Μία ευρεία διαδικασία που θα οδηγήσει στον ανασχηματισμό της ηγετικής ομάδας ξεκινά στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: τέσσερις από τις έξι θέσεις στο εκτελεστικό συμβούλιο της ΕΚΤ θα μείνουν κενές μέχρι το τέλος του 2027, ξεκινώντας με τον αντιπρόεδρο Λουίς ντε Γκίντος, η θητεία του οποίου θα λήξει τον Μάιο. Η Λαγκάρντ, ο επικεφαλής οικονομολόγος Φίλιπ Λέιν και η Ιζαμπέλ Σνάμπελ θα φτάσουν και οι δύο στο τέλος της θητείας τους το 2027, πυροδοτώντας έναν ανταγωνισμό μεταξύ των πρωτευουσών της Ευρωζώνης για την εξασφάλιση των πιο ισχυρών θέσεων νομισματικής πολιτικής του μπλοκ.
Η κούρσα για την αντικατάσταση του ντε Γκίντος θα συμπέσει με τις αλλαγές στην ηγεσία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, καθώς η θητεία του προέδρου Τζέι Πάουελ – τον οποίο ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει αποκαλέσει «ηλίθιο» – λήγει επίσης τον Μάιο.
Σύμφωνα με πηγές τις οποίες επικαλούνται οι Financial Times, η ΕΚΤ είναι έτοιμη να ζητήσει από τις Βρυξέλλες να ξεκινήσουν την επίσημη διαδικασία αντικατάστασης του ντε Γκίντος. Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα ξεκινήσουν να συζητούν το θέμα αυτή την εβδομάδα.
Η αναπληρώτρια διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Γαλλίας, Ανιές Μπενασί-Κερέ, και η Ελληνίδα ομόλογός της, Χριστίνα Παπακωνσταντίνου ( Yποδιοικήτρια της Τράπεζας της Ελλάδος ), θεωρούνται ισχυρές γυναίκες υποψήφιες για μια θέση στο διοικητικό συμβούλιο
Η εθνικότητα και η νομισματική πολιτική του επόμενου αντιπροέδρου της ΕΚΤ θα έχουν σημαντικό βάρος στη διαμόρφωση της διαδοχής της Λαγκάρντ, δεδομένης της περίπλοκης ισορροπίας δυνάμεων μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, η οποία θα αριθμεί 21 μέλη.
Η προεδρία της ΕΚΤ είναι μια από τις καλύτερα αμειβόμενες θέσεις στη γραφειοκρατία της ΕΕ, με βασικό μισθό 466.000 ευρώ ετησίως, συν τα επιδόματα, και ένα εκτιμώμενο εξαψήφιο ποσό για τη συμμετοχή στο διοικητικό συμβούλιο της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών.
Οι εργασίες στο παρασκήνιο
Η παρασκηνιακή διεκδίκηση της κορυφαίας θέσης έχει ήδη ξεκινήσει, με δύο βασικούς υποψηφίους να ελίσσονται για να αντικαταστήσουν τη Λαγκάρντ: ο πρώην διοικητής της ολλανδικής κεντρικής τράπεζας, Κλάας Κνοτ, και ο πρόεδρος της Bundesbank, Γιοακίμ Νάγκελ.
Ένας τρίτος υποψήφιος, ο οποίος θα «πληρούσε όλα τα κριτήρια» σύμφωνα με ένα από τα άτομα, είναι ο πρώην κυβερνήτης της Ισπανίας Πάμπλο Ερνάντες ντε Κος, νυν γενικός διευθυντής της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών και σεβαστός πρώην ακαδημαϊκός οικονομολόγος.
«Η αντανάκλαση ολόκληρου του φάσματος των ευρωπαϊκών κρατών-μελών στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ είναι ένα εξαιρετικά περίπλοκο έργο», δήλωσε ο Γενς Άιζενσμιντ, επικεφαλής οικονομολόγος της Morgan Stanley για την Ευρώπη και πρώην ανώτερος ερευνητής της ΕΚΤ.
Υπάρχει ένας άγραφος κανόνας ότι καμία χώρα δεν μπορεί να κατέχει δύο έδρες στο διοικητικό συμβούλιο, και οι κυβερνήσεις επιδιώκουν να εξισορροπήσουν τις επιθετικές και τις ήπιες θέσεις. Τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλτικής που εντάχθηκαν στην Ευρωζώνη από το 2007 απαιτούν επιτέλους μια φωνή στο διοικητικό συμβούλιο, με τη Λετονία να διεκδικεί ανοιχτά μια έδρα.
Η Φινλανδία αποφάσισε να προτείνει τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας Όλι Ρεν, οικονομολόγο και πρώην επίτροπο της ΕΕ, ως υποψήφιο για τη θέση του αντιπροέδρου, ενώ η κυβέρνηση της Κροατίας είναι έτοιμη να διορίσει τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας Μπόρις Βούιτσιτς, δήλωσε ένα άτομο που γνωρίζει το θέμα.
Ο Ρεν είναι μια από τις πιο ήπιες φωνές στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο ο πληθωρισμός να υποχωρήσει από τον στόχο του 2% της κεντρικής τράπεζας.
Ο ρόλος των γυναικών
Η ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων αποτελεί επίσης ζήτημα. Ιστορικά, το εκτελεστικό συμβούλιο της ΕΚΤ κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό από άνδρες. Από το 1998, μόνο το 19% των 26 μελών του είναι γυναίκες.
«Η Γαλλία, καθώς και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα των φύλων», δήλωσε επίσης στους FT ένα άτομο που γνωρίζει τη συζήτηση.
Ελληνικό χρώμα
Η αναπληρώτρια διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Γαλλίας, Ανιές Μπενασί-Κερέ, και η Ελληνίδα ομόλογός της, Χριστίνα Παπακωνσταντίνου ( Yποδιοικήτρια της Τράπεζας της Ελλάδος ), θεωρούνται ισχυρές γυναίκες υποψήφιες για μια θέση στο διοικητικό συμβούλιο, όπως και η επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ, Λόρενς Μπουν, και η καθηγήτρια του London Business School, Ελέν Ρέι, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα.
Η Λαγκάρντ, η οποία νωρίτερα φέτος διέλυσε τις φήμες ότι μπορεί να αποχωρήσει πρόωρα από την ΕΚΤ , τον Οκτώβριο τάχθηκε υπέρ του Κνοτ ως πιθανού διαδόχου.
Ο Κνοτ — πρώην ακαδημαϊκός οικονομολόγος με τριακονταετή εμπειρία στο ΔΝΤ, την Ολλανδική Κεντρική Τράπεζα και το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας — ξεκίνησε ως μια μαχητική φωνή κατά τις πρώτες ημέρες της κρίσης δημόσιου χρέους της Ευρωζώνης, αλλά στη συνέχεια υιοθέτησε μια πιο λεπτή άποψη.
Πρώιμος υποστηρικτής της προσέγγισης «ό,τι χρειαστεί» του πρώην προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, για την προστασία του ευρώ κατά τη διάρκεια της κρίσης, ήταν επίσης μια από τις φωνές υπέρ του ακόμη αχρησιμοποίητου προγράμματος έκτακτης ανάγκης αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ, του «μέσου προστασίας μετάδοσης» . Αυτό θεσπίστηκε το 2022 για να αποτρέψει την πρόκληση μιας νέας κρίσης χρέους από τα υψηλότερα επιτόκια.
Προβληματισμοί
Ωστόσο φωνές με επιρροή στην Ιταλία και σε άλλες νότιες χώρες μπορεί να έχουν επιφυλάξεις σχετικά με τις προηγούμενες θέσεις του, καθώς αντιτάχθηκε ανοιχτά στην αμφιλεγόμενη εξαιρετικά επεκτατική νομισματική πολιτική του Ντράγκι.
Ο Νάγκελ έχει αρχίσει να ασκεί πιέσεις στο Βερολίνο για να τον υποστηρίξει ως τον επόμενο επικεφαλής της ΕΚΤ, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση.
Πρόσφατα έδωσε μια σειρά από ομιλίες και συνεντεύξεις, μεταξύ άλλων στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Ινδία και τις ΗΠΑ, για θέματα όπως «η προετοιμασία της Ευρώπης για τον νέο παγκόσμιο ρόλο της». Η Γερμανία, αν και το μεγαλύτερο μέλος της Ευρωζώνης, δεν έχει ποτέ ασκήσει την προεδρία της ΕΚΤ.
«Νομίζω ότι θα ήταν καιρός [για έναν Γερμανό να ηγηθεί της ΕΚΤ], αλλά είναι περίπλοκο», δήλωσε πρόσφατα στο Bloomberg TV ο Lars-Hendrik Röller, ο οποίος ήταν κορυφαίος οικονομικός σύμβουλος της πρώην Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ.
Ως μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της Γερμανίας με ισχυρές διασυνδέσεις, ο Νάγκελ θεωρείται ένα φιλικό άτομο με μεσαίες απόψεις, σύμφωνα με άτομα που βρίσκονται στην ΕΚΤ. Στελέχη της Bundesbank που συνεργάζονται στενά μαζί του περιγράφουν τον Νάγκελ ως «πολιτικό ζώο». Υπό την ηγεσία του, η Bundesbank έχει μετριάσει την ορθοδοξία της για τη νομισματική πολιτική. Ο Νάγκελ υποστήριξε πέρυσι ότι «τα θεμέλια της βιομηχανικής μηχανής της Γερμανίας παραμένουν άθικτα».
Ένα από τα εμπόδια που θα αντιμετωπίσει θα είναι η κυριαρχία της Γερμανίας σε άλλα βασικά θεσμικά όργανα της ΕΕ: η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ηγείται της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Κλαούντια Μπουχ της εποπτικής αρχής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού για τις τράπεζες και η Βερένα Ρος είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών.
Ιστορικά, η προεδρία της ΕΚΤ δεν θεωρούνταν στρατηγικής εθνικής σημασίας στο Βερολίνο, ιδίως επειδή η νίκη της θα απαιτούσε παραχωρήσεις σε άλλους τομείς. «Δεν έχω καμία ένδειξη ότι αυτό έχει αλλάξει με τον [καγκελάριο Φρίντριχ] Μερτς», δήλωσε ένας κυβερνητικός αξιωματούχος στο Βερολίνο, προσθέτοντας ότι δεν τους ήταν σαφές γιατί ένας συντηρητικός καγκελάριος θα έπρεπε να αγωνιστεί για έναν Σοσιαλδημοκράτη.
Ο ρόλος του νότου
Η Ισπανία, όπως και η Γερμανία, δεν έχει ποτέ ασκήσει την προεδρία της ΕΚΤ και είναι η μόνη μεγάλη οικονομία της Ευρωζώνης που επί του παρόντος διαθέτει σημαντική ανάπτυξη. Μετά την αποχώρηση του ντε Γκίντος, η Ισπανία επίσης δεν θα εκπροσωπείται στο εκτελεστικό συμβούλιο.
Ο Hernández de Cos, πρώην λέκτορας οικονομικών στην ισπανική σχολή επιχειρήσεων Instituto de Empresa και στο Πανεπιστήμιο Carlos III της Μαδρίτης, έχει ακαδημαϊκή και θεσμική εμπειρία.
Αλλά η θέση στην ΕΚΤ τείνει να αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου παζαριού μεταξύ των μελών της Ευρωζώνης. Μια πιθανή νίκη ενός ακροδεξιού υποψηφίου του Εθνικού Συναγερμού στις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2027 θα μπορούσε να περιπλέξει ακόμη περισσότερο τη διαδικασία.
«Δυστυχώς, τα προσόντα δεν είναι απαραίτητα ο καθοριστικός παράγοντας», δήλωσε ένας βετεράνος της κεντρικής τράπεζας.
Πηγή: ot.gr
