«Αν υπάρχει κάποια πόλη που μπορεί να δείξει σε ένα έθνος, προδομένο από τον Ντόναλντ Τραμπ, πώς να τον νικήσει, αυτή είναι η πόλη που τον ανέδειξε», είπε ο «σοσιαλιστής», «υπερήφανος μουσουλμάνος» με μεταναστευτικό υπόβαθρο και υποψήφιος των Δημοκρατικών Ζοχράν Μαμντάνι, στην επινίκια ομιλία του μετά τη θριαμβευτική, ανατρεπτική εκλογή του ως νέου δημάρχου της Νέας Υόρκης.
Για το Δημοκρατικό Κόμμα, δεν ήταν η μόνη που κατήγαγε μέσα από τις κάλπες της 4ης Νοεμβρίου.
Αν και ο Αμερικανός πρόεδρος δεν βρισκόταν στα ψηφοδέλτια των χθεσινών πολλαπλών τοπικών εκλογικών αναμετρήσεων στις ΗΠΑ -όχι μόνο στην οικονομική πρωτεύουσά τους, αλλά και στη Βιρτζίνια, στο Νιου Τζέρσεϊ, στην Πενσιλβάνια, στο Μέιν και σε ένα κρίσιμο δημοψήφισμα στην Καλιφόρνια- ήταν σαν να ήταν.
Ένα χρόνο μετά την επάνοδο του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι τοπικές εκλογές της 4ης Νοεμβρίου είχαν χαρακτήρα ενός οιονεί μίνι δημοψηφίσματος για τη δεύτερη διακυβέρνησή του.
Τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά για τον ίδιο και για τους Ρεπουμπλικανούς.
Μπορεί οι Δημοκρατικοί να είναι «ακέφαλοι» μετά το εκλογικό στραπάτσο των προεδρικών εκλογών του 2024 και να παραμένουν εξαιρετικά αντιδημοφιλείς, όμως λιγότερο από τον αυταρχισμό και την κρίση κόστους ζωής της εποχής Τραμπ 2.0.
Με τη δεύτερη διακυβέρνησή του να οδεύει προς τον δέκατο μήνα, η δημοτικότητα του προέδρου των ΗΠΑ έχει υποχωρήσει στο 37% σύμφωνα με τελευταία δημοσκόπηση των CNN/SSRS.
Μια σημαντική μεταβολή από το 47% που είχε στα μέσα Φεβρουαρίου και πλέον πολύ κοντά στο ναδίρ 34% που έφτασαν τα ποσοστά αποδοχής του Τραμπ στο τέλος της πρώτης θητείας του, τον Ιανουάριο του 2021, αμέσως μετά την εισβολή στο Καπιτώλιο και την επίμονη άρνησή του να αποδεχθεί την τότε ήττα του από τον Δημοκρατικό Τζο Μπάιντεν.
Δεν είναι ωστόσο η μόνη σημαντική μεταβολή στο αμερικανικό πολιτικό τοπίο, ενόψει των κρίσιμων ενδιάμεσων εκλογών του 2026.
Ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Νέας Υόρκης, Ζοχράν Μαμντάνι, πανηγυρίζει τη νίκη του έχοντας στο πλευρό του τη μητέρα του, διάσημη Ινδοαμερικανή σκηνοθέτη και απόφοιτο του Χάρβαρντ, Μίρα Νάιρ (REUTERS/Shannon Stapleton)
Από τη Νέα Υόρκη, μέχρι τη Βιρτζίνια και το Νιου Τζέρσεϊ
Αν και χωρίς συνεκτική κομματική ταυτότητα, οι αλλεπάλληλες εκλογικές νίκες των Δημοκρατικών την 4η Νοεμβρίου δίνουν ανάσα ζωής σε ένα διχασμένο κόμμα, που αναζητά ακόμη τα πατήματά του μετά την περσινή βαριά ήττα.
Οι υποψήφιοί του που κέρδισαν στις τρεις βασικές εκλογές αναμετρήσεις -για τη δημαρχία της Νέας Υόρκης και για την ανάδειξη νέων κυβερνητών στη Βιρτζίνια και στο Νιου Τζέρσεϊ- καλύπτουν μέσες άκρες όλο το εσωκομματικό ιδεολογικό φάσμα.
Παρά τις διαφορές τους, οι εκστρατείες τους επικεντρώθηκαν στο κόστος ζωής και στη σφοδρή κριτική στην πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ.
Μέλος της αριστερής πτέρυγας των Δημοκρατικών, της οργάνωσης «Δημοκρατικοί Σοσιαλιστές της Αμερικής» και μια νέας γενιάς πολιτικών στο γεροντοκρατούμενο πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ, ο 34χρονος Ζοχράν Μαμντάνι επικράτησε στη Νέα Υόρκη -ένα δημοκρατικό προπύργιο- κόντρα στη λυσσαλέα επίθεση που εξαπέλυσε σε βάρος του προσωπικά ο Αμερικανός πρόεδρος, αλλά και στη χλιαρή, όψιμη υποστήριξή του από το ίδιο του το κόμμα.
Με πεμπτουσία του προγράμματός του την αναδιανομή του πλούτου, συσπείρωσε κοινωνικές ομάδες που έδειχναν να αποξενώνονται από τους Δημοκρατικούς -κυρίως νέους ψηφοφόρους, μέλη της εργατικής και της μεσαίας τάξης και μειονοτήτων- ενόσω θορυβεί το κατεστημένο, πλούσιους δωρητές και επιχειρηματικούς ηγέτες στην έδρα της Wall Street.
Δύο μετριοπαθείς Δημοκρατικές υποψήφιες, εν τω μεταξύ, με υπόβαθρο στον τομέα εθνικής ασφάλειας, κατήγαγαν σαρωτικές νίκες στην ανατολική ακτή, στη Βιρτζίνια και στο Νιου Τζέρσεϊ: τις μόνες πολιτείες όπου διεξάγονται εκλογές για κυβερνήτες ένα έτος μετά τις προεδρικές εκλογές.
Αν και θεωρούνται κατεξοχήν «μπλε» (στο χρώμα του Δημοκρατικού Κόμματος), είχαν εσχάτως σημαντική μετατόπιση προς τη ρεπουμπλικανική δεξιά.
Όμως η 46χρονη Άμπιγκεϊλ Σπάνμπεργκερ στη Βιρτζίνια (πρώην υπάλληλος στη CIA στην αντιτρομοκρατία) και η 53χρονη Μάικι Σέριλ στο Νιου Τζέρσεϊ (πρώην πιλότος ελικοπτέρου για το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό) εξασφάλισαν την πρωτιά με μεγάλη διαφορά, ξεπερνώντας κατά πολύ τα εκεί ποσοστά της Κάμαλα Χάρις στις περσινές προεδρικές εκλογές.
Οι Δημοκρατικοί κυβερνήτες της Βιρτζίνια Άμπιγκεϊλ Σπάνμπεργκερ, του Νιού Τζέρσεϊ Μάικι Σέριλ και της Καλιφόρνιας Γκάβιν Νιούσομ (REUTERS/Jay Paul, Mike Segar, Fred Greaves)
Επιμέρους νίκες, μεγάλα «στοιχήματα»
Στο εκλογικό σερί των Δημοκρατικών την 4η Νοεμβρίου -στην πρώτη αναμέτρηση στις κάλπες επί της δεύτερης προεδρίας Τραμπ- προστίθενται άλλες δύο πολιτείες της ανατολικής ακτής και μια της δυτικής.
Στην πολιτικά αμφίρροπη Πενσιλβάνια, οι Δημοκρατικοί διατήρησαν την πλειοψηφία στο πολιτειακό Ανώτατο Δικαστήριο της.
Μια νίκη κομβική, στο φόντο της αμφισβήτησης του εκλογικού αποτελέσματος του 2020 στη βορειοανατολική πολιτεία από το στρατόπεδο του Τραμπ.
Αντίστοιχα σημαντική, ενόψει και των ενδιάμεσων εκλογών του χρόνου, ήταν η απόρριψη στο Μέιν πρότασης για υποχρεωτική επίδειξη ταυτότητας, με φωτογραφία, κατά την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στις κάλπες ή κατά την αίτηση για επιστολική ψήφο.
Όμως πιο καθοριστική θεωρείται η έγκριση στην Καλιφόρνια της Πρότασης 50.
Αφορά στην ανακατανομή των εκλογικών περιφερειών στη «Χρυσή Πολιτεία» και προπύργιο των Δημοκρατικών στη δυτική ακτή.
Πρακτικά απάντηση σε αντίστοιχες μεθοδεύσεις των Ρεπουμπλικανών στο Τέξας και σε άλλες πολιτείες, το μέτρο που ενέκριναν οι Καλιφορνέζοι θα ευνοήσει τους Δημοκρατικούς το 2026, ενισχύοντας τις πιθανότητες για ανατροπή των σημερινών πολιτικών ισορροπιών στο Κογκρέσο υπέρ τους.
Σε κάθε περίπτωση, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αποτελεί προσωπική νίκη για τον Δημοκρατικό απερχόμενο κυβερνήτη της Καλιφόρνιας, Γκάβιν Νιούσομ, ο οποίος χαρακτήρισε το μέτρο απαραίτητο εργαλείο για την αντιμετώπιση του Τραμπ.
Ανεβάζει έτσι τις «μετοχές» του, ενόψει μιας ενδεχόμενης -επί το ακριβέστερο αναμενόμενης- υποψηφιότητάς του για το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών στις εκλογές του 2028.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σκυθρωπός στον προαύλιο χώρο του Λευκού Οίκου, την επομένη των εκλογών της 4ης Νοεμβρίου (REUTERS/Kevin Lamarque)
Αποκωδικοποιώντας το μήνυμα της κάλπης
Αν και είναι νωρίς για να συναχθούν σαφή πολιτικά συμπεράσματα, και δη για τις ενδιάμεσες εκλογές του 2026, όλα τα προαναφερθέντα αποτελούν σημάδια ανάκαμψης του Δημοκρατικού Κόμματος.
Σκιαγραφείται μια αλλαγή στρατηγικής και ρητορικής, με εστίαση στα ουσιώδη, καθημερινά προβλήματα του μέσου πολίτη.
Στο φόντο είναι η πρώτη σοβαρή ρήξη με τους -κυρίαρχους σήμερα στο Κογκρέσο- Ρεπουμπλικανούς και το πρωτοφανές σε διάρκεια «λουκέτο» στη χρηματοδότηση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, με τους Δημοκρατικούς να αρνούνται συμβιβασμούς στο τραμπικό «ψαλίδισμα» στην υγειονομική περίθαλψη.
Πολλά θα κριθούν από τις εφεξής εξελίξεις και το πολιτικό αφήγημα που θα επικρατήσει.
Η λαϊκή οργή διογκώνεται από το λεγόμενο «shutdown», καθώς έχει διακοπεί η επισιτιστική βοήθεια σε δεκάδες εκατομμύρια άπορους και χαμηλόμισθους Αμερικανούς, που ήδη πάσχιζαν να τα βγάλουν πέρα.
Εκατοντάδες χιλιάδες ομοσπονδιακοί υπάλληλοι -με εξαίρεση τους στρατιωτικούς και τα σώματα ασφαλείας- παραμένουν χωρίς μισθό, είτε σε αναγκαστική άδεια, είτε με εργασία άνευ αμοιβής, βυθιζόμενοι στη φτώχεια.
Τα δε δεινά από την παύση λειτουργίας του αμερικανικού δημοσίου και τη στάση πληρωμών έρχονται να επιτείνουν το οικονομικό αδιέξοδο των πολλών από το κόστος διαβίωσης, που παραμένει υψηλό, κόντρα στις διακηρύξεις Τραμπ περί «χρυσής εποχής» των ΗΠΑ.
Με την ψήφο της 4ης Νοεμβρίου, οι ψηφοφόροι έστειλαν πολλαπλά μηνύματα.
Και αποδοκιμασίας στην κυβέρνηση Τραμπ, και αφύπνισης στους Δημοκρατικούς, ζητώντας αλλαγή πλεύσης.
Εν μέσω «ρωγμών» στους Ρεπουμπλικανούς, το τραμπικό MAGA στρατόπεδο δείχνει να στοιχηματίζει τα «ρέστα» του στην αποτυχία του «φαινομένου Μαμντάνι», ως πολιτικό «μπαμπούλα», με περικοπή της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης στη Νέα Υόρκη, φυγή κεφαλαίων και συλλήβδην στοχοποίηση των Δημοκρατικών.
Αυτοί, από την πλευρά τους, αμφιταλαντεύονται στο δρόμο προς τις κάλπες του 2026 μεταξύ μιας κεντρώας, μετριοπαθούς πολιτικής προσέγγισης και μιας εν εξελίξει οιονεί εξέγερσης της προοδευτικής εκλογικής βάσης, με κύριο σημείο αναφοράς τα αστικά κέντρα και βασικό αίτημα την κοινωνική δικαιοσύνη.
Και δη των νέων ψηφοφόρων της Gen Z, μιας «γενιάς της αλλαγής».
Πηγή: in.gr
