκενσεν -, στον απόηχο της επανενεργοποίησης του σχήματος «3+1» (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ) σε επίπεδο υπουργών στην Αθήνα κατά τη διάσκεψη για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-ΤEC) της περασμένης εβδομάδας. Τότε οι τέσσερις χώρες φωτογράφισαν και το καλώδιο όταν εξέφρασαν στήριξη «σε ευρύτερα έργα περιφερειακής διασυνδεσιμότητας, τόσο σε αυτά που βρίσκονται σε εξέλιξη όσο και σε μελλοντικά, στο πλαίσιο του Διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης».
Τελευταία φορά που Αθήνα και Λευκωσία τοποθετούνταν για το GSI ήταν προ διμήνου, αλλά σε περιβάλλον τριγμών και σταθερά με ελέφαντα στο δωμάτιο την Τουρκία: οι σκληρές δηλώσεις του Χριστοδουλίδη εναντίον του ΑΔΜΗΕ και οι έκτακτες συσκέψεις υπό τον Μητσοτάκη έδειχναν να αφήνουν για άλλη μία φορά μετέωρη την προοπτική υλοποίησης της διασύνδεσης και να αποκαλύπτουν δυσκολία εύρεσης κοινού πλαισίου για τη συνέχεια των ερευνών με διαρκείς επιφυλάξεις έως ενστάσεις για τη βιωσιμότητα του έργου από την κυπριακή πλευρά. Οι χθεσινές αναφορές Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη όχι μόνο αποφορτίζουν το κλίμα, αλλά φέρνουν καινούργια δεδομένα: αναζητείται πλέον νέα φόρμουλα, με την αναθεώρηση των οικονομοτεχνικών παραμέτρων να σημαίνει, κατά πληροφορίες, αρχικά ανάλυση από την αρχή κάθε οικονομικής πτυχής. Μια διαλεύκανση του τελικού κόστους, δηλαδή. Και η συγκυρία δεν είναι τυχαία, αντίθετα μοιάζει να έχουν γίνει προκαταρκτικές συζητήσεις. Υστερα από την αναβίωση του «3+1» (τον «καταλυτικό ρόλο» του σχήματος ανέδειξε ο Μητσοτάκης και χθες), μια αμερικανική συμμετοχή από το κρατικό ταμείο DFC στο καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου θα ήταν καθοριστικής σημασίας κίνηση όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο αλλά κυρίως γεωπολιτικά. Το Ισραήλ βλέπει το GSI ως τμήμα του διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης και θα ήθελε προτεραιοποίηση του τμήματος Κύπρου – Ισραήλ. Ενδεχομένως να αποδειχθεί καθοριστικό για τις εξελίξεις το ραντεβού των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ με τον ομόλογό τους των ΗΠΑ στο δεύτερο τρίμηνο του 2026, στην Ουάσιγκτον.
Επισήμως στο κοινό ανακοινωθέν της διακυβερνητικής συνόδου υπήρξε μόνο μια σύντομη αναφορά στις διασυνδέσεις – ότι εξετάστηκαν «τα επόμενα βήματα» ως προς την εμβάθυνση των υφιστάμενων τριμερών σχημάτων συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο «για την προώθηση κρίσιμων για την ευημερία έργων οικονομικών και ενεργειακών διασυνδέσεων». Κατά τ’ άλλα συζητήθηκαν προτεραιότητες ενόψει της κυπριακής προεδρίας στο συμβούλιο της ΕΕ (α’ εξάμηνο 2026) και της ελληνικής προεδρίας το 2027 (β’ εξάμηνο), ενώ υπήρξαν υπουργικές συμφωνίες σε δέκα τομείς: εξωτερική πολιτική, παιδεία, υγεία, δικαιοσύνη, στέγη, μεταφορές, ψηφιακή πολιτική, περιβάλλον, ασφάλεια, πολιτική προστασία.
Αθήνα και Λευκωσία επιβεβαίωσαν, στο μεταξύ, τη δέσμευση να συνεχίσουν τις προσπάθειες επανεκκίνησης των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό. Εκτιμάται ότι η προοπτική μιας Πενταμερούς μετατίθεται για τις αρχές του 2026, ενώ ο Μητσοτάκης πέταξε την μπάλα στην Αγκυρα, στον απόηχο της εκλογής στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας του Τουφάν Ερχιουρμάν, ο οποίος πραγματοποιεί σήμερα, Πέμπτη, την πρώτη επίσκεψη στην Τουρκία. «Τώρα είναι στο χέρι άλλων», είπε ο Πρωθυπουργός, «να αποδείξουν αν πραγματικά εννοούν (…) ότι επιθυμούν μια διαδικασία επανεκκίνησης των συνομιλιών» στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ του «συνολικού πλαισίου των ευρωτουρκικών σχέσεων».
Ο Μπαϊρακτάρ στη Λιβύη
Με την Αθήνα και τη Λευκωσία, πάντως, να βάζουν σε νέα τροχιά το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης και τις διεργασίες για την έναρξη των ερευνών για υδρογονάνθρακες στα τεμάχια νοτίως της Κρήτης να τρέχουν, η επίσκεψη του τούρκου υπουργού Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ χθες στην Τρίπολη της Λιβύης καταδεικνύει – σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές – πως η Αγκυρα ετοιμάζει τη δική της κίνηση. Ο Αλπαρσλάν συναντήθηκε με τον λίβυο πρωθυπουργό Ντμπέιμπα, με τον οποίο συζήτησε τεχνικά ζητήματα σχετικά με την έναρξη ερευνών για υδρογονάνθρακες και την ανάπτυξη ενεργειακών υποδομών, ενώ επισκέφτηκε και τουρκικές στρατιωτικές μονάδες που βρίσκονται στη βορειοαφρικανική χώρα προκειμένου, όπως αναφέρθηκε, να διαπιστώσει την ετοιμότητά τους.
Νίκος Χριστοδουλίδης στο «FT»: «Προτιμώ μια Τουρκία κοντά στην ΕΕ»
Με μια εκτενή συνέντευξη στους «Financial Times», ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης αποτύπωσε χθες το περίγραμμα των επικείμενων κινήσεών του ενόψει της ανάληψης της κυπριακής προεδρίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο από τον Ιανουάριο έως και τον Ιούνιο του 2026. Oπως προϊδέασε ο ίδιος, πρόθεσή του είναι να αξιοποιήσει την εν λόγω περίοδο προκειμένου να συνεργαστεί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με έμφαση στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, κάνοντας λόγο για σημασία στενής ευθυγράμμισης Ευρώπης και ΗΠΑ επί του συγκεκριμένου πεδίου. Χαρακτηρίζοντας την ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ στην περιοχή «θετική», ο ίδιος τόνισε πως είναι επιτακτικό να βρεθεί κοινός τόπος συνεργασίας με τον αμερικανό πρόεδρο παρά τις διαφωνίες κάποιων ευρωπαίων ηγετών.
«Η περιοχή της ευρύτερης Μέσης Ανατολής δεν είναι σημαντική μόνο για την ΕΕ, για μένα η περιοχή είναι ένα σημείο σύγκλισης με τον κ. Τραμπ και τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Νίκος Χριστοδουλίδης. «Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε ένα σαφές σημείο σύγκλισης με τις ΗΠΑ. Ορισμένοι ηγέτες διαφωνούν σε ορισμένα ζητήματα με τον κ. Τραμπ. Προσωπικά δεν νομίζω ότι έχει να κάνει με το αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε. Είναι πρόεδρος των ΗΠΑ. Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να συνεργαστούμε μαζί του.
Στην περιοχή είναι ο ηγέτης και βλέπουμε θετική εξέλιξη χάρη στην ηγεσία του κ. Τραμπ». Για τον αμερικανό πρόεδρο, ο ίδιος, επιπλέον, αναγνώρισε ότι ήταν εκείνος που κατόρθωσε να λύσει το πρόβλημα στην κρίση Ισραήλ – Ιράν, κάνοντας το ίδιο και στη Γάζα όπου ήταν ο μόνος που παρουσίασε ένα σχέδιο στο τραπέζι. «Η ΕΕ θα πρέπει να αναγνωρίσει αυτήν την πραγματικότητα, καθώς αναζητά κοινό έδαφος με την Ουάσιγκτον», επισήμανε, καλώντας το ευρωπαϊκό μπλοκ να αξιοποιήσει τον ρόλο της Κύπρου ως γέφυρας μεταξύ ΕΕ και Μέσης Ανατολής.
Επιπλέον, ο Νίκος Χριστοδουλίδης άνοιξε τα χαρτιά του και αναφορικά με τον σχεδιασμό που περιλαμβάνει χείρα φιλίας της Κυπριακής Δημοκρατίας προς την Τουρκία για ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας. «Αλλάξαμε την προσέγγισή μας στη σχέση της ΕΕ και της Τουρκίας», δήλωσε σχετικά ο ίδιος. «Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γεωγραφία μας. Η Τουρκία θα είναι πάντα γείτονας της Κύπρου οπότε προτιμώ έναν γείτονα που είναι κοντά στην ΕΕ», σημείωσε, δίνοντας μια γεύση του πώς σκέφτεται να αξιοποιήσει την εξουσία που θα έχει προσεχώς ως πρόεδρος της προεδρεύουσας χώρας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε σχέση με την Τουρκία, την οποία, επιπλέον, κάλεσε σε άμεση επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό.
Πηγή: tanea.gr
