Τη μετατροπή της Ελλάδος σε “φορολογικό προορισμό επιλογής” για ανθρώπους με υψηλό εισόδημα ή υψηλές δεξιότητες επιδιώκει η ελληνική κυβέρνηση, που εξετάζει νέες εισηγήσεις για διεύρυνση των φορολογικών κινήτρων που υπάρχουν σήμερα για την προσέλκυση κατοίκων της αλλοδαπής. Ήδη το υπουργείο Οικονομικών, με πρόσφατη ρύθμιση, δίνει μια ευελιξία στην ένταξη των μελών της οικογένειας του επενδυτή, ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν τα φορολογικά προνόμια οποιαδήποτε στιγμή εντός της 15ετούς διάρκειας του ειδικού καθεστώτος. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, μελετάται νέα διεύρυνση των κινήτρων, ενώ εξετάζονται φορολογικά καθεστώτα που ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με στόχο να αποτελέσουν πόλο έλξης για ένα νέο ρεύμα επενδυτών ή συνταξιούχων με υψηλά εισοδήματα.
Σημειώνεται ότι το καθεστώς εναλλακτικής φορολόγησης Non Dom του άρθρου 5Α του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος εφαρμόζεται από το 2020 και αφορά φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα με αντάλλαγμα τις… επενδύσεις. Το καθεστώς έχει ήδη βρει σημαντική ανταπόκριση, καθώς μέχρι σήμερα 213 επενδυτές έχουν ενταχθεί στα προνόμια μέσω διαδικασιών. Στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να αυξηθεί και το καθεστώς να καταστεί ακόμα πιο γενναιόδωρο και πιο ανταγωνιστικό σε σχέση με αυτά που ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Συνολικά έχουν ήδη υποβληθεί περισσότερες από 8.500 αιτήσεις από άτομα που επιθυμούν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στη χώρα μας και να εργαστούν εντός της ελληνικής επικράτειας, κερδίζοντας ταυτόχρονα από τα φορολογικά κίνητρα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία:
Επενδυτές: 213 φυσικά πρόσωπα έχουν ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς με σχεδόν απόλυτο ποσοστό έγκρισης (214 αιτήσεις – 213 εγκρίσεις). Οι περισσότεροι έχουν ήδη πραγματοποιήσει την υποχρεωτική επένδυση ύψους 500.000 ευρώ.
Συνταξιούχοι: Κατατέθηκαν 1.232 αιτήσεις, εκ των οποίων εγκρίθηκαν 828. Οι αιτήσεις αυξήθηκαν εντυπωσιακά μετά το 2021, καθώς το καθεστώς προβλέπει φορολόγηση 7% για συντάξεις του εξωτερικού χωρίς άλλες υποχρεώσεις εγκατάστασης. Συνταξιούχοι από Ιταλία, Κύπρο και Πορτογαλία συγκαταλέγονται στους ενδιαφερόμενους.
Στελέχη – επιχειρηματίες: Υποβλήθηκαν 6.863 αιτήσεις, με 3.860 υπαγωγές. Το ενδιαφέρον κορυφώθηκε το 2022-2023, ενώ το 2024 σημειώθηκε σχετική υποχώρηση. Το 70% των ενταχθέντων είναι μισθωτοί, το 20% ελεύθεροι επαγγελματίες και το 10% επιχειρηματίες, πολλοί από τους οποίους είναι Έλληνες που επέστρεψαν από χώρες του εξωτερικού.
Τα τρία καθεστώτα
Σήμερα υπάρχουν τρεις βασικοί μηχανισμοί: άρθρο 5Α (οι λεγόμενοι non-dom επενδυτές υψηλής περιουσίας), άρθρο 5Β (συνταξιούχοι αλλοδαπής) και άρθρο 5Γ (το λεγόμενο “brain gain”, δηλαδή στελέχη και ελεύθεροι επαγγελματίες που έρχονται ή επιστρέφουν στην Ελλάδα για εργασία ή επιχειρηματική δραστηριότητα).
Το άρθρο 5Α δίνει τη δυνατότητα σε φυσικό πρόσωπο που μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία στην Ελλάδα να φορολογείται με έναν εναλλακτικό, κατ’ αποκοπήν τρόπο για το εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή. Ο φόρος αυτός είναι σταθερός: 100.000 ευρώ τον χρόνο, ανεξάρτητα από το ύψος του αλλοδαπού εισοδήματος. Για κάθε συγγενικό πρόσωπο (σύζυγο, τέκνα, γονείς) που υπάγεται στο ίδιο καθεστώς, προστίθενται επιπλέον 20.000 ευρώ τον χρόνο. Με την καταβολή αυτού του ποσού εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση για το ξένο εισόδημα και παρέχεται απαλλαγή από φόρο κληρονομιάς και δωρεάς για περιουσία που βρίσκεται στο εξωτερικό. Η διάρκεια μπορεί να φτάσει έως 15 έτη.
Για να ενταχθεί κάποιος, πρέπει να μην έχει υπάρξει φορολογικός κάτοικος Ελλάδας τα προηγούμενα 7 από τα 8 φορολογικά έτη και να πραγματοποιήσει επιλέξιμη επένδυση στην Ελλάδα, συνήθως τουλάχιστον 500.000 ευρώ, σε ακίνητα, εταιρικά συμμετοχικά κεφάλαια ή τίτλους.
Το άρθρο 5Β αφορά άτομα που λαμβάνουν σύνταξη από το εξωτερικό και θέλουν να γίνουν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας. Αν οι αιτήσεις εγκριθούν, τότε το εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή (όχι μόνο η σύνταξη, αλλά γενικά το ξένο εισόδημα) φορολογείται με ενιαίο συντελεστή 7%. Το καθεστώς διαρκεί έως 15 φορολογικά έτη.
Οι βασικές προϋποθέσεις είναι: ο ενδιαφερόμενος να μην έχει υπάρξει φορολογικός κάτοικος Ελλάδας τα 5 από τα 6 προηγούμενα έτη πριν από τη μεταφορά της κατοικίας του και να προέρχεται από χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει συμφωνία διοικητικής συνεργασίας σε φορολογικά θέματα (ώστε να μπορεί να γίνει διασταύρωση εισοδημάτων). Η αίτηση υποβάλλεται συνήθως έως 31 Μαρτίου του εκάστοτε φορολογικού έτους στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού και, αν γίνει αποδεκτή, από το ίδιο έτος το άτομο θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας.
Η χώρα προσελκύει συνταξιούχους με σταθερό εισόδημα από το εξωτερικό, οι οποίοι θα καταναλώνουν στην Ελλάδα (στέγη, υγεία, τουρισμός όλο τον χρόνο), δημιουργώντας ζήτηση σε τοπικές αγορές. Αυτό το καθεστώς είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για εύπορους Βορειοευρωπαίους ή συνταξιούχους εκτός Ε.Ε. με μεγάλη σύνταξη, που αναζητούν χαμηλό φόρο, χαμηλότερο κόστος ζωής και υψηλή ποιότητα ζωής σε μεσογειακό περιβάλλον.
Το άρθρο 5Γ στοχεύει επαγγελματίες, ανώτερα στελέχη, ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρηματίες που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα για να εργαστούν εδώ ή να ξεκινήσουν δραστηριότητα. Το βασικό όφελος: απαλλάσσεται από φόρο εισοδήματος (και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης) το 50% του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και/ή επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτάται στην Ελλάδα. Η απαλλαγή διαρκεί για επτά φορολογικά έτη.
Το ίδιο καθεστώς προβλέπει και μια πολύ πρακτική ελάφρυνση: ο δικαιούχος απαλλάσσεται για τα ίδια επτά χρόνια από τα λεγόμενα “τεκμήρια διαβίωσης” που σχετίζονται με κατοικίες (κύρια και δευτερεύουσες) και Ι.Χ. ιδιωτικής χρήσης. Τα τεκμήρια αυτά λειτουργούν στην Ελλάδα ως ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα και μπορούν κανονικά να ανεβάσουν πολύ τον φόρο ενός προσώπου με “ακριβό” σπίτι ή αυτοκίνητο.
Οι προϋποθέσεις υπαγωγής περιλαμβάνουν ότι ο φορολογούμενος δεν έχει υπάρξει κάτοικος Ελλάδας τα 5 από τα 6 προηγούμενα έτη και ότι αναλαμβάνει εργασία ή ξεκινά επαγγελματική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Υπάρχει δέσμευση διαμονής τουλάχιστον δύο ετών. Στην πράξη, το καθεστώς αυτό στοχεύει είτε Έλληνες του εξωτερικού που θέλει η χώρα να επαναπατρίσει είτε ξένα υψηλόμισθα στελέχη (π.χ. managers, experts σε τεχνολογία, χρηματοοικονομικά, R&D) που φέρνουν μαζί τους μισθούς και τεχνογνωσία.
Πηγή: capital.gr
