Τα κέντρα δεδομένων που τροφοδοτούν την τεχνητή νοημοσύνη (AI) στη Σκωτία χρησιμοποιούν τεράστιες ποσότητες πόσιμου νερού που αντιστοιχεί σε 27 εκατομμύρια μπουκάλια του μισού λίτρου ετησίως, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το BBC.
Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, όπως τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLM) που τροφοδοτούν το ChatGPT της OpenAI και το Gemini της Google, απαιτούν αποθήκες γεμάτες εξειδικευμένους υπολογιστές. Ο εξοπλισμός αυτός καταναλώνει μεγάλη ποσότητα ενέργειας, αλλά χρησιμοποιεί επίσης τόνους νερού στα συστήματα ψύξης τους για να αποτρέψουν την υπερθέρμανση των διακομιστών.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 16 κέντρα δεδομένων στη Σκωτία και ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι ο όγκος του πόσιμου νερού που χρησιμοποιείται από τα κέντρα δεδομένων της Σκωτίας έχει τετραπλασιαστεί από το 2021.

Ο όγκος του νερού που χρησιμοποιείται από τα κέντρα δεδομένων της Σκωτίας έχει τετραπλασιαστεί από το 2021
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 16 κέντρα δεδομένων στη Σκωτία και ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια.
Τέτοια κέντρα τροφοδοτούν τον ψηφιακό κόσμο εδώ και χρόνια – διαχειρίζονται τα πάντα, από streaming ταινιών μέχρι online τραπεζικές συναλλαγές – αλλά η άνθηση των εργαλείων γενετικής τεχνητής νοημοσύνης έχει αυξήσει ραγδαία την ποσότητα ενέργειας και νερού που χρησιμοποιούν.
Σε συνέντευξη εκπροσώπου της Scottish Water στο BBC, χαρακτήρισε την αύξηση του νερού δικτύου που χρησιμοποιείται από τα κέντρα δεδομένων ως «σημαντική» – αν και επεσήμανε ότι εξακολουθεί να αντιστοιχεί μόνο στο 0,005% περίπου της παροχής νερού.
Καθώς η Τεχνητή Νοημοσύνη γνωρίζει άνθηση – με το 60% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου να τη χρησιμοποιεί ήδη – η Scottish Water θέλει ο τομέας να εξετάσει βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις, όπως τα συστήματα ανακύκλωσης λυμάτων.
«Θα θέλαμε να προσπαθήσουμε να αναζητήσουμε άλλες εναλλακτικές λύσεις αντί να χρησιμοποιούμε πολύτιμο πόσιμο νερό», δήλωσε στο BBC ο διευθυντής επιχειρήσεων Κόλιν Λίντσεϊ.
Κέντρα δεδομένων κατασκευάζονται σε όλο τον κόσμο, ειδικά στις ΗΠΑ, και οι άνθρωποι στη Σκωτία που χρησιμοποιούν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης δεν θα χρησιμοποιούν απαραίτητα διακομιστές στη Σκωτία.
Ωστόσο, πολλά περισσότερα κέντρα δεδομένων αναμένεται να έρθουν στη Σκωτία στο εγγύς μέλλον, συμπεριλαμβανομένου ενός τεράστιου βιομηχανικού πάρκου τεχνητής νοημοσύνης κοντά στο Irvine στο Ayrshire, το οποίο επιβεβαιώθηκε τον περασμένο μήνα .
«Αν έπρεπε να παρέχουμε σε όλα αυτά [τα κέντρα δεδομένων] νερό βρύσης, τότε αυτό θα αποτελούσε πραγματική ανησυχία», είπε ο κ. Λίντσεϊ.
Στροφή στα συστήματα «κλειστού βρόχου»
Όπως αναφέρει το BBC, η πλειονότητα των κέντρων δεδομένων στη Σκωτία χρησιμοποιεί επί του παρόντος συστήματα «ανοιχτού βρόχου», τα οποία χρειάζονται συνεχή παροχή νερού από το δίκτυο ύδρευσης. Ωστόσο, η βιομηχανία στρέφεται προς πιο αποτελεσματικές μεθόδους, όπως ο «κλειστός βρόχος», που σημαίνει ότι θα ανακυκλώνουν μια σταθερή ποσότητα νερού.
Ο κ. Λίντσεϊ δήλωσε: «Τα συστήματα ανοιχτού βρόχου χρησιμοποιούν τεράστιες ποσότητες νερού. «Συνεργαζόμαστε με τους κατασκευαστές κατά περίπτωση για να διερευνήσουμε βιώσιμες πηγές νερού με σκοπό τη μείωση της ζήτησης για δημόσιο πόσιμο νερό».
Είπε ότι τα συστήματα ψύξης κλειστού βρόχου θα μπορούσαν να αυξήσουν την κατανάλωση ενέργειας, επομένως η Scottish Water ενθαρρύνει συστήματα ανοιχτού βρόχου κοντά σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.
Αυτά θα χρησιμοποιούν επεξεργασμένα λύματα για την παροχή των απαραίτητων όγκων νερού και την ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης ενέργειας.
Μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, εκτιμάται ότι θα κατασκευαστούν άλλα 100 κέντρα δεδομένων τα επόμενα χρόνια για να καλυφθεί η ζήτηση για επεξεργασία τεχνητής νοημοσύνης.
Η βιομηχανία τεχνολογίας δεν δημοσιεύει στοιχεία για την κατανάλωση νερού αλλά το BBC χρησιμοποιώντας το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης GPT-3 οδηγήθηκε στην εκτίμηση ότι αυτά τα κέντρα θα μπορούσαν να καταναλώσουν 500 ml νερού.
Ειδικοί στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης δήλωσαν ότι τα στοιχεία, που αποκαλύφθηκαν από το BBC News, υποδηλώνουν ότι το νερό που καταναλώνεται από τα κέντρα δεδομένων στη Σκωτία ισοδυναμεί με την κατανάλωση νερού από κάθε άτομο στη χώρα 2,48 επιπλέον λίτρων ετησίως.
Με ένα άλλο μέτρο, ανέρχεται σε περισσότερα από 27 εκατομμύρια μπουκάλια νερού των 500 ml.
Η μοντελοποίηση του πανεπιστημίου διαπίστωσε επίσης ότι το αποτύπωμα άνθρακα αυτών των κέντρων δεδομένων θα μπορούσε να είναι ισοδύναμο με κάθε άτομο στη χώρα που οδηγεί έως και 90 μίλια επιπλέον, ή 145 χιλιόμετρα, κάθε χρόνο.
Αυτό συμβαίνει πριν από οποιαδήποτε επέκταση σε νέα κέντρα δεδομένων στη Σκωτία. Και δεν λαμβάνει υπόψη τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στον υπόλοιπο κόσμο από τους χρήστες τεχνητής νοημοσύνης στη Σκωτία.
«Αυτά τα στοιχεία είναι πολύ σημαντικά», δήλωσε η καθηγήτρια Άνα Μπασίρι, διευθύντρια του Κέντρου Επιστήμης Δεδομένων και Τεχνητής Νοημοσύνης του πανεπιστημίου.
«Υπάρχει μια τεράστια ποσότητα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και χρήσης νερού που σχετίζεται με τα κέντρα δεδομένων, την οποία συχνά ξεχνάμε επειδή δεν είναι κάτι πολύ ορατό», είπε.
Πολλά κέντρα δεδομένων χρηματοδοτούνται ιδιωτικά από αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς, όπως η Google και η Microsoft, και από μεγάλες επενδυτικές εταιρείες. Αλλά οι περισσότεροι ιδιοκτήτες δεν μοιράζονται δεδομένα σχετικά με τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις, κάτι που σύμφωνα με την Μπασίρι, πρέπει να αλλάξει. Πρόσθεσε επίσης: «Δεν μπορούμε πραγματικά να το μετρήσουμε αυτό, επειδή, φυσικά, δεν υπάρχει απαραίτητα μια μεγάλη εντολή από την κυβέρνηση να αναφέρει τις λεπτομέρειες της χρήσης ενέργειας ή νερού από κέντρα δεδομένων ή άλλες μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας που υπάρχουν και αυτή είναι μια τεράστια πρόκληση».
Σύμφωνα με την πανεπιστημιακό, η ισχύς που χρησιμοποιείται από ένα εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT ή το Gemini της Google, ήταν περίπου 13 φορές υψηλότερη από μια απλή αναζήτηση στην Google. Όπως σημείωσε, οι απλοί άνθρωποι θα μπορούσαν να διαδραματίσουν τον ρόλο τους λαμβάνοντας υπόψη το «αποτύπωμα» της Τεχνητής Νοημοσύνης τους. Κια πρόσθεσε: «Για παράδειγμα, η μείωση του αριθμού των φορών που επισκεπτόμαστε αυτά τα συστήματα chatbot τεχνητής νοημοσύνης, όταν μια αναζήτηση στην Google θα ήταν αποτελεσματική, ή η εξέταση του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιείτε τη δημιουργία εικόνων ή τι επισυνάπτετε σε ένα email».
Το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείται ήδη η τρίτη μεγαλύτερη χώρα σε κέντρα δεδομένων, πίσω από τις ΗΠΑ και τη Γερμανία.
Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει καταστήσει σαφές ότι πιστεύει ότι τα κέντρα δεδομένων – τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως κρίσιμες εθνικές υποδομές μαζί με τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης και τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης – είναι κεντρικής σημασίας για το οικονομικό μέλλον της Βρετανίας.
Παρά τις ανησυχίες, η Σκωτία έχει επίσης διαφημιστεί ως μια εξαιρετική τοποθεσία για την ανάπτυξη «πράσινων» κέντρων δεδομένων.
Αυτό οφείλεται στο δροσερό κλίμα της, στην αφθονία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στο αποτελεσματικό δίκτυο ηλεκτροδότησης.
«Σημαντική σκέψη»
Η OpenAI, ιδιοκτήτρια του ChatGPT, δήλωσε ότι δίνει «σημαντική προσοχή» στην υποστήριξη των προσπαθειών βιωσιμότητας και των «θετικών» στόχων για το νερό.
Η εταιρεία δήλωσε ότι έχει σε εξέλιξη πολλά παγκόσμια έργα σε αυτόν τον τομέα. Αυτό περιελάμβανε ένα κέντρο δεδομένων στη Νορβηγία το οποίο θα «λειτουργεί εξ ολοκλήρου με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» και «αναμένεται» να χρησιμοποιεί συστήματα κλειστού βρόχου.
Πρόσθεσε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα διαδραματίσει επίσης «οργανικό ρόλο» στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής «επιταχύνοντας την επιστημονική ανακάλυψη».
Ένας εκπρόσωπος της σκωτσέζικης κυβέρνησης δήλωσε: «Παράλληλα με τους εταίρους της Team Scotland, η σκωτσέζικη κυβέρνηση υποστηρίζει πρωτοβουλίες για τον μετασχηματισμό της Σκωτίας σε παγκόσμιο κέντρο για την Τεχνητή Νοημοσύνη – με γνώμονα την ικανότητά μας για παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ισχυρά τοπικά τεχνολογικά οικοσυστήματα και εύκολη πρόσβαση σε τοπικά ταλέντα και ακαδημαϊκούς κύκλους παγκόσμιας κλάσης».
«Ωστόσο, είναι ζωτικής σημασίας ο τομέας να αναπτυχθεί βιώσιμα με τρόπο που να μην επηρεάζει τους φυσικούς πόρους της Σκωτίας ή τις φιλοδοξίες μηδενικών καθαρών εκπομπών.»
Πηγή: ot.gr