Για δεκαετίες, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταργήσει με υπερηφάνεια τα φυσικά σύνορα. Οι πολίτες της έχουν την δυνατότητα να μετακινούνται στην ήπειρο χωρίς να επιδεικνύουν διαβατήρια, να σπουδάζουν με την ίδια ευκολία όπως και στη χώρα προέλευσής τους και να ασκούν τα κοινωνικά και εργασιακά τους δικαιώματα χωρίς να νιώθουν ότι βρίσκονται σε «άλλη χώρα».
Παραδόξως, τα ψηφιακά σύνορα παραμένουν όρθια και σιωπηλά.
Τα ψηφιακά εμπόδια στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Ένας φοιτητής Erasmus εξακολουθεί να υποβάλλει τα ίδια έγγραφα σε πολλαπλά ιδρύματα. Μια εταιρεία που εισέρχεται σε νέες αγορές επαναλαμβάνει γραφειοκρατικές διαδικασίες που έχουν ήδη ολοκληρωθεί αλλού. Ένας πολίτης που αναζητά ιατρική περίθαλψη στο εξωτερικό ανακαλύπτει ότι τα ιατρικά του αρχεία δεν ταξιδεύουν μαζί του. Η ειρωνεία είναι βαθιά: μια Ευρώπη χωρίς φυσικά σύνορα, αλλά γεμάτη ψηφιακά τείχη, τονίζει ο Carlos H. Jerónimo σε άρθρο του στο Social Europe.
Το τεχνικό σύστημα «Once Only Technical System» (OOTS) σχεδιάστηκε για να γεφυρώσει αυτό το χάσμα. Το OOTS, που σχεδιάστηκε στο πλαίσιο του κανονισμού για την ενιαία ψηφιακή πύλη, θα πρέπει να επιτρέπει στους πολίτες και τις επιχειρήσεις να παρέχουν πληροφορίες μία φορά σε οποιαδήποτε δημόσια διοίκηση, με τα δεδομένα αυτά να είναι στη συνέχεια προσβάσιμα σε όλα τα κράτη μέλη. Θεωρητικά, αυτό σημαίνει το τέλος της περιττής γραφειοκρατίας.
Μία «υπόσχεση» που πρέπει να γίνει πράξη
Από τεχνική άποψη, το OOTS αντιπροσωπεύει μια ομοσπονδιακή αρχιτεκτονική που συνδέει τα εθνικά μητρώα — μητρώα πολιτών, φορολογικά, ακαδημαϊκά και επιχειρηματικά. Αυτά συνδέονται μέσω ενός ευρωπαϊκού επιπέδου διαλειτουργικότητας. Κάθε χώρα διατηρεί την κυριαρχία επί των συστημάτων της, ενώ παράλληλα επιτρέπει την ασφαλή ανταλλαγή δεδομένων, πάντα με τη συγκατάθεση των πολιτών.
Στην πράξη, ωστόσο, το OOTS παραμένει περισσότερο υπόσχεση παρά πραγματικότητα. Τα παλαιά συστήματα, τα ασύμβατα πρότυπα και η άνιση ψηφιακή ωριμότητα εξακολουθούν να υφίστανται σε όλα τα κράτη μέλη. Οι διασυνοριακές ροές προσωπικών δεδομένων εγείρουν σύνθετα ζητήματα σχετικά με τη συμμόρφωση με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ). Από πολιτική άποψη, τα κράτη μέλη αντιστέκονται στην παραχώρηση της ψηφιακής κυριαρχίας, αντιμετωπίζοντας τα εθνικά συστήματα ως στρατηγικά οχυρά. Η διαλειτουργικότητα παραμένει αόρατη, καθώς ο μέσος πολίτης δεν απαιτεί το OOTS επειδή δεν γνωρίζει την ύπαρξή του. Μόνο όσοι έχουν δώσει μάχη με τη γραφειοκρατία μπορούν να κατανοήσουν την αξία του.
Είναι επιθυμητό να παραμείνουν οι χώρες «απομακρυσμένες» μεταξύ τους, ή πρέπει να επιδιωχθεί η κοινή συνύπαρξη υπό μια ψηφιακή ταυτότητα που λειτουργεί απρόσκοπτα πέρα από τα σύνορα;
Ορισμένες χώρες, ωστόσο, προχωρούν μπροστά. Η Πορτογαλία, μέσω της πρόσφατα ιδρυθείσας Υπηρεσίας για τη Μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης και τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό (ARTE), φιλοξένησε μια ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής με θέμα την αρχή της «μίας μόνο φοράς». Αυτό δεν ήταν απλώς ένα τεχνικό σεμινάριο, αλλά μια πολιτική δήλωση ότι ακόμη και τα μικρότερα κράτη μέλη μπορούν να δώσουν το παράδειγμα, αποδεικνύοντας ότι η ψηφιακή μεταρρύθμιση δεν χρειάζεται να είναι προνόμιο των μεγαλύτερων ή πλουσιότερων.
Το ψηφιακό μέλλον της Ευρώπης αντιμετωπίζει έναν προβληματισμό, τονίζει το δημοσίευμα του Social Europe. Είναι επιθυμητό να παραμείνουν οι χώρες «απομακρυσμένες» μεταξύ τους, ή πρέπει να επιδιωχθεί η κοινή συνύπαρξη υπό μια ψηφιακή ταυτότητα που λειτουργεί απρόσκοπτα πέρα από τα σύνορα;
Η απάντηση φαίνεται προφανής, αλλά η εφαρμογή της αποδεικνύεται δύσκολη.
Ένας κοινός στόχος, για ένα κοινό μέλλον
Στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, η διασυνοριακή κοινοποίηση των ιατρικών φακέλων παραμένει ένας μακρινός στόχος. Στον τομέα της εκπαίδευσης και της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, τα ψηφιακά πιστοποιητικά παραμένουν εγκλωβισμένα σε αρχεία PDF και περιττές σφραγίδες. Για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, η ευρωπαϊκή επέκταση εξακολουθεί να συνεπάγεται περιττά διοικητικά έξοδα. Οι πολίτες δεν το βιώνουν ως τεχνολογία, αλλά ως χαμένο ή κερδισμένο χρόνο στην καθημερινότητά τους.
Μια Ευρώπη χωρίς ψηφιακά σύνορα θα μπορούσε να υπάρχει ήδη. Ίσως θα έπρεπε να είχε εμφανιστεί εδώ και πολύ καιρό, αναφέρει το Social Europe. Αλλά δεν είναι πολύ αργά. Η τεχνολογία υπάρχει. Η τεχνητή νοημοσύνη προχωρά με γρήγορους ρυθμούς. Τα καταχωρημένα μητρώα ωριμάζουν. Η πραγματική πρόκληση είναι πολιτική και πολιτιστική: να γίνει κατανοητό ότι μια ψηφιακά ενωμένη Ευρώπη θα είναι πάντα ισχυρότερη από το πιο προηγμένο κράτος μέλος που στέκεται μόνο του.
Τα φυσικά σύνορα έχουν εξαφανιστεί. Ήρθε η ώρα να καταργηθούν και τα ψηφιακά.
Η Ευρώπη κινδυνεύει να «μικρύνει» λόγω του κατακερματισμού. Ωστόσο, ακόμη και οι μικρές χώρες, όπως αποδεικνύει η Πορτογαλία, μπορούν να επιτύχουν περισσότερα όταν καθοδηγούνται από ένα όραμα. Η Ευρώπη δεν πρέπει να αξιολογείται από τον αριθμό των κρατών μελών της ή το βάρος των θεσμών της, αλλά από το όραμα που επιλέγει να υιοθετήσει.
Τα φυσικά σύνορα έχουν εξαφανιστεί. Ήρθε η ώρα να καταργηθούν και τα ψηφιακά.
Πηγή: in.gr
