“Καμπανάκι” και από το Ελεγκτικό Συνέδριο για το ασφαλιστικό

Του Κώστα Κατίκου

Δημογραφικούς κινδύνους στο ασφαλιστικό από την έλλειψη συμπληρωματικών συνταξιοδοτικών συστημάτων επαγγελματικής και ιδιωτικής ασφάλισης που θα μπορούσαν να απορροφήσουν τους μελλοντικούς κραδασμούς του δημόσιου συνταξιοδοτικού συστήματος, διαβλέπει το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Στην ετήσια έκθεσή του για τα πεπραγμένα του 2024 στα δημόσια οικονομικά του κράτους, χτυπά άλλο ένα καμπανάκι για την ανάγκη διασφάλισης της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος καθώς η εξάρτησή του κατά 95% από τον πρώτο πυλώνα (δημόσιο αναδιανεμητικό σύστημα) ενέχει κινδύνους για τη βιωσιμότητά του, από την διόγκωση των δαπανών.

Για να μετριαστούν οι κίνδυνοι το Ελεγκτικό Συνέδριο συστήνει την περαιτέρω ενίσχυση των επαγγελματικών ταμείων και της ιδιωτικής ασφάλισης ως δυο συμπληρωματικών πυλώνων του ασφαλιστικού που θα μπορούσαν να απορροφήσουν τους μελλοντικούς κραδασμούς του δημόσιου συνταξιοδοτικού συστήματος.

Στην ενότητα για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και αναφορικά με το ασφαλιστικό το Ελεγκτικό Συνέδριο αναφέρει τα εξής: “Ως προς τη Βιωσιμότητα της Δημόσιας Ασφάλισης, διαπιστώθηκε ότι το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα στηρίζεται σε υπερβολικό βαθμό (περίπου 95%) στον πρώτο πυλώνα (δημόσια ασφάλιση), καθώς οι λοιποί δύο πυλώνες (επαγγελματική ασφάλιση, ιδιωτική ασφάλιση) αντιστοιχούν σε πολύ μικρό μέρος των συνολικών παροχών (1% και 4%, αντίστοιχα). Λόγω της ιδιαιτερότητας αυτής, η βιωσιμότητα του συστήματος επηρεάζεται έντονα από τα δημογραφικά δεδομένα, τα οποία κατά τον παρόντα χρόνο είναι δυσμενή και εκτιμάται ότι θα επιδεινωθούν περαιτέρω μελλοντικά, καθώς αναμένεται αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων και συρρίκνωση του αριθμού των ασφαλισμένων.

Οι βασικές προκλήσεις για τη Χώρα αναφέρονται στην άμβλυνση ή αντιστροφή της τάσης των δυσμενών δημογραφικών δεδομένων, στη διαρκή παρακολούθηση των όρων και προϋποθέσεων συνταξιοδότησης ώστε να αποτραπεί η διόγκωση της συνολικής συνταξιοδοτικής δαπάνης, στη διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών ώστε να βελτιωθούν τα έσοδα του συστήματος μέσω της ανάπτυξης και της αύξησης της απασχόλησης, καθώς και στην αποτελεσματική διαχείριση των ασφαλιστικών οφειλών, οι οποίες συνεχώς αυξάνονται”.

Συστάσεις κάνει και στο πεδίο των Δαπανών Κοινωνικής Προστασίας, καθώς το σύστημα συνεχίζει να είναι κατακερματισμένο ως προς τις κατηγορίες και τον αριθμό των κοινωνικών επιδομάτων, ενώ δεν έχει θεσμοθετηθεί ένας ισχυρός και αποτελεσματικός μηχανισμός παρακολούθησης και αξιολόγησης της κοινωνικής πολιτικής, έτσι ώστε τα επιδόματα να χορηγούνται σε αυτούς που πραγματικά τα έχουν ανάγκη.

Για να εξορθολογιστεί το σύστημα των κοινωνικών δαπανών και κυρίως για να γνωρίζει το κράτος ποιοι και τι επιδόματα λαμβάνουν και από ποιες πηγές, οι δικαιούχοι όλων των παροχών θα ενταχθούν στο  Εθνικό Μητρώο Παροχών και Ενισχύσεων, με πλήρη εφαρμογή το καλοκαίρι του 2026. Στο μητρώο θα τηρούνται στοιχεία ανά φυσικό πρόσωπο για κάθε παροχή ή ενίσχυση, σε χρήμα ή σε είδος, που χορηγείται από δημόσιους φορείς με στόχο την παρακολούθηση και αξιολόγηση όλων των επιδομάτων, συνολικού ύψους 13 δισ. ευρώ ετησίως.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο διατυπώνει και ενστάσεις για τους πόρους του ΑΚΑΓΕ που έχουν σκοπό την προστασία των συντάξεων των μελλοντικών γενεών από τον κίνδυνο που συνεπάγεται η ανατροπή της αναλογίας του αριθμού των συνταξιούχων προς τον αριθμό των ενεργών ασφαλισμένων λόγω της προϊούσας γήρανσης του πληθυσμού. Μεταξύ άλλων αναφέρει ότι δεν υφίστανται εγκεκριμένοι, από τους συναρμόδιους Υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας, ετήσιοι απολογισμοί και ισολογισμοί του Α.Κ.Α.ΓΕ., λόγω και της εκκρεμότητας ως προς την κατάρτιση των αντίστοιχων λογαριασμών των ασφαλιστικών ταμείων, ενώ δεν διενεργείται από τα όργανα του Υπουργείου Εργασίας τακτικός έλεγχος της διαχείρισης του Α.Κ.Α.ΓΕ..