Το πιο εκτεταμένο ερευνητικό έργο για το ρωμαϊκό οδικό δίκτυο μέχρι σήμερα αποκαλύπτει ένα εντυπωσιακό εύρος: πάνω από 180.000 μίλια δρόμων που διασχίζουν περισσότερο από 1 εκατομμύριο τετραγωνικά μίλια της αρχαίας αυτοκρατορίας. Το έργο, με τίτλο Itiner-e, δημιούργησε έναν ψηφιακό άτλαντα δρόμων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, προσφέροντας εμπειρία πλοήγησης που θυμίζει τους σύγχρονους Χάρτες Google.
Αναπτύχθηκε από μια διεθνή, διεπιστημονική ομάδα επιστημόνων από όλη την Ευρώπη, οι οποίοι συνδύασαν αρχαιολογικά και ιστορικά δεδομένα, τοπογραφικούς χάρτες και δορυφορικές εικόνες για να αποτυπώσουν με πρωτοφανή ακρίβεια το οδικό σύστημα που ένωσε την αρχαία Μεσόγειο.
Στο απόγειό της, γύρω στο 150 μ.Χ., η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία αριθμούσε πάνω από 55 εκατομμύρια κατοίκους και εκτεινόταν από τη Βρετανία έως το Μαρόκο, και από τις συριακές ερήμους έως τη Μικρά Ασία και τον Δούναβη. Το δίκτυο δρόμων της —κατασκευασμένο από πέτρα, χαλίκι και άμμο αποτελούσε τη ραχοκοκαλιά της αυτοκρατορικής διοίκησης και εμπορίου.
Μέχρι πρόσφατα, η συνολική έκταση των ρωμαϊκών οδών παρέμενε αποσπασματικά χαρτογραφημένη. Το Itiner-e ήρθε να αλλάξει αυτό, αυξάνοντας την εκτιμώμενη οδική κάλυψη κατά πάνω από 60.000 μίλια, χάρη σε νέες χαρτογραφήσεις στην Ιβηρική Χερσόνησο, την Ελλάδα και τη Βόρεια Αφρική.
Οι ερευνητές αναπροσάρμοσαν επίσης τις παλαιότερες θεωρητικές διαδρομές ώστε να ανταποκρίνονται στις γεωγραφικές πραγματικότητες: δρόμοι που διασχίζουν βουνά, για παράδειγμα, ακολουθούν πλέον ελιγμούς και στροφές, όπως θα συνέβαινε στην πράξη, αντί για ευθείες γραμμές.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, περίπου το ένα τρίτο του συστήματος αποτελούσαν κύριοι αυτοκινητόδρομοι (viae publicae), ενώ τα υπόλοιπα δύο τρίτα ήταν δευτερεύοντες ή επαρχιακοί δρόμοι. Μόνο το 2,7% των δρόμων είναι γνωστό με απόλυτη ακρίβεια, ενώ το 89,8% καταγράφεται με μικρότερο βαθμό βεβαιότητας και το 7,4% παραμένει υποθετικό.
Για να κατανοήσει κανείς την έκταση του έργου, αρκεί να φανταστεί ένα ταξίδι από τη ρωμαϊκή Salmantica (σημερινή Σαλαμάνκα) έως το Comum (Κόμο) της βόρειας Ιταλίας. Σύμφωνα με το Itiner-e, η διαδρομή αυτή θα διαρκούσε 447 ώρες σε ρωμαϊκούς δρόμους, με μέση ταχύτητα 2,4 μιλίων την ώρα για έναν πεζό ταξιδιώτη απόδειξη της εξαιρετικής ποιότητας των κατασκευών.
Σύμφωνα με το Itiner-e, ο ταξιδιώτης θα ξεκινούσε βορειοανατολικά, ακολουθώντας έναν ρωμαϊκό αυτοκινητόδρομο προς το Pompelo (σημερινή Παμπλόνα), πριν διασχίσει τα Πυρηναία και στραφεί σε έναν δευτερεύοντα δρόμο με κατεύθυνση την Elusa στη νότια Γαλλία. Από εκεί, θα επανενωνόταν με τον κύριο άξονα που εκτείνεται ανατολικά, περνώντας από την Tolosa (Τουλούζ) και ακολουθώντας την ακτογραμμή της Κυανής Ακτής, έως τη Nemauses (Νιμ).
Τέλος, ο δρόμος θα κατασκευαζόταν με μια ελαφριά καμπύλη ανύψωση, ώστε να εξασφαλίζεται η ταχεία αποστράγγιση των υδάτων, μια αρχή που εφαρμόζεται ακόμη και στους σύγχρονους αυτοκινητόδρομους.
Πηγή: tanea.gr
