Ηλεκτρονικές απάτες: Λιγότερες αλλά μεγαλύτερης αξίας [γραφήματα] –

Οριακή μείωση σημείωσε ο αριθμός των περιστατικών απάτης στις συναλλαγές με κάρτες το α’ εξάμηνο του 2025, ενώ αντίστροφη πορεία σημείωσε η λεία των απατεώνων, καθώς η αξία αυτών των συναλλαγών αυξήθηκε.

Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία της Εκθεσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδας, σύμφωνα με τα οποία τα περιστατικά απάτης στις συναλλαγές με κάρτες πληρωμών το πρώτο εξάμηνο του 2025 καταγράφηκε οριακή μείωση του αριθμού συναλλαγών απάτης κατά 1% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Αντίστοιχα, ο δείκτης της αναλογίας του αριθμού των περιστατικών απάτης προς τον αριθμό των συναλλαγών μειώθηκε οριακά συγκριτικά με το προηγούμενο εξάμηνο κατά 1% και αντιστοιχεί σε 1 συναλλαγή απάτης ανά 6 χιλ. συναλλαγές.

Αυξήθηκε η αξία των συναλλαγών απάτης

Σε αντίθεση με τον αριθμό των συναλλαγών απάτης, ο οποίος μειώθηκε, η αξία αυτών σημείωσε αύξηση κατά 6% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Οι παραπάνω μεταβολές δεν είχαν σημαντική επίπτωση στην εξέλιξη του δείκτη της αναλογίας της αξίας των περιστατικών απάτης προς την αξία των συναλλαγών, ο οποίος παρέμεινε στο χαμηλό επίπεδο του 0,02%, όπως και το δεύτερο εξάμηνο του 2024, αντιστοιχώντας σε 1 ευρώ αξία απάτης ανά 4,6 χιλ. ευρώ αξία συναλλαγών.

Από την ανάλυση των περιστατικών απάτης ανά δίαυλο συναλλαγής με κάρτες πληρωμών, δηλαδή (α) συναλλαγές σε τερματικά ΑΤΜ, (β) πληρωμές σε τερματικά POS και (γ) εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία της κάρτας (card-not-present – CNP), προκύπτει ότι το υψηλότερο ποσοστό απάτης εξακολουθεί να αφορά τις εξ αποστάσεως συναλλαγές.

Το πρώτο εξάμηνο του 2025 ο αριθμός των περιστατικών απάτης που καταγράφηκε ανά τύπο συναλλαγής ανήλθε σε 2.767 συναλλαγές σε τερματικά ATM, 19 χιλ. συναλλαγές σε τερματικά POS και 177 χιλ. στις εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία κάρτας (CNP).

Η αντίστοιχη αξία τους διαμορφώθηκε σε 1,3 εκατ. ευρώ στις συναλλαγές σε ATM, 1 εκατ. ευρώ στις πληρωμές σε POS και 9,9 εκατ. ευρώ στις συναλλαγές CNP.

Αναφορικά με τις συναλλαγές απάτης σε τερματικά ATM, καταγράφεται αύξηση στον αριθμό και την αξία τους κατά 9% και 26% αντίστοιχα σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Σε ό,τι αφορά τα περιστατικά απάτης στις πληρωμές σε POS, καταγράφεται πτώση της αξίας τους κατά 19%, με τον αριθμό τους να μειώνεται κατά 13% μεταξύ του δεύτερου εξαμήνου του 2024 και του πρώτου εξαμήνου του 2025.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τον αριθμό των περιστατικών απάτης στις συναλλαγές CNP, δεν καταγράφηκε μεταβολή στον αριθμό τους, ενώ αντιθέτως η αξία τους αυξήθηκε κατά 7% σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο.

Από την ανάλυση του αριθμού των περιστατικών απάτης σε ΑΤΜ διαπιστώθηκε ότι το μεγαλύτερο μέρος του οφείλεται σε μη νόμιμες συναλλαγές που έχουν διενεργηθεί με τη χρήση χαμένης/κλεμμένης κάρτας (2,7 χιλ. συναλλαγές, από 2,4 χιλ. το δεύτερο εξάμηνο 2024).

Η αντίστοιχη αξία των περιστατικών αυτών ανήλθε σε 1,3 εκατ. ευρώ, από 1,1 εκατ. ευρώ το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Σε ό,τι αφορά τα περιστατικά απάτης, σημειώνεται ότι η πτώση του αριθμού των συναλλαγών απάτης σε POS οφείλεται στη μείωση των συναλλαγών απάτης που έχουν διενεργηθεί με τη χρήση χαμένης/κλεμμένης κάρτας, ο αριθμός των οποίων περιορίστηκε σε 17,2 χιλ., από 19,4 χιλ., ενώ η αντίστοιχη αξία αυξήθηκε οριακά σε 883 χιλ. ευρώ, από 873 χιλ. ευρώ σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

«Θερίζουν» οι απάτες στο διαδίκτυο

Από την αναλυτικότερη εξέταση των περιστατικών απάτης σε εξ αποστάσεως συναλλαγές μέσω διαδικτύου ή ταχυδρομείου/τηλεφώνου διαπιστώνεται ότι η πλειονότητα των περιστατικών αυτών αφορά συναλλαγές μέσω διαδικτύου.

Κατά την εξεταζόμενη περίοδο, όπως και τα προηγούμενα εξάμηνα, τα περιστατικά διαδικτυακής απάτης εντοπίζονται κυρίως σε αγορές από ηλεκτρονικά καταστήματα του εξωτερικού με τη χρήση καρτών που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα.

Το γεγονός αυτό συνδέεται με την ευρύτερη εφαρμογή του διεθνούς τεχνικού προτύπου ασφαλών συναλλαγών 3D Secure από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών στην Ελλάδα σε σχέση με τους αντίστοιχους του εξωτερικού.

Αυξήθηκαν οι οικονομικές ζημίες

Το πρώτο εξάμηνο του 2025 οι οικονομικές ζημίες που προκύπτουν από τις συναλλαγές απάτης αυξήθηκαν κατά 3% συγκριτικά με το δεύτερο εξάμηνο του 2024 και διαμορφώθηκαν σε 11,5 εκατ. ευρώ.

Σε ό,τι αφορά τον επιμερισμό των ζημιών μεταξύ των συμβαλλομένων μερών της συναλλαγής ανάλογα με την υπαιτιότητά τους, επιβαρύνθηκαν κατά 62% οι κάτοχοι-χρήστες καρτών και κατά 31% οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών που αποδέχονται συναλλαγές καρτών.

Τέλος, οι πάροχοι-εκδότες καρτών πληρωμών επιβαρύνθηκαν σε ποσοστό 7%.