Προ των πυλών η αναθεώρηση 2,5 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ

Του Τάσου Δασόπουλου 

Τη διπλή αναθεώρηση του ΤΑΑ, η οποία πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα στην εβδομάδα, αλλά και την ενδιάμεση αναθεώρηση του ΕΣΠΑ 2021-2027, η οποία είναι το ίδιο κρίσιμη, αφού θα αποτελέσει το βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ για τις ελληνικές δημόσιες επενδύσεις μετά το 2026, οπότε και θα ολοκληρωθούν οι επενδύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, θα πρέπει να παρουσιάσει το ΥΠΕΘΟ. 

Η αναθεώρηση θα έχει εκ των προτέρων την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία θα εξαντλήσει τα χρονικά περιθώρια για να υλοποιηθούν οι νέες δράσεις, εξαντλώντας το N+3, θέτοντας χρονικό όριο ολοκλήρωσής το 2030. Παράλληλα, βέβαια, είναι διατεθειμένη να εγκρίνει υψηλότερες προχρηματοδοτήσεις των νέων προγραμμάτων, ώστε αυτά να αρχίσουν να υλοποιούνται το ταχύτερο δυνατό. 

Όπως είναι φυσικό, το ΥΠΕΘΟ δεν θέλει να χάσει τέτοια ευκαιρία. Στην κατεύθυνση αυτή ανακοινώθηκε πρόσφατα το πρόγραμμα προϋπολογισμού 2,5 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση πτώσης των ταμιευτήρων που υδροδοτούν το λεκανοπέδιο της Αττικής, ώστε να αντιμετωπιστεί εκ των προτέρων το ενδεχόμενο λειψυδρίας. Τα μέτρα που θα ξεκινήσουν να υλοποιούνται άμεσα θα εναρμονίζονται με τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της χώρας. Πρόκειται για μέτρα που θωρακίζουν την ύδρευση για άνω του 50% του πληθυσμού της χώρας και οργανώνουν το τοπίο διαχείρισης νερού για τα επόμενα 30 χρόνια. Φυσικά, το πρόγραμμα δεν θα χρηματοδοτηθεί μόνο από το ΕΣΠΑ, αλλά και από τα τρία νέα κλιματικά ταμεία της ΕΕ και φυσικά το Εθνικό ΠΔΕ. 

Προσιτή στέγη 

Το δεύτερο πρόγραμμα, το οποίο θα πρέπει να περιμένουμε στο πλαίσιο της αναθεώρησης, είναι ένα πρόγραμμα που έχει προαναγγείλει και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Νίκος Παπαθανάσης, το οποίο θα αφορά ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικιών. Το πρόγραμμα θα είναι σαφώς πιο ευέλικτο από τους κύκλους του “Εξοικονομώ”, δεν θα έχει εισοδηματικά κριτήρια και θα υλοποιηθεί με στόχο να υπάρξει ανακαίνιση παλιών κατοικιών, αυξάνοντας την προσφορά στέγης στα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά και την επαρχία. 

Άμυνα 

Στο τομέα της άμυνας η ανακατεύθυνση πόρων του ΕΣΠΑ θα έχει ως στόχο να καλύψει το επιπλέον 1,5% του ΑΕΠ από το συνολικά 5% του ΑΕΠ, που συμφωνήθηκε να αυξηθούν οι ελάχιστες ετήσιες αμυντικές δαπάνες, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Με βάση τη συμφωνία, το 3,5% του ΑΕΠ θα πρέπει να είναι αμιγώς δαπάνες άμυνας, ενώ το 1,5% του ΑΕΠ θα πρέπει να είναι υποδομές διπλής χρήσης. Δηλαδή θα πρέπει να εξυπηρετούν αμυντικές ανάγκες (δρόμοι και γέφυρες για μεταφορά στρατευμάτων, λιμάνια, αεροδρόμια, αποθήκες-σταθμοί ενεργειακής εφεδρείας), ενώ σε καιρό ειρήνης, θα εξυπηρετούν αστικές ανάγκες 

Μεταφορά έργων από το ΤΑΑ 

Εκτός από τους νέους στόχους για το ίδιο το ΕΣΠΑ, η αναθεώρηση θα πρέπει να εξυπηρετήσει και την αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης, ειδικά για τις επενδύσεις ή τα τμήματα επενδύσεων, τα οποία δεν θα προλάβουν να ολοκληρωθούν μέχρι και το φθινόπωρο του 2026. Πρώτα σε αυτή τη λίστα, είναι μια σειρά από ψηφιακά έργα του ιδιωτικού τομέα, αλλά και μικρά έργα του δημόσιου τομέα, τα οποία καθυστέρησαν πολύ να ξεκινήσουν, έχουν ξεκινήσει και αντιμετωπίζουν νομικά προβλήματα ή απλώς υλοποιούνται πολύ αργά και θα ολοκληρωθούν εκτός προθεσμίας. 

Επίσης, μέσα στα επόμενα 24ωρα θα πρέπει να επιλεγούν με προσοχή έργα υποδομής του ΤΑΑ, τα οποία έχουν καθυστερήσεις και είναι πολύ σημαντικό να ολοκληρωθούν έστω και με πόρους του ΕΣΠΑ.