Η νίκη του Χαβιέρ Μιλέι στην Αργεντινή το περασμένο Σαββατοκύριακο ήταν εντυπωσιακή. Κυρίως γιατί δημοσκοπικά δεν ήταν αναμενόμενη. Ωστόσο, ο αναρχοκαπιταλιστής πρόεδρος της Αργεντινής είχε στο πλευρό του τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος, με μια σαφώς εκβιαστική δήλωση του τύπου «Ψηφίστε τον φίλο μου, αλλιώς…», κατόρθωσε να πείσει μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος να το κάνει. Να ρίξει την ψήφο του στους υποψήφιους βουλευτές και γερουσιαστές του κόμματος του Χαβιέρ Μιλέι, La Libertad Avanza. Και να του ανοίξει τον δρόμο για ακόμη μεγαλύτερες περικοπές και μεταρρυθμίσεις λιτότητας για την ανάταξη της οικονομίας.
«Δαμόκλειος σπάθη» η απειλή Τραμπ
Οι New York Times δεν θα μπορούσαν να περιγράψουν καλύτερα την ψηφοφορία. Οι Αργεντίνοι πήγαν στην κάλπη με μια απειλή να επικρέμαται πάνω από τα κεφάλια τους. Τη δαμόκλειο σπάθη του Ντόναλντ Τραμπ. Είπε ότι αν δεν κέρδιζε το κόμμα του Χαβιέρ Μιλέι, θα ακύρωνε την οικονομική βοήθεια ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το Μπουένος Άιρες. Και σημειώνουν ότι, αν και ο Αμερικανός πρόεδρος –όπως και άλλοι στο παρελθόν- έχει προσπαθεί κι άλλες φορές να επηρεάσει εκλογές, είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιεί οικονομικά κίνητρα. Ανοιχτά, ξεκάθαρα και χωρίς κανέναν ενδοιασμό.
REUTERS/Cristina Sille
Είναι η Αργεντινή αμερικανικό προτεκτοράτο;
Η εκλογική νίκη του Μιλέι δεν ήταν καθόλου εγγυημένη. Η στασιμότητα της ανάπτυξης και η αποδυνάμωση του νομίσματος, μετά την επιτυχία στον πληθωρισμό και το έλλειμμα δεν ήταν με το μέρος του. Ούτε τα οικονομικά σκάνδαλα ανθρώπων του περιβάλλοντός του.
Επίσης, δεν είναι σαφές εάν η παρέμβαση του Τραμπ θα βοηθήσει πραγματικά την Αργεντινή να λύσει τα προβλήματά της. Ωστόσο, χώρες που προετοιμάζονται τώρα για εκλογές ενδέχεται να αντιμετωπίσουν τον πρόσθετο παράγοντα της αμερικανικής εμπλοκής. Μιας ανοιχτής εμπλοκής, μέσω δηλώσεων, αλλά και έμμεσων απειλών.
Ακόμη και υποστηρικτές του Μιλέι αμφιβάλλουν για τις αγνές προθέσεις των ΗΠΑ πίσω από την παρέμβαση. Μιλώντας στον Guardian, o Αγουστίν Καντίλο, μεσίτης, 30 ετών και ψηφοφόρος του Μιλέι, είπε: «Ξέρω ότι η οικονομική βοήθεια των ΗΠΑ θα φέρει κάποια σταθερότητα, αλλά ξέρω επίσης ότι αν οι ΗΠΑ χρειαστεί να αφήσουν ξεκρέμαστους κάποια στιγμή, θα το κάνουν». «Ο Μιλέι επιλύει τα μακροοικονομικά ζητήματα που έχουν σημασία για τους Αργεντινούς: χαμηλός πληθωρισμός, σταθερό δολάριο… Δεν είχαμε ποτέ οικονομική σταθερότητα», πρόσθεσε.
REUTERS/Jonathan Ernst
Από την πλευρά του, ο Ακίλες Φεράριο, 82 ετών, ιδιοκτήτης βιβλιοπωλείου στο Μπουένος Άιρες, ανησυχεί. Ψήφισε υπέρ της περονικής αντιπολίτευσης. Και είπε στον Guardian ότι θεωρεί «σχεδόν απίστευτο ότι ο λαός μας ψήφισε περισσότερο καθοδηγούμενος από τον φόβο παρά από την οργή απέναντι σε μια κυβέρνηση που δεν διστάζει να δεσμευτεί, να διαδώσει και να προωθήσει τις πιο φρικτές συμπεριφορές».
«Αυτό που με ανησυχεί είναι το μέλλον των παιδιών μας, των εγγονιών μας και των δικών τους παιδιών. Ότι θα καταλήξουν να ζουν ανοιχτά σε προτεκτοράτο των ΗΠΑ. Διότι αυτό είναι το καθεστώς που αντιστοιχεί σε μια χώρα της οποίας η οικονομική και γεωπολιτική πολιτική εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τις ΗΠΑ και από μια προσωπικότητα όπως ο Ντόναλντ Τραμπ», είπε.
Ιστορικά πολλές οι παρεμβάσεις
Αυτό που μένει να φανεί είναι ο Ντόναλντ Τραμπ θα «γλυκαθεί» από την επιτυχία του στην Αργεντινή και αν προτίθεται να δοκιμάσει και αλλού την τύχη του.
Μιλώντας στους New York Times o Ντοβ Λέβιν, ειδικός σε παρεμβάσεις σε εκλογές από το Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ, επισήμανε ότι οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν τακτικές «ψηφίστε τους δικούς μας ή αλλιώς…» από τις πρώτες ημέρες του Ψυχρού Πολέμου.
REUTERS/Jonathan Ernst
Τα παραδείγματα πολλά και σχετικά πρόσφατα. Το 1996, στις ρωσικές εκλογές, ο Μπιλ Κλίντον επέτρεψε ένα μεγάλο δάνειο του ΔΝΤ, το οποίο υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ, για να στηρίξει τον Μπόρις Γέλτσιν. Η κυβέρνηση Ομπάμα πίεσε τους Λιβανέζους ψηφοφόρους να μην ψηφίσουν υπέρ της Χεζμπολάχ το 2009, απειλώντας να επανεξετάσει την εξωτερική βοήθεια.
Σύμφωνα με τον Ντοβ Λέβιν, το μόνο ασυνήθιστο στην περίπτωση του Ντόναλντ Τραμπ είναι η ιδεολογική χροιά που δίνει στις παρεμβάσεις του. Στηρίζει ιδεολογικούς συντρόφους του, τους οποίους οι προηγούμενοι πρόεδροι πιθανότατα θα έβρισκαν πολύ ακραίους ή ανορθόδοξους.
Ο Ντόναλντ Τραμπ υποστήριξε ανοιχτά τον Μπόρις Τζόνσον στις βρετανικές εκλογές του 2019, υποσχόμενος μια καλύτερη εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ. Στις φετινές πολωνικές προεδρικές εκλογές, η κυβέρνηση υποστήριξε επιθετικά τον δεξιό εθνικιστή υποψήφιο, υποσχόμενος οι ΗΠΑ να συνεχίσουν να είναι σύμμαχοι της Πολωνίας και να της πουλήσουν αμερικανικά όπλα.
Μια νέα εποχή παρεμβάσεων
Σύμφωνα με την έρευνα του Ντοβ Λέβιν, η ξένη παρέμβαση σε μια εκλογική αναμέτρηση αυξάνει το ποσοστό ψήφων του κόμματος που λαμβάνει βοήθεια κατά 3%. Όταν η παρέμβαση είναι εμφανής, το ποσοστό είναι ακόμη υψηλότερο.
Επίσης, οι ηγέτες που λαμβάνουν βοήθεια για να πάρουν την εξουσία είναι, ίσως όπως ήταν αναμενόμενο, περισσότερο διατεθειμένοι να συνεργαστούν με τους ευεργέτες τους.
Όταν διαψεύδονται οι κοινωνικοί δείκτες
Επιστρέφοντας στην Αργεντινή, όλα δείχνουν ότι η παρέμβαση Τραμπ ήταν κρίσιμη. Διότι μπορεί η πολιτική του αλυσοπρίονου να μείωσε τον πληθωρισμό, αλλά στους άλλους τομείς δεν τα έχει πάει και τόσο καλά.
Η πολιτική του σκληρού πέσο έφερε ένα δάνειο 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το ΔΝΤ, αλλά και τη βοήθεια των ΗΠΑ. Η αγοραστική δύναμη των ανθρώπων έχει μειωθεί απότομα, οι πραγματικοί μισθοί έχουν μειωθεί, περισσότερες από 200.000 θέσεις εργασίας έχουν χαθεί και περίπου 18.000 επιχειρήσεις έχουν κλείσει.
REUTERS/Cristina Sille
Σύμφωνα με τον Ερνάν Λέτσερ, διευθυντή του Κέντρου Πολιτικής Οικονομίας της Αργεντινής (CEPA), το αποτέλεσμα των εκλογών ήταν έκπληξη και επειδή, «αν κοιτάξεις τους κοινωνικούς δείκτες, κανένας από αυτούς δεν έχει δείξει ή δεν είχε ποτέ θετική απόδοση».
«Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας έχει μια πολύ στιγματισμένη άποψη για τον Περονισμό», σημείωσε, αποδίδοντας εκεί και την επιτυχία της παρέμβασης Τραμπ.
Όπως και ο κοινωνιολόγος Χουάν Γκαμπριέλ Τοκατλιάν. Ο Μιλέι επικέντρωσε την εκστρατεία του στην ιδέα ότι, αν δεν κέρδιζε, η οικονομία θα κατέρρεε. «Αυτό δημιούργησε ένα είδος πανικού σε πολλούς ανθρώπους που δεν θέλουν άλλη μια υποτίμηση, που γνωρίζουν ότι το κόστος είναι εξαιρετικά υψηλό και ως εκ τούτου προτίμησαν να αποφύγουν ένα καταστροφικό σενάριο», λέει.
Ίσως γι’ αυτό η παρέμβαση Τραμπ δεν γύρισε μπούμερανγκ στον Μιλέι, όπως έγινε στον Καναδά και τη Βραζιλία.
Πηγή: in.gr
