Του Τάσου Δασόπουλου
Δεύτερη απόπειρα για τη δημιουργία ενός κρατικού “Τειρεσία” μέσω του οποίου θα παρακολουθείται σε πραγματικό χρόνο το σύνολο του ιδιωτικού χρέους κάνει το ΥΠΕΘΟ, με στόχο δικαιότερους φορολογικούς νόμους και αποτελεσματικότερα μέτρα ανακούφισης από το μη εξυπηρετούμενο χρέος.
Με βάση τον σχεδιασμό της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, την παρακολούθηση του ιδιωτικού χρέους θα αναλάβουν 3+1 νέοι δημόσιοι φορείς. Ο πρώτος θα έχει ως ρόλο την παρακολούθηση των οφειλών προς το Δημόσιο, ο δεύτερος τις οφειλές προς τον ιδιωτικό τομέα (κυρίως τις εμπορικές τράπεζες και τα λοιπά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα) και ένας τρίτος που θα συγκεντρώνει τα στοιχεία και των δύο πρώτων έχοντας την εικόνα των οφειλών. Παράλληλα, όμως, θα έχει εποπτεία και στο νέο ηλεκτρονικό μητρώο ακινήτων, το οποίο ούτως ή άλλως θα μοιράζεται τα στοιχεία με τους υπόλοιπους τρεις φορείς, ώστε να υπάρχει μια πλήρης “οικονομική ταυτότητα” για κάθε πολίτη. Η πρώτη προσπάθεια για έναν κρατικό “Τειρεσία”, με χρήματα από το ΤΑΑ, είχε ξεκινήσει το 2022, αλλά είχε σταματήσει λόγω προβλημάτων με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Τώρα η απόπειρα επαναλαμβάνεται σχεδιασμένη από την αρχή.
Ο στόχος δεν θα είναι ο έλεγχος μόνο των ληξιπρόθεσμών οφειλών, αλλά των συνολικών οφειλών των πολιτών. Ο στόχος είναι τα μέτρα ανακούφισης που θα σχεδιάζει η Ειδική Γραμματεία να είναι περισσότερο στοχευμένα και να έχουν καλύτερο αποτέλεσμα.
Παράλληλα, το ΥΠΕΘΟ, οι φορείς του Δημοσίου και οι τράπεζες θα μπορούν να ελέγξουν τα ανοίγματά τους και να προλάβουν νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές. Ένας αμεσότερος έλεγχος μπορεί να οδηγήσει σε ταχύτερη μείωση του συσσωρευμένου ληξιπρόθεσμού χρέους, το οποίο σε καθαρούς όρους φτάνει σήμερα τα 235 δισ. ευρώ.
Το σχέδιο
Με βάση πρόσφατες δηλώσεις της ειδικής γραμματέως Ιδιωτικού Χρέους, Θεώνης Αλαμπάση, θα δημιουργηθούν τέσσερα αλληλεξαρτώμενα μητρώα, τα οποία θα λειτουργούν υπό την εποπτεία του κράτους και θα αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για την ανάλυση και αξιολόγηση δεδομένων. Οι νέοι αυτοί φορείς θα είναι:
1. Το Μητρώο Πιστοληπτικής Αξιολόγησης (ΜΠΑ) θα παρέχει αξιόπιστο προφίλ για κάθε πολίτη ανάλογα με τη συνέπεια πληρωμών των υποχρεώσεων προς το Δημόσιο, δηλαδή την ΑΑΔΕ, τον ΕΦΚΑ και τους ΟΤΑ. Στο συγκεκριμένο μητρώο θα συγκεντρώνονται τα στοιχεία των οφειλών προς το Δημόσιο, ενώ όποιος είναι καλοπληρωτής θα λαμβάνει το αντίστοιχο σκορ. Το σκορ φερεγγυότητας θα δίνει χαμηλότερα επιτόκια και περισσότερες δόσεις σε όσους συνεπείς θελήσουν κάποια στιγμή να ρυθμίσουν οφειλές στο Δημόσιο. Τα στοιχεία θα μπορούν να ληφθούν από τρίτους μόνο με τη συγκατάθεση του οφειλέτη, ενώ θα απαιτηθεί νομοθετική ρύθμιση, για να καταστεί εφικτή η συλλογή οφειλών και από μισθώματα.
2. Το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων (ΚΜΠ) θα συγκεντρώνει στοιχεία από τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης δανείων (servicers). Το μητρώο αυτό θα λειτουργεί υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Σε αυτό θα καταγράφονται όλα τα δάνεια που έχει λάβει ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο συμπεριλαμβανομένου του ιστορικού πληρωμών, τυχόν καθυστερήσεις, καθώς και υπόλοιπα και εξασφαλίσεις (υποθήκες, προσημειώσεις, δικαστικές αποφάσεις) που υπάρχουν. Πρόκειται για μία εθνική βάση δεδομένων, η οποία θα βρίσκεται στην Τράπεζα της Ελλάδος. Η ΤτΕ θα ενεργεί ως υπεύθυνος επεξεργασίας δεδομένων και θα διασφαλίζει την εφαρμογή αυστηρών πρωτοκόλλων ασφάλειας και προστασίας των δεδομένων με σκοπό τη διαφύλαξη των πληροφοριών των δανειοληπτών, τα οποία υποβάλλονται από τους δανειστές στο Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων. Αν και δεν μπορεί κανείς να πιέσει τις τράπεζες να προχωρήσουν σε χορηγήσεις με χαμηλότερα επιτόκια, θεωρείται βέβαιο ότι οι εμπορικές τράπεζες θα επιβραβεύσουν τους συνεπείς δανειολήπτες με πιο ευνοϊκούς όρους, για νέα δάνεια ή δάνεια αναχρηματοδότησης παλαιότερων δανείων.
3. Το Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους (ΜΠΙΧ) θα συνδέεται με το Δημόσιο και θα εντοπίζει έγκαιρα περιπτώσεις καθυστερήσεων ή υπερχρέωσης. Το τρίτο αυτό σκέλος αποτελεί ουσιαστικά έναν ηλεκτρονικό μηχανισμό, ο οποίος θα συγκεντρώνει στοιχεία για οφειλές πολιτών και επιχειρήσεων, σε ανώνυμη βάση, από πιστωτές του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Αναμένεται να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο για τη δημόσια διοίκηση προκειμένου να προχωρά σε στοχευμένες παρεμβάσεις, αλλά και για την τεκμηρίωση της φερεγγυότητας φυσικών και νομικών προσώπων. Το έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης.
4. Το Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων (ΕΜΑ) θα περιλαμβάνει αναλυτικά δεδομένα για την ακίνητη περιουσία κάθε φορολογούμενου, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση πιο δίκαιης φορολόγησης.
Πηγή: capital.gr
