Πολύ μακρυά από τον στόχο της επίτευξης της επενδυτικής κλίμακας του «Α» αλλά της κορυφής του «Β» βρίσκεται η ελληνική οικονομία, κάτι το οποίο αναμένεται να επιβεβαιωθεί και από την επερχόμενη αξιολόγηση του οίκου Fitch, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου. Αυτή η καθυστέρηση φαίνεται να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στις αποτυχίες της κυβέρνησης, όπως για παράδειγμα η αδυναμία της μειώσει τους χρόνους εκδίκασης υποθέσεων ή το πρόβλημα που υπάρχει εδώ και χρόνια με το τεράστιο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Και τα δύο αυτά παραδείγματα πλήττουν την καρδιά της ελληνικής οικονομίας, τουλάχιστον ως προς τον τρόπο που παρακολουθούν οι οίκοι αξιολόγησης τα πράγματα και θέτουν φραγμό στην εξελικτική πορεία της Ελλάδας.
Αυτό δε σημαίνει ότι δε γίνονται βήματα, αλλά ότι υπάρχει μεγάλη κωλυσιεργία. Την περασμένη Παρασκευή, η Scope αναβάθμισε την προοπτική της Ελλάδας από BBB σε θετική, επικαλούμενη τη βελτίωση της οικονομικής ανθεκτικότητας, τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και τη μείωση του χρέους. Κανείς δε μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο η Fitch Ratings να ανακοινώσει μια πιθανή αναθεώρηση την Παρασκευή. Άλλωστε, η τρέχουσα αξιολόγησή της είναι BBB-, αν και και αυτή έχει θετική προοπτική από τον Μάιο.
Oι εμπορικοί πόλεμοι και οι γεωπολιτικές εντάσεις ενδέχεται να πιέσουν
Διαρθρωτικά προβλήματα
Άλλωστε, ο οίκος Fitch δεν αγνοεί ποτέ τα διαρθρωτικά προβλήματα και το «ευρύ και επίμονο» έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, όπως αναφερόταν στην τελευταία της έκθεση. Σε αυτήν τονιζόταν πως το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παραμένει σε αρνητικό έδαφος, παρά τη βελτίωση το 2025, και αποτελεί πηγή εξωτερικής ευπάθειας.
Παράλληλα, οι εμπορικοί πόλεμοι και οι γεωπολιτικές εντάσεις ενδέχεται να πιέσουν τις αναδυόμενες αγορές και να επηρεάσουν έμμεσα και την Ελλάδα, κυρίως μέσω του εξωτερικού τομέα και των επιπτώσεων στις χρηματοπιστωτικές ροές.
H πιστοληπτική αξιολόγηση από όλους τους οίκους αξιολόγησης που έχουν προηγηθεί, παραμένει στα χαμηλότερα όρια
Οι κίνδυνοι
Σε κάθε περίπτωση, είναι πέρα από εμφανές ότι υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι που πρέπει να αξιολογεί κάθε επενδυτής, κάτι που αποτυπώνεται και από τη σκοπιά των οίκων αξιολόγησης Πρώτον, το πολιτικό ρίσκο παραμένει μια αβεβαιότητα, ειδικά σε συνθήκες που η παρούσα κυβέρνηση δείχνει να δυσκολεύεται και να υπάρχουν αντιδράσεις σε μεγάλη μερίδα του εκλογικού σώματος, όπως φαίνεται και σε δημοσκοπήσεις. Άλλωστε, οι ίδιες μετρήσεις δείχνουν ότι είναι ιδιαιτέρως δύσκολο να επιτευχθεί πλειοψηφία στην επόμενη Βουλή από το κυβερνόν κόμμα.
Παράλληλα, η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει υψηλό δημόσιο χρέος, παρά το γεγονός ότι μειώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ. Κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει ανησυχίες σε περιόδους οικονομικής επιβράδυνσης ή αρνητικών εξωτερικών σοκ. Άλλωστε, η Ελλάδα συνεχίζει να έχει το υψηλότερο δημόσιο χρέος σε όλη την Ευρώπη.
Για αυτό και παρά την επαναφορά της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα, η πιστοληπτική αξιολόγηση από όλους τους οίκους αξιολόγησης που έχουν προηγηθεί, παραμένει στα χαμηλότερα όρια και μάλιστα μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον, το οποίο είναι ιδιαίτερα ασταθές.
Oι διαρθρωτικές αδυναμίες υπογραμμίζουν τη σημασία της διατήρησης της μεταρρυθμιστικής δυναμικής
Τα «βέλη» της Scope
Τα προβληματικά σημεία στην Ελλάδα εντοπίζονταν στην πρόσφατη έκθεση της Scope, παρά την αναβάθμιση της προοπτικής. Σύμφωνα με τον συγκεκριμένο οίκο, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει διαρθρωτικούς περιορισμούς στη μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη, όπως τη στενή παραγωγική βάση με υψηλή εξάρτηση από υπηρεσίες. Η συμμετοχή στην αγορά εργασίας, ιδίως των γυναικών και ηλικιωμένων εργαζομένων, παραμένει χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ, ενώ η γήρανση του πληθυσμού, η πτώση των γεννήσεων και η «διαρροή» εξειδικευμένων νέων περιορίζουν το δυνητικό αναπτυξιακό δυναμικό.
Αυτές οι διαρθρωτικές αδυναμίες υπογραμμίζουν τη σημασία της διατήρησης της μεταρρυθμιστικής δυναμικής στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με έμφαση στην ψηφιοποίηση, την καινοτομία και την αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα, ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και οι επενδύσεις.
Παράλληλα, οι εξωτερικές ευπάθειες και οι υπολειπόμενες προκλήσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα εξακολουθούν να περιορίζουν τη μακροπρόθεσμη μακροοικονομική βιωσιμότητα της χώρας. Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε στο 7,1% του ΑΕΠ το 2024, από 6,8% το 2023, αντικατοπτρίζοντας την ασθενή ζήτηση στην ευρωζώνη και την αύξηση των εισαγωγών λόγω της ενισχυμένης επενδυτικής δραστηριότητας.
Στο «μικροσκόπιο» των αγορών
Σε κάθε περίπτωση, η πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας βρίσκεται στο «μικροσκόπιο» των αγορών, με τις αξιολογήσεις των διεθνών οίκων, όπως ο επερχόμενος από τον οίκο Fitch, να αναμένονται να επηρεάσουν τη στάση των επενδυτών έναντι της χώρας για το 2026, οπότε η Ελλάδα θα βγει στις αγορές για να αναζητήσει 8 δισ. ευρώ. Αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει σταθερές αξιολογήσεις από μεγάλους διεθνείς οίκους, κρατώντας μια θέση εντός του επενδυτικού βαθμού, παρά τις προκλήσεις του χρέους και των δημοσιονομικών πιέσεων. Αλλά παραμένει στα χαμηλά της επενδυτικής κλίμακας του «Β».
Σε γενικές γραμμές θα μπορούσε να πει κανείς ότι η πιστοληπτική αξιολόγηση αποτελεί έναν οδηγό για το πόσο επικίνδυνη είναι η αγορά ομολόγων για τους πιθανούς επενδυτές. Διεθνείς οργανισμοί εξετάζουν τα στοιχεία ενός υποψήφιου πωλητή ομολόγων για να αξιολογήσουν την πιστοληπτική του ικανότητα και να προσδιορίσουν πόσο πιθανό είναι ο εκδότης να αθετήσει το χρέος του. Και παρά τα βήματα που έχουν γίνει η Ελλάδα παραμένει εν μέσω μιας διαδρομής.
Πηγή: ot.gr
