Σε πάνελ συζήτησης με τον αρχισυντάκτη των «Νέων» Διονύση Νασόπουλο, στο πλαίσιο του Athens Security Forum, συμμετείχε ο Γιώργος Γεραπετρίτης. Ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε μεταξύ άλλων ότι είναι ώρα ευθύνης για όλους και ότι είναι μεγάλο πρόβλημα το να δίνεις απλοϊκές απαντήσεις σε συνθετα ζητήματα.
Ακόμα ανέφερε ότι «έως το τέλος του έτους ελπίζουμε να έχουμε ολοκληρώσει διερευνητικές επαφές για την πενταμερή» ενώ υπογράμμισε ότι «η Ελλάδα εξεπεμψε από την P-TEC μήνυμα έξυπνης ισχύος μέσω της ενέργειας».
Ακολουθεί μέρος των δηλώσεων του κ. Γεραπετρίτη
Σχόλιο για γεωπολιτική κατάσταση
Το ισοζύγιο που είχε αναπτυχθεί μεταπολεμικό όπου οι ΗΠΑ είχαν έναν ρόλο εγγυητή στην ασφάλεια της Ευρώπης αλλάζει ριζικά. Η απόφαση αύξησης των δαπανών του ΝΑΤΟ στο 5% σηματοδοτεί αυτή την μετατόπιση για το βάρος της ασφάλειας ειδικά για την Ευρώπη.
Βλέπουμε αναδυόμενες δυνάμεις από τα Ανατολικά, βλέπουμε τις χώρες του Κόλπου αλλά και τις κλασικές δυνάμεις όπως είναι η Κίνα που δρουν σε ένα πεδίο πολλαπλών κινδύνων.
Πλέον η σκληρή ισχύς έχει την πρωτοκαθεδρία. Όλες οι χώρες εξοπλίζονται για να δημιουργήσουν μια δύναμη αποτροπής, η οποία θα έχει και χαρακτήρα προβολής ισχύος στη γειτονιά. Η αμυντική βιομηχανία καθίσταται όχημα άσκησης διπλωματίας. Βλέπουμε χώρες οι οποίες διά της αμυντικής διπλωματίας επιχειρούν να επεκταθούν διπλωματικά στην ευρύτερη περιοχή.
Ανάμεσα στη σκληρή και την ήπια ισχύ εμφανίζεται η έξυπνη ισχύς. Μια υβριδική μορφή ισχύος που λειτουργεί τόσο με τη μορφή της άμυνας, της αποτροπής αλλά και στη λογική επιβολής αξιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ζήτημα της ενέργειας. Αυτό που αναδείχθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι ότι δεν θα πρέπει να δημιουργείται υπερεξάρτηση από τις υποδομές. Τώρα αναδείχθηκε η ανάγκη της ενεργειακής αυτάρκειας. Άρα η ενέργεια είναι μέρος της έξυπνης ισχύος. Και αυτό είναι το μήνυμα που εξέπεμψε η ελληνική διπλωματία στο P-TEC με τις συμφωνίες και την ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, δια των οποίων η Ελλάδα μετατρέπεται σε κόμβο ενέργειας στην νοτιοανατολική Ευρώπη.
Είναι εντελώς αδύνατη η οποιαδήποτε προβολή στο μέλλον. Δεν μπορείς να κάνεις εικασίες για το πού θα πάνε μεσοπρόθεσμα τα πράγματα. Πρέπει να μπορείς να επεξεργάζεσαι όλα τα δυνατά σενάρια και να εχεις άμεση και έξυπνη αντίδραση. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο πρόβλημα από το να δίνονται απλοϊκές απαντήσεις σε σύνθετα ζητήματα. Η συνθετότητα καλεί για περισσότερο επεξεργασμένες λύσεις.
Θέση Ελλάδας – Σχεδιασμός
Η Ελλάδα πάντα έκανε επενδύσεις στην άμυνα. Η άμυνα είναι μια από τις παραμέτρους αλλά δεν είναι η μόνη ούτε η καθοριστική. Σήμερα αντιλαμβανόμαστε τη σημασία να ανήκεις σε μία διεθνή κοινότητα. Η Ελλάδα είναι σήμερα στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο (ΕΕ- ΝΑΤΟ), στρατηγικές συμμαχίες με Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, Ινδία και βεβαίως η σχέση με ΗΠΑ στο υψηλότατο δυνατό επίπεδο. Οι ισχυρές συμμαχίες πολλαπλασιάζουν τη δική μας ισχύ.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ υψηλό διπλωματικό επίπεδο. Θα πρέπει από τη στιγμή που βρισκόμαστε σε αυτό το επίπεδο να κεφαλαιοποιούμε. Η στρατηγική μας αποσκοπούσε από την πρώτη στιγμή να δημιουργήσουμε ένα καθεστώς ειρήνης στην περιοχή μας ως πρώτο αναγκαίο βήμα. Όχι για να αμβλύνουμε τι ς εντάσεις ώστε να αποφεύγουμε τα χειρότερα. Πρωτίστως διότι μέσω της κατάστασης ησυχίας μας δίνεται ο χρόνος για να μπορέσουμε να ανασυγκροτηθούμε. Ξεχνούμε πώς ήμασταν το 2020 έχοντας βγει από μια σκληρή οικονομική κρίση, χρειαζόμασταν χρόνο να ανασυγκροτηθεί η οικονομία. Να ενισχυθούν οι ένοπλες δυνάμεις και να ισχυροποιήσουμε τη διπλωματία. Ώστε να μπορούμε σήμερα να κάνουμε κινήσεις που άλλες εποχές δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε πότε.
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός είναι αδιανόητο ότι δεν είχε υπάρξει για να αποτυπώνει τις θέσεις μας στο πεδίο. Η χάραξη θαλάσσιων προστατευόμενων χώρων. Τα συμβόλαια για έρευνα και εξόρυξη είναι επί του πεδίου άσκηση κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων. Άρα αυτές είναι οι θέσεις της Ελλάδας όταν ξεκινήσει μια σχετική συζήτηση. Όταν μια χώρα έχει υψηλό διπλωματικό κεφάλαιο τότε αναλαμβάνει πρωτοβουλίες.
Πενταμερής στην Ανατολική Μεσόγειο
Η Ελλάδα έθεσε διά του πρωθυπουργού την πρόταση για μια μεγάλη συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο. Έχει συγκεκριμένη θεματολογία, έχει ήπια θέματα, όπως η Πολιτική Προστασία, αλλά έχει και πολύ πιο δύσκολα θέματα όπως είναι οι συνδεσιμότητες και η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχει και την ηγετική θέση να επιβάλλει μια τέτοια συνεργασία και από την άλλη πλευρά είναι εποχή που απαιτούνται τέτοιους είδους συνεργασίες. Δεν είναι εύκολο να υπάρξει τέτοιου είδους συνεργασία. Υπάρχει η θέση της Τουρκίας σε σχέση προς την Κύπρο ή η κατάσταση στη Λιβύη όπου υπάρχει πρόβλημα διακυβέρνησης. Επειδή όμως με όλες τις εμπλεκόμενες χώρες έχουμε αναπτύξει τις σχέσεις μας, θεωρούμε ότι τα προβλήματα δεν είναι αξεπέραστα. Υποστηρίζουμε ότι είναι η ώρα της ευθύνης για όλους. Θα διερευνήσουμε τις προοπτικές. Προαπαιτούμενο είναι ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου, της κυριαρχίας και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Αυτή τη στιγμή με βάση το Διεθνές Δίκαιο προτεραιότητα είναι να βρεθεί μια κοινή συνισταμένη ώστε να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα και τις κοινές προκλήσεις. Δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται οι κοινές προκλήσεις μονομερώς. Η Ελλάδα έχει και τα μέσα και τη διάθεση να λαμβάνει τέτοιες πρωτοβουλίες.
Η Πενταμερής δεν σημαίνει ότι δεν θα συνεχίσουμε τη διμερή συνεργασία. Με την Αίγυπτο, την Κύπρο, την Τουρκία ή τη Λιβύη. Με την Τουρκία υπάρχει ένα δομημένος διάλογος, δεν έχει παράγει αποτελέσματα όσον αφορά την υποκείμενη διαφορά μας που παραγάγει και τα προβλήματα, αλλά έχει δώσει αποτελέσματα σε μια σειρά από άλλα ζητήματα.
Ελπίζουμε έως το τέλος του έτους να έχουμε τελειώσει τις διερευνητικές επαφές μας ώστε να δούμε τις προοπτικές, να καταλήξουμε ίσως στην υπογραφή κάποιου συνυποσχετικού και ενδεχομένως εν πρώτοις σε μια συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών ή κάποιων τεχνικών κλιμακίων.
Εξωτερική Πολιτική – κριτική
Ακούω εύκολες λύσεις, απλοϊκές προτάσεις. Πρέπει να έχουμε εμπεριστατωμένες θέσεις και προτάσεις. Οτιδήποτε συμβαίνει απηχεί στην πραγματικότητα και στην εξωτερική μας πολιτική και στη διεθνή μας θέση. Αποδίδεται σημασία στην ενίσχυση τη οικονομίας της άμυνας και των διεθνών ερεισμάτων μας. Αυτό απαιτεί επαγγελματισμό.
Η εξωτερική πολιτική ευτυχώς είναι θέμα αντικειμενικών δεδομένων. Ο καθένας μπορεί να κάνει την όποια κριτική αλλά τα αντικειμενικά δεδομένα μας διαψεύδουν. Σκεφτείτε πού ήμασταν πριν από τρία χρόνια και πού είμαστε σήμερα. Το Κυπριακό ξανά στην ατζέντα του ΟΗΕ, οι σχέσεις μας με τη Λιβύη και τη Συρία, η θέση μας στο ΣΑ του ΟΗΕ, τα ενεργειακά, τα γεωπολιτικά.
Ελληνοτουρκικά
Καταλαβαίνω τα ιστορικά βάρη του παρελθόντος και το βάρος να βρίσκεσαι σε μια γεωγραφία με τέτοιου τύπου ιστορικούς δεσμούς. Η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει φτάσει σε αυτό το επίπεδο αυτάρκειας και αυτοπεποίθησης που δεν χρειάζεται να ετεροπροσδιορίζεται. Μπορεί να ακούτε στην τηλεόραση τι συμβαίνει στην Ανατολία, τι είπε ο τάδε απόστρατος ναύαρχος ή ο επί τιμή πρέσβης. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι η Ελλάδα έχει δημιουργήσει μια αυτόνομη πορεία. Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να βλέπει συνεχώς με το ένα μάτι τι γίνεται στην Τουρκία. Δεν θεωρώ ότι υπάρχει ύφεση στα ελληνοτουρκικά και ότι κερδίζουμε χρόνο. Έχουν περάσει δύο χρόνια από την υπογραφή της Διακήρυξης Φιλίας των Αθηνών. Έχουν γίνει πολλά σε επίπεδο εμπορίου, πρόληψης μεταναστευτικών ροών, σε συντονισμό στην Πολιτική Προστασία, σε περιορισμό παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου. Και κυρίως στο να προλαμβάνουμε τις κρίσεις. Αν με ρωτάτε αν θα πρέπει να βρισκόμαστε τακτικά με τους Τούρκους αξιωματούχους, απαντώ ότι θα πρέπει να βρισκόμαστε όπως βρισκόμαστε με όλους τους γείτονες μας. Οφείλουμε και έναντι της Ιστορίας να εξομαλύνουμε τη σχέση μας με την Τουρκία και να την αντιλαμβανόμαστε ως μια γειτονική σχέση. Βεβαίως δεν λύθηκαν τα προβλήματα, αλλά υπάρχει κανείς που να πιστεύει ότι θα λύνονταν σε δύο χρόνια προβλήματα που βρίσκονται στο τραπέζι επί δεκαετίες; Πρώτα πρέπει να κάνεις τη σχέση λειτουργική, μετά να λύνεις τα εύκολα και μετά να αντιμετωπίζεις τα πιο δύσκολα.
Η αλήθεια είναι ότι με την Τουρκία δεν έχουμε μπει στο “αγκάθι”, την οριοθέτηση ΑΟΖ- υφαλοκρηπίδας. Αισθάνομαι ότι υπαρχει χρόνος να συζητήσουμε και για αυτό το θέμα, διότι η μη οριοθέτηση παράγει εντάσεις. Είχαμε 64 γύρους διερευνητικών, όλοι οι πρωθυπουργοί και όλοι οι ΥΠΕΞ έκαναν διευρευνητικές. Δυστυχώς δεν παρήχθησαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αντιθέτως διαπιστώναμε ότι υπήρχαν περιπτωσεις που από τον έναν γύρο στον άλλον οι ελληνικές θέσεις είχαν υποβαθμιστεί. Σήμερα η θέση της Ελλάδας είναι πιο ισχυρή από ποτέ. Διότι έχουμε στο τραπέζι θέσεις που δεν υπήρχαν ποτέ. Υπάρχουν στο τραπέζι θέματα τα οποία άλλοι παλιά έλεγαν ότι φοβόμαστε να τα θέσουμε.
Ας σταθεί ο καθένας προ των ευθυνών του. Η συγκυρία είναι δύσκολη και πρέπει να λάβουμε αποφάσεις και εγώ κάθε μέρα αυτό που σκέφτομαι είναι το χρέος να παραδώσω τη χώρα μου στις επόμενες γενιες σε καλύτερη θέση και σε μια ειρηνική γειτονιά.
Πηγή: tanea.gr
