Όλως περιέργως, η συζήτηση στο Κίεβο για τη στρατιωτική υποστήριξη έχει μετατοπιστεί από την απαίτηση για επιθετικούς Tomahawk, στο αίτημα για πρόσθετες συστοιχίες αντιαεροπορικής άμυνας Patriot. Ο λόγος είναι ότι οι Ουκρανοί έχουν τώρα περισσότερο ανάγκη για άμυνα για να βγάλουν τον χειμώνα. Τι άλλαξε όμως;
Η Ρωσία έχει εξαπολύσει επτά μεγάλες επιθέσεις με μαζικά κύματα drones και πυραύλων κατά της ουκρανικής ενεργειακής υποδομής μόνο αυτόν τον μήνα, με την τελευταία να σημειώνεται τη νύχτα της Δευτέρας 27 Οκτωβρίου.
Η στοχοποίηση της ενέργειας δεν είναι νέα τακτική για τη Ρωσία, με την Ουκρανία να έχει χάσει ίσως έως και το 1/3 των δυνατοτήτων παραγωγής φυσικού αερίου, ενώ αντιμετωπίζει την προοπτική σημαντικά αυξημένων (και δαπανηρών) πρόσθετων εισαγωγών φυσικού αερίου από την Ευρώπη, για να βγάλουν οι πολίτες τον χειμώνα.
Ωστόσο, όπως αναφέρει το αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy η ρωσική επίθεση έχει κλιμακωθεί αυτόν τον μήνα σε τέτοια κλίμακα και ένταση που δεν είχε παρατηρηθεί σχεδόν στα τέσσερα χρόνια πολέμου.
«Φαίνεται να αποτελεί προσπάθεια να αφήσει την Ουκρανία, ιδίως τα ανατολικά της τμήματα, στο σκοτάδι και στο κρύο» όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο δημοσίευμα.
Τι άλλαξε τώρα όμως;
Σύμφωνα με το Foreign Policy υπάρχουν δύο λόγοι που οι πρόσφατες επιθέσεις είναι πολύ διαφορετικές.
Πρώτον, η κλίμακα της ρωσικής εναέριας επίθεσης είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη από ό,τι πριν: σμήνη μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) 600 ή 700 μηχανών υπερφαλαγγίζουν την αντιαεροπορική άμυνα και μπορούν να καταφέρουν συγκεντρωτικά πλήγματα σε μέχρι πρότινος ανθεκτικά τμήματα του ενεργειακού συστήματος, είτε πρόκειται για γεννήτριες είτε για μετασχηματιστές.
Δεύτερον, η Ρωσία επιχειρεί, για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη κλίμακα, να εξουδετερώσει την παραγωγή, αποθήκευση και διανομή φυσικού αερίου της Ουκρανίας, όχι μόνο την ηλεκτρική ενέργεια.
«Η Ρωσία τροποποιεί την τακτική της από την αρχή. Η διαφορά που βλέπουμε τώρα—νωρίτερα, ήταν η ηλεκτρική ενέργεια. Τώρα, τον Οκτώβριο, επιτίθενται πράγματι σε όλα—ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, αποθήκες καυσίμων. Χρειαζόμαστε αέριο και ηλεκτρικό», δήλωσε ο Andrian Prokip, ειδικός σε θέματα ενέργειας στο γραφείο του Ινστιτούτου Κέναν του Κέντρου Ουίλσον στο Κίεβο.
Πως να αντιμετωπίσεις 800 drones ταυτόχρονα
Το πρώτο πρόβλημα για την Ουκρανία είναι ότι δεν υπάρχει εύκολος τρόπος ενίσχυσης της αντιαεροπορικής άμυνας που θα απαιτούνταν για την προστασία όλων των εργοστασίων παραγωγής, των υποσταθμών, των μετασχηματιστών, των αποθηκών φυσικού αερίου και των ίδιων των κοιτασμάτων.
Οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι είναι ακριβοί και αναποτελεσματικοί απέναντι σε συντριπτικά σμήνη. Ωστόσο, τα ρωσικά drones, ενισχυμένα με τεχνητή νοημοσύνη, μπορούν επίσης να αποφεύγουν τα μέτρα παρεμβολών και να επιτίθενται από γωνίες που δυσχεραίνουν την αναχαίτιση. Παρ’ όλα αυτά, η Γερμανία έχει υποσχεθεί ότι περισσότερες αμερικανικές συστοιχίες Patriot βρίσκονται καθ’ οδόν.
«Είναι δύσκολο να δούμε τι επίπεδο αντιαεροπορικής άμυνας θα χρειαζόταν. Είναι δύσκολο να αντιμετωπίσεις 500 έως 800 drones τη φορά», είπε ο Prokip.
Ίσως η καλύτερα άμυνα δεν είναι η επίθεση
Το άλλο πρόβλημα, συνεχίζει το Foreign Policy, είναι ότι η κλιμακούμενη ρωσική επίθεση κατά της ενέργειας αποσκοπεί να αποκόψει το ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας από τα δυτικά τμήματα, ώστε τα τελευταία να μην μπορούν να βοηθήσουν στην άμβλυνση των ελλείψεων ρεύματος.
«Στην ανατολική όχθη του Δνείπερου, μεγάλο μέρος της παραγωγικής ικανότητας καταστράφηκε», είπε ο Prokip, επισημαίνοντας δύο μεγάλες επιθέσεις τον Οκτώβριο. Ενώ η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχει επηρεαστεί λιγότερο στο Κίεβο και πιο δυτικά, υπάρχει ολοένα και λιγότερος τρόπος να ενωθούν φυσικά τα δύο μισά της χώρας και να αποτραπούν οι διακοπές ρεύματος. «Απλώς δεν μπορούμε να μεταφέρουμε την ισχύ», πρόσθεσε.
Βέβαια να σημειωθεί εδώ –το οποίο δεν αναφέρεται στο αμερικανικό δημοσίευμα- ότι πριν τον πόλεμο οι πληθυσμοί στο ανατολικό κομμάτι της χώρας είχε υποστεί διώξεις άνευ προηγουμένου από την κεντρική εξουσία.
Η καλύτερη άμυνα μπορεί να είναι η επίθεση, αλλά μια τέτοια κλιμάκωση εγκυμονεί τον κίνδυνο να αποβεί αντιπαραγωγική σε στρατηγικό επίπεδο, είπε η Έμιλι Φέρις, ειδική στη ρωσική και ευρασιατική ασφάλεια στο Royal United Services Institute στο Λονδίνο. «Αν αυτό κλιμακωθεί με αυτόν τον τρόπο, η Ουκρανία θα χάσει το ηθικό πλεονέκτημα και τα θύματα μεταξύ αμάχων απλώς θα εξυπηρετούσαν τα σχέδια της Ρωσίας», είπε. «Πιστεύω ότι μια τέτοια κλιμάκωση θα έκανε πολύ πιο δύσκολη τη διαδικασία διαπραγμάτευσης και θα ενείχε πραγματικό κίνδυνο ο Τραμπ να δείξει συμπάθεια προς τη ρωσική θέση».
Αντίποινα ή σχέδιο;
Ωστόσο, πάντα κατά το αμερικανικό δημοσίευμα δεν υπάρχει ομοφωνία στους ειδικούς για τα βαθύτερα κίνητρα των ρωσικών εντατικών επιθέσεων. Θα μπορούσε να αποτελεί μέρος μιας μεθοδικής κλιμάκωσης των συνεχιζόμενων επιθέσεων στο ουκρανικό ενεργειακό σύστημα, με στόχο να υπονομευθεί η θέληση και το ηθικό του ουκρανικού πληθυσμού.
«Θέλουν να βεβαιωθούν ότι θα παγώσουμε, να ωθήσουν τον κόσμο να πιέσει την κυβέρνηση», είπε ο Prokip. «Το θεωρούν την τελευταία απόπειρα, την έσχατη λύση, και θέλουν να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα».
Υπάρχει όμως και ένα στοιχείο συγκυρίας στην κλιμάκωση από τη ρωσική πλευρά: έρχεται αμέσως μετά τις πολύ εντατικές ουκρανικές επιθέσεις με drones και πυραύλους εναντίον απομακρυσμένων ρωσικών εγκαταστάσεων πετρελαίου, ιδίως διυλιστηρίων και αποθηκών καυσίμων.
Η εκστρατεία αυτή έχει οδηγήσει σε μεγαλύτερες ουρές για την αγορά βενζίνης σε πολλά μέρη της Ρωσίας και έχει πλήξει την ικανότητα της χώρας να εξάγει προϊόντα διύλισης, αυξάνοντας την πίεση σε μια ενεργειακή «αγελάδα μετρητών» που τώρα αντιμετωπίζει ακόμη αυστηρότερες δυτικές κυρώσεις.
«Υπάρχει ένας βαθμός αντιποίνων. Οι επιθέσεις στα διυλιστήρια είχαν σοβαρό αποτέλεσμα και [η Ουκρανία] το εντείνει», δήλωσε η Έμιλι Φέρις.
Η ρωσική εναέρια εκστρατεία θα μπορούσε επίσης να στοχεύει στο να επηρεάσει τις δυναμικές στην Ουάσιγκτον, με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να ταλαντεύεται διαρκώς ανάμεσα στην πίεση προς την Ουκρανία και τη σκληρή στάση έναντι της Μόσχας, ανάλογα με την εξέλιξη των μαχών.
Πηγή: in.gr
