Μιλάμε αρκετά ανοιχτά για τον Καρκίνο του Μαστού; Αύριο, 25 Οκτωβρίου, είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού — μια μέρα αφιερωμένη στην πρόληψη και την ενημέρωση. Όπως και όλος ο Οκτώβριος, που έχει πια καθιερωθεί ως «ροζ» μήνας ευαισθητοποίησης.
Αλλά δεν είμαι εδώ για να κάνω άλλο ένα ροζ αφιέρωμα για τον Καρκίνο του Μαστού. Είμαι εδώ για να μιλήσουμε καθαρά — μπας και σωθεί έστω και μία από τις χιλιάδες γυναίκες που χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από μια απολύτως ιάσιμη ασθένεια, εφόσον διαγνωστεί έγκαιρα.
Ροζ κορδελάκια, καμπάνιες — και απέναντι η σκληρή πραγματικότητα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότερες από 2.300.000 γυναίκες διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο με καρκίνο του μαστού, γεγονός που τον καθιστά τη συχνότερη μορφή καρκίνου στον ενήλικο πληθυσμό.
Και αναρωτιέμαι: Πώς γίνεται κάθε Οκτώβριο να βάφεται ο κόσμος ροζ, να φοράμε κορδελάκια, να ανάβουν τα δημαρχεία — το Δημαρχιακό Μέγαρο Αθηνών «θα ντυθεί στα ροζ» σήμερα στις 20:00, ο ροζ Δρομέας στο κέντρο στέκει φωτεινός — να τρέχουν καμπάνιες, να γίνονται εκπομπές και παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα να έχει τα χαμηλότερα ποσοστά προσυμπτωματικού ελέγχου στην Ευρώπη; Σύμφωνα με τη Eurostat το 2023, μόλις το 14,5% των γυναικών υποβάλλεται σε μαστογραφία!
Και να πω ότι δεν έχουμε μαστογράφους; Η Ελλάδα διαθέτει την υψηλότερη διαθεσιμότητα μαστογράφων στην Ευρώπη (7,1 μονάδες ανά 100.000 κατοίκους). Άρα γιατί δεν πάμε; Δεν είναι θέμα υποδομών — είναι θέμα νοοτροπίας. Μήπως είναι θέμα χρημάτων; Ούτε ακριβώς.
Σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, το 60% των SMS που στάλθηκαν για τη δωρεάν μαστογραφία μέσω του προγράμματος «Φώφη Γεννηματά» έμεινε ανεκτέλεστο.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, Ευάγγελος Φιλόπουλος, σημειώνει πως υπάρχουν κοινωνικοοικονομικές αποκλίσεις στην πρόληψη: το ποσοστό εμφάνισης καρκίνου διαφέρει ανάλογα με τη γειτονιά.
Στις υποβαθμισμένες περιοχές, τα περιστατικά αυξάνονται επικίνδυνα.
Γιατί; Δεν φτάνει η πληροφορία; Δεν ενημερώνονται; Δεν βλέπουν τηλεόραση; Ή μήπως φταίει το στίγμα;
Το ροζ πέπλο του στίγματος
Εμείς — όσοι διαβάζουμε, ακούμε podcasts, μπαίνουμε στα social media — ζούμε μέσα σε έναν πλασματικό ροζ θόρυβο. Ο καρκίνος του μαστού έχει γίνει… κομψός. Αισθητικά διαχειρίσιμος. Αλλά ας είμαστε ειλικρινείς: Πάμε όλες για μαστογραφία; Και, πιο πέρα, μιλάμε ανοιχτά για τον καρκίνο του μαστού στην ελληνική κοινωνία;
Πώς αντιμετωπίζονται οι γυναίκες που περνούν αυτήν την ασθένεια; Μια στις οκτώ γυναίκες θα νοσήσει κάποια στιγμή στη ζωή της. Μία στις οκτώ. Κι ενώ ο προληπτικός έλεγχος ξεκινά γύρω στα 40, η μέση ηλικία εμφάνισης καρκίνου πέφτει ολοένα και πιο χαμηλά.
Το σλόγκαν “η πρόληψη σώζει ζωές” είναι κάτι απολύτως πραγματικό: στην Ευρώπη, το 60% των περιστατικών διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο. Στην Ελλάδα, το ποσοστό είναι πολύ χαμηλότερο. Κι όμως, αν διαγνωστεί έγκαιρα, η ασθένεια είναι ιάσιμη σε ποσοστό 98-99% στο πρώτο στάδιο και 96% στο δεύτερο.
Κι όμως, ακόμη τη λέμε «η επάρατη νόσος». Ψιθυριστά. Σαν να είναι ντροπή.
Πόσες φορές έχουμε ακούσει κάποιον να λέει συνωμοτικά «αυτή πέρασε καρκίνο»; Γιατί το λέμε έτσι; Γιατί το περνούν μόνες τους;
Δεν είναι μόνο επειδή το σώμα είναι κάτι ιδιωτικό. Είναι και κάτι άλλο: ο φόβος της λύπησης. «Δεν θέλω να με λυπούνται.» «Δεν θέλω να με κοιτάνε διαφορετικά.»
Η θηλυκότητα ως πληγή και η υπόθεση Bianca Balti
Η Φάνη Σπυριδάκη, που έχει ακούσει εκατοντάδες τέτοιες ιστορίες, μου έλεγε πως πολλές γνωστές γυναίκες — επώνυμες, αγαπητές, δυναμικές — νόσησαν αλλά δεν το είπαν ποτέ. Μία κοπέλα δεν το είπε ούτε στην οικογένειά της ούτε στη δουλειά της.Έκανε θεραπεία στα κρυφά, με ψέματα.
Γιατί; Γιατί φοβόταν τη λύπηση. Αλλά αυτός ο φόβος είναι καθρέφτης της κοινωνίας μας. Γιατί να τις λυπόμαστε; Γιατί να τις κοιτάμε διαφορετικά; Γιατί να αντιμετωπίζουμε μια ιάσιμη ασθένεια σαν στίγμα;
Ισως επειδή ο φόβος για τον καρκίνο του μαστού δεν είναι μόνο φόβος για τον θάνατο. Είναι φόβος για την απώλεια της θηλυκότητας.
Οι γυναίκες μαθαίνουμε από μικρές ότι η αξία μας αυξάνεται όσο διατηρούμε την ομορφιά μας — το σώμα μας, το στήθος μας, τα μαλλιά μας.
Οπότε, όταν αυτά αλλάζουν — από μαστεκτομή, χημειοθεραπεία, ουλές — αισθανόμαστε πως χάνουμε κάτι από τη γυναικεία μας ταυτότητα.
Η Bianca Balti, η διάσημη Ιταλίδα σούπερ model και μητέρα δύο παιδιών, βρέθηκε να φέρει το γονίδιο προδιάθεσης για γυναικολογικούς καρκίνους. Έκανε προληπτική μαστεκτομή — και παρ’ όλα αυτά νόσησε πέρσι από καρκίνο των ωοθηκών. Έγραψε μια ανοιχτή επιστολή στη Victoria’s Secret, ζητώντας να συμμετάσχει στο φετινό show — που υποτίθεται ότι πλέον αγκαλιάζει τη συμπερίληψη, όπως έχει δείξει με κάποιες πρωτοβουλίες του.
«Δεν είμαι η νεότερη, η πιο καμπυλωτή ή η πιο γυμνασμένη», τους έγραψε. «Αλλά είμαι δυνατή, γενναία και ζωντανή — και εξακολουθώ να είμαι απίστευτα σέξι. Φοράω περήφανα τις ουλές μου και κουνώ τα μαλλιά μου που ξαναμακραίνουν. Αν με έχετε στην πασαρέλα, θα στείλετε μήνυμα σε εκατομμύρια γυναίκες: “Η ζωή συνεχίζεται. Δεν είσαι λιγότερο γυναίκα. Είσαι ολοκληρωμένη. Είσαι ασταμάτητη.”»
Η απάντηση ήταν ευγενική: το cast είχε ήδη κλείσει. Ίσως όντως να είχε κλείσει. Αλλά τι χαμένη ευκαιρία! Τι χαμένη ευκαιρία να δούμε μια γυναίκα που έχει περάσει τον καρκίνο να εκπέμπει τόση αυτοπεποίθηση και θηλυκότητα.
Η κουλτούρα της σιωπής
Είναι θεμιτό μια γυναίκα να μη θέλει να μιλήσει δημόσια για το πρόβλημα υγείας της. Αλλά όταν πρόκειται για μια τόσο συχνή και ιάσιμη ασθένεια, γιατί χρειάζεται να λέει «έχω κάποια θέματα υγείας» ή να σωπαίνει;
Τα events, τα limited edition ροζ προϊόντα, τα άρθρα — έχουν συχνά τις καλύτερες προθέσεις. Ή και όχι. Γιατί μερικές φορές γίνονται απλώς για να δείξουν… καλά αντανακλαστικά μάρκετινγκ. Αλλά η ευαισθητοποίηση δεν σώζει αν δεν υπάρχει κουλτούρα ειλικρίνειας.
Στις υποβαθμισμένες περιοχές, όπου τα ποσοστά αυξάνονται, κυριαρχεί ακόμη το «μην το μάθει η γειτονιά».
Και το «αν πάω στον γιατρό και μου βρει κάτι, πώς θα το πω;».
Αυτό πρέπει να αλλάξει. Θα πρέπει να μην χρειάζεται να ψιθυρίζουμε. Να μπορείς να πεις στο γραφείο: «Αύριο θα λείψω γιατί έχω χημειοθεραπεία», χωρίς να χαμηλώνεις τη φωνή.
Να κυκλοφορείς χωρίς περούκα, αν το θέλεις, χωρίς να γυρίζουν εκατό κεφάλια. Να μοιράζεσαι την εμπειρία σου χωρίς να σε κοιτάνε με οίκτο — ούτε να σε αποθεώνουν αμήχανα ως «μαχήτρια» ή «νικήτρια». Αυτό σημαίνει να μιλάμε ανοιχτά.
Γιατί, αν το καλοσκεφτούμε, κάθε οικογένεια εκεί έξω έχει τη δική της γυναίκα που πέρασε καρκίνο του μαστού — τη μαμά, τη θεία, την ξαδέρφη.
Και η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των γυναικών το ξεπερνάει. Θέλουμε λοιπόν να σώσουμε ζωές; Καλά είναι και τα φωταγωγημένα κτίρια αλλά αυτό που χρειάζεται να φωτίσουμε είναι η ίδια η αρρώστια. Ας μιλήσουμε γι αυτήν πιο δυνατά.
Ακούστε το σχετικό podcast
Τα ροζ κτίρια δεν φτάνουν: Γιατί το 60% των SMS για τη δωρεάν μαστογραφία έμεινε ανεκτέλεστο appeared first on | Ό,τι έχει σημασία για τις γυναίκες.
Πηγή: marieclaire.gr
