Γιάννης Στουρνάρας: Μαθήματα από την ελληνική κρίση χρέους και οι προοπτικές της οικονομίας –

Στην ομιλία του, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, είπε ότι η ελληνική κρίση χρέους δεν ξεκίνησε ως τραπεζική, αλλά ως δημοσιονομική κρίση με βαθιές ρίζες σε διαρθρωτικές αδυναμίες που υπήρχαν πριν η Ελλάδα ενταχθεί στην ευρωζώνη. «Παρά την υψηλή ανάπτυξη και τη μείωση της ανεργίας την περίοδο 2000-2007, η δημόσια διοίκηση παρέμενε αναποτελεσματική, το ασφαλιστικό σύστημα μη βιώσιμο και η διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα χαμηλή», σημείωσε.

Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, η υπερβολικά επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και η αύξηση των πραγματικών μισθών οδήγησαν σε εκρηκτικά ελλείμματα, με το δημόσιο χρέος να φτάνει το 128% του ΑΕΠ το 2009. «Η κρίση εξελίχθηκε γρήγορα σε τραπεζική, καθώς οι τράπεζες υπέστησαν ζημίες από τα ελληνικά ομόλογα, ενώ οι μαζικές αναλήψεις και η εκρηκτική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων επιδείνωσαν την κατάσταση», είπε.

Η απάντηση της Ελλάδας: Προγράμματα οικονομικής προσαρμογής

Ο κ. Στουρνάρας εξήγησε ότι η Ελλάδα απάντησε με τρία προγράμματα οικονομικής προσαρμογής από το 2010 και έπειτα, εστιάζοντας στη δημοσιονομική εξυγίανση, στη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. «Τα προγράμματα πέτυχαν να μετατρέψουν το πρωτογενές έλλειμμα 10,1% του ΑΕΠ το 2009 σε πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 4% το 2018», είπε, προσθέτοντας ότι η αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος μείωσε δραστικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Παρά τα επιτυχή αποτελέσματα, ο κ. Στουρνάρας παραδέχτηκε ότι η προσαρμογή είχε υψηλό κοινωνικό κόστος, με την Ελλάδα να χάνει πάνω από το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της, την ανεργία να αυξάνεται κατά 16 ποσοστιαίες μονάδες και να εκτοξεύονται οι δείκτες φτώχειας και ανισότητας.

Διδάγματα από την κρίση

Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος επισήμανε ότι η εμπειρία της κρίσης προσφέρει σημαντικά διδάγματα για την οικονομική πολιτική και τη διαχείριση κρίσεων. «Η πολιτική στήριξη, η προσήλωση στους θεσμούς και η διαφάνεια είναι κρίσιμες για την εμπιστοσύνη των αγορών και των πολιτών», είπε.

Τόνισε επίσης την ανάγκη για έγκαιρη αντιμετώπιση δημοσιονομικών και εξωτερικών ανισορροπιών, καθώς και σωστό σχεδιασμό και χρονική ακολουθία των μεταρρυθμίσεων για να αποφευχθεί η περαιτέρω ύφεση.

Ο κ. Στουρνάρας υπογράμμισε τη σημασία της έγκαιρης παρέμβασης στον τραπεζικό τομέα. «Η καθυστέρηση στη διαχείριση των προβληματικών στοιχείων ενεργητικού επέτεινε την ύφεση και περιόρισε τη δυνατότητα χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας», σημείωσε.

Παράλληλα, επισήμανε ότι η αρχιτεκτονική της νομισματικής ένωσης και η δημιουργία μηχανισμών όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) συνέβαλαν στην αποτροπή άτακτης χρεοκοπίας και στη σταθεροποίηση της οικονομίας.

Η πρόοδος της ελληνικής οικονομίας

Σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση, ο κ. Στουρνάρας δήλωσε ότι η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο. «Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ υπερβαίνει τον μέσο όρο της ευρωζώνης, η ανεργία έχει μειωθεί σε μονοψήφια επίπεδα και οι επενδύσεις ανακάμπτουν δυναμικά», είπε, επισημαίνοντας παράλληλα τη σημασία των ευρωπαϊκών πόρων και των εξαγωγών υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Παρά τα επιτεύγματα, προειδοποίησε ότι η χώρα αντιμετωπίζει ακόμα προκλήσεις όπως γεωπολιτική αστάθεια, δημογραφικές ανισορροπίες και επενδυτικά κενά.

Μαθήματα για την Ευρώπη

Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κατέληξε λέγοντας ότι η ελληνική κρίση χρέους αφήνει πολύτιμα διδάγματα για την ΕΕ και τη ζώνη του ευρώ.

«Η δημοσιονομική πειθαρχία, η διαρθρωτική προσαρμογή και η ισχυρή διακυβέρνηση είναι απαραίτητες για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη. Η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει τους θεσμούς της, να βελτιώσει τις κεφαλαιαγορές και να διασφαλίσει ενεργειακή ασφάλεια για να παραμείνει ανταγωνιστική και αυτοδύναμη», τόνισε.