Βάρκες υπερφορτωμένες φτάνουν στις ακτές των ελληνικών νησιών με διαφορά λίγων λεπτών. Εξαθλιωμένοι άνδρες, γυναίκες με μωρά στην αγκαλιά, ασυνόδευτοι ανήλικοι, ύστερα από ένα δύσκολο και πολύωρο ταξίδι, αποβιβάζονται βρεγμένοι – τις περισσότερες φορές – στις παραλίες, δίπλα σε λουόμενους. Κι αυτοί θεωρούνται «τυχεροί» καθώς δεκάδες άλλοι, μεταξύ των οποίων πολλά παιδιά, δεν πρόλαβαν να φτάσουν στην ακτή, χάνοντας τη ζωή τους στη θάλασσα του Αιγαίου. Οικογένειες από το Αφγανιστάν, τη Συρία και το Ιράκ περιμένουν στην Ειδομένη μέρες ολόκληρες προκειμένου να περάσουν στο επόμενο στάδιο του ταξιδιού τους.
Δέκα χρόνια πριν, αυτή ήταν η πραγματικότητα στην Ελλάδα. Μάλιστα, για τη χρονιά – ορόσημο της προσφυγικής κρίσης η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ξεκίνησε στις αρχές του Οκτώβρη ένα αφιέρωμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που δείχνει μεταξύ άλλων την αλληλεγγύη που έδειξαν οι Ελληνες. «Δέκα χρόνια μετά, θυμόμαστε πως η προσφυγική εμπειρία δεν έχει να κάνει μόνο με αφίξεις και αριθμούς, αλλά με τον συνεχή αγώνα των ανθρώπων να χτίσουν μια ζωή με αξιοπρέπεια».
«ΤΑ ΝΕΑ» παρουσιάζουν τις ιστορίες τριών προσφύγων, οι οποίοι το 2015 πέρασαν από την Ελλάδα και μετακινήθηκαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μετατρέποντας τις αρχικές τους δυσκολίες σε success stories.
Ριάν Αλσέμπλ
Από την κατεστραμμένη Συρία, δήμαρχος στη Γερμανία
Στις αρχές Απριλίου του 2023, σε ηλικία 29 ετών, εξελέγη δήμαρχος του χωριού Οστελσχαϊμ της νότιας Γερμανίας. Αυτή η εκλογή, όμως, προκάλεσε διεθνές ενδιαφέρον καθώς ο Ριάν Αλσέμπλ, ο άνθρωπος που θα αναλάμβανε τη δημαρχία ήταν Σύρος, ο οποίος στα χρόνια της μεγάλης προσφυγικής κρίσης είχε αφήσει την πατρίδα του, «αναζητώντας μια νέα προοπτική, ένα νέο σπίτι», εξηγεί στα «ΝΕΑ».
Το 2015 ο Ριάν άφησε μια Συρία κατεστραμμένη από τον πόλεμο κι από την Τουρκία επιβιβάστηκε σε μια φουσκωτή βάρκα. Το ταξίδι προς τη Λέσβο το χαρακτηρίζει οδυνηρό, «τέσσερις ώρες στη θάλασσα. Ολα ήταν σκοτεινά και κρύα. Τα συναισθήματα φόβου με συνόδευαν σε εκείνο το ταξίδι». Στην Ελλάδα έμεινε συνολικά δυόμισι μέρες. Στη συνέχεια διέσχισε με τα μέσα μαζικής μεταφοράς αλλά και με τα πόδια τη Β. Μακεδονία, έφτασε στη Σερβία και την Κροατία για να καταλήξει 12 ημέρες μετά στη Γερμανία.
«Στα 21 μου χρόνια, ήμουν γεμάτος αποφασιστικότητα, αναζητούσα μια νέα προοπτική, ένα νέο σπίτι. Τότε, το ταξίδι μου φαινόταν σαν μια περιπέτεια. Σήμερα, στα 31 μου χρόνια, όμως, συνιστώ ανεπιφύλακτα σε όλους να μην ακολουθήσουν αυτόν τον επικίνδυνο δρόμο, αν μπορούν να τον αποφύγουν με οποιονδήποτε τρόπο».
Μια τεράστια πρόκληση
Φτάνοντας στη Γερμανία, όπως θυμάται, δεν ήταν εύκολο να συνειδητοποιήσει πού ακριβώς βρισκόταν. «Το περιβάλλον ήταν εντελώς ξένο αλλά ταυτόχρονα ελκυστικό. Ως νέος, η περιέργειά μου να εξερευνήσω αυτόν τον καινούργιο κόσμο που ονομάζεται Ευρώπη και Γερμανία ήταν τεράστια. Την ίδια στιγμή δεν ήταν καθόλου εύκολο να επικοινωνήσω με τους ανθρώπους, καθώς δεν γνώριζα ούτε μια λέξη στα γερμανικά. Δεν θα συμφωνούσα εντελώς με τη φράση του Οσκαρ Ουάιλντ «Η ζωή είναι πολύ σύντομη για να μάθεις γερμανικά», αλλά εξηγεί κάπως την τεράστια πρόκληση που αποτελεί η εκμάθηση μιας τόσο απαιτητικής γλώσσας σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, όταν γνωρίζεις τη γλώσσα, όλα είναι δυνατά – ακόμη και να κατέβεις για δήμαρχος και τελικά να εκλεγείς. Αυτό είναι δυνατό στη Γερμανία». Ο Ριάν Αλσέμπλ το έκανε και κέρδισε τις εκλογές με απόλυτη πλειοψηφία 55,41%.
Μπάσελ Αμπού Φακχέρ
Στις Βρυξέλλες, συντροφιά με τη Στέλλα
Χρειάστηκαν μερικές μέρες μέχρι τελικά να καταφέρουμε να μιλήσουμε. Κι αυτό γιατί βρίσκεται σε πυρετώδεις ετοιμασίες για τα εγκαίνια της τρίτης του καφετέριας – οι άλλες δύο θεωρούνται από τις πιο δημοφιλείς στο κέντρο των Βρυξελλών. Συνοδοιπόρος του Μπάσελ Αμπού Φακχέρ όλα αυτά τα χρόνια που βρίσκεται στη βελγική πρωτεύουσα, η Στέλλα, ένα λευκό σκυλί, με το οποίο είναι συναισθηματικά συνδεδεμένος. Αυτός είναι, άλλωστε, και ο λόγος που σε ένα από τα καταστήματα που έχει ανοίξει, έχει δώσει το όνομά της.
Στη ζωή του 26χρονου σήμερα Μπάσελ δεν κυλούσαν όλα τόσο εύκολα και δημιουργικά. Γεννήθηκε σε μια πόλη κοντά στη Δαμασκό. Πριν καν ξεσπάσει ο πόλεμος στη Συρία, ο 12χρονος τότε Μπάσελ «συναντήθηκε» με τη Στέλλα, που ήταν μόλις 40 ημερών, κι έγιναν αχώριστοι. Τέσσερα χρόνια αργότερα, όμως, το 2015, ο 16χρονος Μπάσελ έφυγε από το σπίτι του, αναζητώντας ασφάλεια. Το ίδιο έκαναν και η μητέρα και η αδερφή του που αργότερα βρήκαν ασφάλεια στην Ιρλανδία και τη Γερμανία. Ο πατέρας του έμεινε πίσω για να φροντίσει τη γιαγιά του Μπάσελ ενώ στη Συρία παρέμεινε και η Στέλλα.
«Ημουν από τους τυχερούς»
Το επικίνδυνο ταξίδι για τον ασυνόδευτο ανήλικο είχε ξεκινήσει. Δεν θέλει, ωστόσο, να μιλάει πολύ για εκείνες τις μέρες, όπου συνάντησε λαθρέμπορους και ταξίδεψε από τη Συρία στον Λίβανο και στη συνέχεια στην Τουρκία. «Από εκεί μπήκαμε σε μια φουσκωτή βάρκα και φτάσαμε στην Ελλάδα. Στη Σάμο, ήμουν από τους «τυχερούς» και δεν έμεινα πολύ στο Κέντρο. Ακολούθησαν ταξίδια με τρένο και ώρες πεζοπορίας πριν φτάσω τελικά στο Βέλγιο». Εκεί έλαβε έπειτα από κάποιο διάστημα προσφυγικό άσυλο ενώ έμεινε για ενάμιση χρόνο μαζί με μια βελγική οικογένεια που τον φιλοξενούσε μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία και να είναι έτοιμα τα χαρτιά του.
Ενα κομμάτι του, όμως, είχε μείνει πίσω. Εκτός από τον χωρισμό με τα αγαπημένα του πρόσωπα, είχε αποχωριστεί και τη Στέλλα. Με ενέργειες της οικογένειας που φιλοξενούσε τον Μπάσελ, το λευκό σκυλί ταξίδεψε για Βρυξέλλες. «Τώρα που σας μιλάω είναι μαζί μου, δίπλα μου», λέει ο νεαρός, λίγο πριν τελειώσει το τηλεφώνημα.
Χασάν
Ενας από τους πιο γνωστούς κουρείς στη Γενεύη
Πριν από μερικές εβδομάδες, το μέλος του προσωπικού της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στη Γενεύη, Λούκα Γκουανζιρόλι, μπήκε σε ένα κουρείο στην ελβετική πόλη. Οπως χαρακτηριστικά περιέγραφε σε ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό, άρχισε να κουβεντιάζει με τον κουρέα, συνήθεια, που όπως έγραψε, έχει κάθε φορά που κάθεται στην καρέκλα του κουρείου. «Υστερα από μια συζήτηση για τις συνήθειες του καφέ, συνειδητοποιήσαμε ότι είχαμε συναντηθεί στο παρελθόν. Οχι, όμως, στην Ελβετία». Η προηγούμενη συνάντηση ήταν πριν από ακριβώς 10 χρόνια, στην Ειδομένη.
Ο Χασάν, ο κουρέας που μόλις είχε συναντήσει ο Λούκα, ήταν ένας 15χρονος σύρος-κούρδος πρόσφυγας, που ταξίδευε στην Ευρώπη ως ασυνόδευτος ανήλικος. «Είχε φύγει από τη Συρία και είχε διασχίσει τη Μεσόγειο, αντιμετωπίζοντας τους ίδιους κινδύνους και την ίδια αβεβαιότητα που αντιμετωπίζουν και σήμερα πολλοί άλλοι. Τότε, ηγούμουν της ομάδας της Υπατης Αρμοστείας στο κέντρο διέλευσης της Ειδομένης, που βρίσκεται στα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας, έχοντας την υποστήριξη ελλήνων και ξένων συναδέλφων. Αυτά ήταν τα σύνορα που διέσχισε ο Χασάν στον δρόμο του προς τη Γερμανία και τελικά προς την Ελβετία. Η συνάντησή μου με τον Χασάν, μια δεκαετία αργότερα, ήταν απλά απίστευτη», αναφέρει ο Λούκα.
Εφόδια για μια επιτυχημένη ζωή
Σήμερα ο Χασάν είναι ένας από τους πιο γνωστούς κουρείς σε μία από τις πλέον δημοφιλείς εταιρείες του χώρου στη Γενεύη. Μιλάει άπταιστα γαλλικά, έχει ενσωματωθεί πλήρως και είναι σαφές ότι χτίζει μια ουσιαστική και επιτυχημένη ζωή. «Η ιστορία του δείχνει πώς οι πρόσφυγες φέρνουν ανθεκτικότητα, δεξιότητες και μια ισχυρή βούληση να συμμετάσχουν στη νέα τους κοινότητα. Η ιστορία του Χασάν μας υπενθυμίζει ότι η ένταξη δεν είναι φιλανθρωπία. Είναι μια επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, σε ισχυρότερες κοινωνίες και στο μέλλον των κοινοτήτων μας», καταλήγει ο Λούκα.
Πηγή: tanea.gr
