Οι Ηνωμένες Πολιτείες εντείνουν τη διπλωματική πίεση και ταυτόχρονα ο Ντόναλντ Τραμπ διαμηνύει ότι η Χαμάς θα εξαλειφθεί εάν δεν «πράξει το σωστό» καθώς προωθείται η επόμενη, πιο περίπλοκη φάση της εκεχειρίας στη Γάζα, η οποία έχει ήδη δοκιμαστεί επανειλημμένα. Η πλήρης εφαρμογή του σχεδίου 20 σημείων του προέδρου Τραμπ περιλαμβάνει αφοπλισμό της Χαμάς και σταδιακή μετάβαση προς μια παλαιστινιακή διοίκηση τύπου «τεχνοκρατικής αρχής» και η Ουάσιγκτον φαίνεται να επενδύει σε ένα νέο υπόδειγμα ειρήνευσης: το λεγόμενο «μοντέλο IRA». Βασισμένο στην εμπειρία της Βόρειας Ιρλανδίας, το μοντέλο προτείνει έναν ελεγχόμενο, επιτηρούμενο αφοπλισμό, με διεθνείς εγγυήσεις και πολιτική ενσωμάτωση πρώην μαχητών. Ομως, η πραγματικότητα της Γάζας με τα βαθιά ριζωμένα δίκτυα της Χαμάς, τα γεμάτα οπλοστάσια και τις περιφερειακές εξαρτήσεις καθιστά το εγχείρημα πολύ πιο περίπλοκο.
Ο αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, απεσταλμένοι του Λευκού Οίκου και περιφερειακοί μεσολαβητές πολλαπλασιάζουν τις επαφές τους και οι συζητήσεις αφορούν τη μετάβαση από τη στρατιωτική αντιπαράθεση σε ένα μοντέλο πολιτικής σταθεροποίησης.
Αλληλοκατηγορούνται
Ισραήλ και Χαμάς αλληλοκατηγορούνται για επανειλημμένες παραβιάσεις, με ξεσπάσματα βίας και αντιπαραθέσεις σχετικά με τον ρυθμό επιστροφής των σορών ομήρων, την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και το άνοιγμα των συνόρων.
Η προγραμματισμένη για σήμερα συνάντηση του αμερικανού αντιπροέδρου Βανς, που έφθασε χθες στο Ισραήλ, με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου αναμενόταν να επικεντρωθεί στις προκλήσεις ασφάλειας και στις πολιτικές ευκαιρίες. Τα βήματα που έπονται είναι τα δυσκολότερα, συμπεριλαμβανομένου του αφοπλισμού της Χαμάς και της χάραξης πορείας προς ένα παλαιστινιακό κράτος. Η εφαρμογή του σχεδίου κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα «πηγαίνει καλύτερα από το αναμενόμενο», δήλωσε χθες ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, επαινώντας τη συνεργασία του Ισραήλ.
Της επίσκεψης Βανς προηγήθηκαν συνομιλίες του Νετανιάχου με τους αμερικανούς απεσταλμένους Στίβεν Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ, τον γαμπρό του Τραμπ, ενώ η Χαμάς συναντούσε μεσολαβητές στο Κάιρο. Στις συνομιλίες του Καΐρου εξετάζονταν επίσης οι προοπτικές για την επόμενη φάση της εκεχειρίας και τις μεταπολεμικές ρυθμίσεις στη Γάζα, καθώς και η σταθεροποίηση της υφιστάμενης κατάστασης. Ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της Αιγύπτου – βασικού μεσολαβητή για τη Γάζα – συναντήθηκε νωρίτερα χθες με τον Νετανιάχου για να συζητήσουν την προώθηση του σχεδίου εκεχειρίας, ενώ ο επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών Χασάν Μαχμούντ Ρασάντ είχε συνάντηση με τον Γουίτκοφ. Υπογραμμίζοντας την ευθραυστότητα της εκεχειρίας, το Κατάρ, ένας ακόμη από τους μεσολαβητές, κατηγόρησε το Ισραήλ για «συνεχείς παραβιάσεις». Το σχέδιο του Τραμπ προβλέπει τη δημιουργία μιας τεχνοκρατικής παλαιστινιακής επιτροπής, υπό την εποπτεία ενός διεθνούς συμβουλίου, στην οποία η Χαμάς δεν θα έχει κανέναν ρόλο στη διακυβέρνηση. Η Χαμάς ενθάρρυνε τον σχηματισμό μιας τέτοιας επιτροπής για τη διοίκηση της Γάζας χωρίς δικούς της εκπροσώπους, αλλά με τη συναίνεση της ίδιας, της Παλαιστινιακής Αρχής και άλλων παρατάξεων.
Το «μοντέλο IRA»
Δημοσίευμα της ιταλικής «Repubblica» αναφέρει ότι εξετάζεται το «μοντέλο IRA» για τον αφοπλισμό της Χαμάς, υπενθυμίζοντας πως έπειτα από δεκαετίες αιματηρών συγκρούσεων στη Βόρεια Ιρλανδία, με πάνω από 3.600 νεκρούς, η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής (1998) και η Ανεξάρτητη Διεθνής Επιτροπή για τον Παροπλισμό (IICD) οδήγησαν σταδιακά στην καταστροφή των οπλοστασίων τόσο των Ρεπουμπλικανών όσο και των Ενωτικών. Ο καναδός στρατηγός Τζον ντε Τσάστελεν επέβλεψε τη διαδικασία, που ολοκληρώθηκε γύρω στο 2010, μέσα από απόλυτη μυστικότητα και διαρκείς διαπραγματεύσεις. Τονίζεται πάντως ότι ο αφοπλισμός στη Βόρεια Ιρλανδία πέτυχε κυρίως χάρη στη θέληση των μερών να σταματήσουν τη βία – παρότι υπήρξαν καθυστερήσεις, παραβιάσεις και αποσχιστικές ομάδες (όπως η Real IRA) που διατήρησαν κρυφά οπλισμό – καθώς και ότι η Χαμάς και οι άλλες ισλαμιστικές οργανώσεις της Γάζας διαθέτουν πολύ μεγαλύτερα αποθέματα όπλων και λιγότερη πολιτική διάθεση να εγκαταλείψουν τον ένοπλο αγώνα.
Πηγή: tanea.gr
