Ανησυχητικά ποσοστά καταγράφει η νέα πανευρωπαϊκή έρευνα ESPAD 2024 για τη χρήση ουσιών, την κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και τη συμπεριφορά των 16χρονων μαθητών στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα ευρήματα, σημαντικό ποσοστό εφήβων στη χώρα μας κάνει χρήση ουσιών, πίνει αλκοόλ, καπνίζει ή ασχολείται υπερβολικά με τυχερά και ηλεκτρονικά παιχνίδια, καθώς και με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η σωματική και ψυχοκοινωνική τους υγεία.
Η έρευνα ESPAD, που πραγματοποιείται σε 37 χώρες σε συνεργασία με τον Οργανισμό της ΕΕ για τα Ναρκωτικά (EUDA), υλοποιείται στην Ελλάδα από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακριβείας «Κώστας Στεφανής» (ΕΠΙΨΥ). Το 2024 ήταν η έβδομη συνεχής τετραετία διεξαγωγής της.
Η Ελλάδα πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο
Τα ποσοστά των Ελλήνων 16χρονων είναι υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στους δείκτες που αφορούν τη χρήση κάνναβης, την κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και τη συμμετοχή σε τυχερά παιχνίδια. Επίσης, αυξημένα ποσοστά καταγράφονται στην υπερβολική ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Συγκεκριμένα, η χρήση κάνναβης, η εύκολη πρόσβαση σε ουσίες και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ εμφανίζονται αυξημένες σε σχέση με το 2019, ενώ το ίδιο ισχύει και για το κάπνισμα, τα τυχερά παιχνίδια και τη χρήση ψυχοδραστικών φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή.
Χρήση ουσιών και κάνναβης
Ένας στους οκτώ (13%) 16χρονους στην Ελλάδα έχει κάνει χρήση παράνομης ουσίας, κυρίως κάνναβης (11%). Ένας στους τρεις θεωρεί ότι μπορεί εύκολα να τη βρει, ενώ το 6,2% δήλωσε πρόσφατη χρήση. Το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο της τελευταίας 25ετίας.
Η χρήση εισπνεόμενων ουσιών, αν και μειούμενη διαχρονικά, παραμένει υψηλή (11%) συγκριτικά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (7,5%).
Ψυχοδραστικά φάρμακα
Ένας στους επτά (15%) 16χρονους έχει κάνει μη ιατρική χρήση συνταγογραφούμενων ψυχοδραστικών φαρμάκων, κυρίως ηρεμιστικών ή υπνωτικών. Το ποσοστό αυτό έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2019 (3,5%) και είναι κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο (14%).
Αλκοόλ και μέθη
Η πρόσβαση στο αλκοόλ είναι σχεδόν καθολική (92%), ενώ το 86% έχει καταναλώσει οινοπνευματώδη. Παρά τη μικρή μείωση στη συνολική κατανάλωση, αυξήθηκε η υπερβολική κατανάλωση (37%) και η μέθη (13%) σε σχέση με το 2019.
Η Ελλάδα παραμένει πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στους περισσότερους δείκτες που αφορούν το αλκοόλ.
Κάπνισμα και ηλεκτρονικά τσιγάρα
Περισσότεροι από τους μισούς (54%) εφήβους έχουν καπνίσει παραδοσιακό ή ηλεκτρονικό/vape τσιγάρο. Ένας στους πέντε καπνίζει καθημερινά, ενώ το ποσοστό είναι αυξημένο κατά 11 μονάδες σε σχέση με το 2019. Η Ελλάδα ξεπερνά τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (48%) και στους δύο τύπους καπνίσματος.
Τυχερά παιχνίδια και εθισμός
Περίπου ένας στους τρεις (36%) 16χρονους έχει παίξει ή στοιχηματίσει χρήματα σε τυχερά παιχνίδια τον τελευταίο χρόνο, ενώ το 7% εμφανίζει ενδείξεις εθισμού. Το ποσοστό είναι σημαντικά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (22%).
Ηλεκτρονικά παιχνίδια και μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Το 71% των εφήβων παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια, με το 21% να δηλώνει προβλήματα λόγω υπερβολικής ενασχόλησης. Ιδιαίτερα αυξημένη είναι η συμμετοχή των κοριτσιών, σε σχέση με προηγούμενες χρονιές.
Όσον αφορά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σχεδόν οι μισοί (48%) αναφέρουν δυσκολίες που συνδέονται με τη συχνή χρήση, όπως υπερβολική ενασχόληση ή συναισθηματική εξάρτηση. Το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί σταθερά την τελευταία δεκαετία, τόσο στην Ελλάδα όσο και πανευρωπαϊκά.
Η έρευνα ESPAD 2024 αναδεικνύει την ανάγκη για στοχευμένες πολιτικές πρόληψης και ενημέρωσης, με στόχο τη μείωση των συμπεριφορών υψηλού κινδύνου στους εφήβους και την ενίσχυση της ψυχοκοινωνικής τους υγείας.
Πηγή: tanea.gr
