Τη δημιουργία τεσσάρων εμβληματικών έργων – Παρατηρητήριο της Ανατολικής Πτέρυγας, Τείχος για τα Drones, Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα και Ευρωπαϊκή Ασπίδα Αμυνας στο Διάστημα – προτάσσει ως προτεραιότητες ο οδικός χάρτης για την αμυντική ετοιμότητα της ΕΕ, που παρουσιάζουν σήμερα η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ Κάγια Κάλας και ο επίτροπος Άμυνας Άντριους Κουμπίλιους και αναμένεται να συζητήσουν οι 27 ηγέτες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την επόμενη Πέμπτη.
Σύμφωνα με προσχέδιο του οδικού χάρτη, που φέρνει τον τίτλο «Διατήρηση της Ειρήνης – Οδικός Χάρτης Αμυντικής Ετοιμότητας 2030», που έχουν στη διάθεσή τους «ΤΑ ΝΕΑ», τα έργα αυτά θα είναι ανοιχτά σε όλα τα κράτη – μέλη που θέλουν να συμμετέχουν, ενώ η Κομισιόν στοχεύει να ξεκινήσει η υλοποίησή τους έως το πρώτο εξάμηνο του 2026, αρχής γενομένης από το τείχος εναντίον μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones), το οποίο μάλιστα προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί πλήρως το 2027.
«Η ετοιμότητα της Ευρώπης πρέπει να βασίζεται στο ευρύτερο παγκόσμιο πλαίσιο με μια προσέγγιση 360°», αναφέρεται εξαρχής, όπου ξεκαθαρίζεται επίσης ότι σε όλους τους τομείς η συνεργασία ΕΕ – ΝΑΤΟ είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς η διατλαντική συμμαχία παραμένει απαραίτητος πυλώνας της ασφάλειας της ΕΕ. Παράλληλα, τονίζεται ότι «τα κράτη – μέλη είναι και θα παραμείνουν κυρίαρχα για την εθνική τους άμυνα», αλλά επισημαίνεται ότι είναι απαραίτητες η μέγιστη διαλειτουργικότητα και συμπληρωματικότητα των στρατιωτικών ικανοτήτων.
Oκτώ ορόσημα
Η «ανάπτυξη ικανοτήτων μέσω συνασπισμών των κρατών – μελών» θεωρείται κρίσιμης σημασίας. Στο πλαίσιο αυτό ο οδικός χάρτης θέτει οκτώ ορόσημα, με κυριότερα τη σύσταση συνασπισμών ικανοτήτων (έως το πρώτο τρίμηνο του 2026) σε όλους τους τομείς προτεραιότητας, την επιλογή των ηγετικών και συνηγετικών κρατών, καθώς και των σχεδίων εφαρμογής έως το 2030. Επίσης έναρξη έργων σε όλους τους τομείς προτεραιότητας εντός του πρώτου εξαμήνου του 2026, αλλά και οργάνωση τουλάχιστον του 40% των αμυντικών προμηθειών ως κοινές προμήθειες έως το τέλος του 2027.
Ορόσημα υπάρχουν και για τα εμβληματικά έργα. Οσον αφορά το Παρατηρητήριο της Ανατολικής Πτέρυγας, αναφέρεται ότι θα ενσωματώσει συστήματα επίγειας άμυνας με συστήματα αεράμυνας και anti-drone, συστήματα θαλάσσιας ασφάλειας στη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα και συστήματα για αυξημένη επίγνωση της κατάστασης, καθώς και την εσωτερική ασφάλεια και τη διαχείριση των συνόρων.
Όπως αναφέρεται, «ενώ τα κράτη – μέλη που βρίσκονται στα ανατολικά σύνορα αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη άμεση απειλή από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, οι ικανότητες που σχηματίζουν το Τείχος για τα Drones θα αναπτυχθούν με μια προσέγγιση 360° για την αντιμετώπιση των απειλών από μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε όλους τους τομείς στην Ευρώπη». Αναφέρεται επίσης ότι το Τείχος θα αφορά σκοπούς διπλής χρήσης και την αντιμετώπιση απειλών που δεν σχετίζονται με την άμυνα ή άλλων κινδύνων που είναι κοινοί «σε κάθε σύνορο της ΕΕ», πέραν της ανατολικής πτέρυγας, περιλαμβάνοντας «την προστασία των συνόρων, την εργαλειοποίηση της μετανάστευσης, την προστασία κρίσιμων υποδομών», θέση που καλύπτει τις ανησυχίες του ευρωπαϊκού Νότου, όπως της Ελλάδας και της Ιταλίας. Όλα θα γίνονται σε στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ, αναφέρεται, ενώ στα ορόσημα ξεκαθαρίζεται ότι το Τείχος για τα Drones θα ολοκληρωθεί πλήρως έως το τέλος του 2027.
Βοήθεια και από το Διάστημα
Όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα, στόχος είναι η δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Αεροπορικής και Πυραυλικής Αμυνας (EAMDS) που θα καλύπτει ολόκληρο το φάσμα της αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας, θα είναι πλήρως διαλειτουργική με το σύστημα διοίκησης και ελέγχου και το δόγμα του ΝΑΤΟ. Ανάμεσα στα κυριότερα ορόσημα είναι να καθιερωθεί ως Ευρωπαϊκό Εργο Κοινού Ενδιαφέροντος για την Αμυνα το δεύτερο τρίμηνο του 2026.
Όσον αφορά την Αμυντική Διαστημική Ασπίδα, στόχος είναι η δημιουργία και προστασία ενός ολοκληρωμένου ευρωπαϊκού συστήματος διαστημικών δυνατοτήτων για αμυντικούς σκοπούς, βασιζόμενου στο διαστημικό πρόγραμμα της ΕΕ και στις υφιστάμενες εθνικές δυνατότητες. Παράλληλα, τονίζεται η ανάγκη μιας ισχυρής, ανθεκτικής και τεχνολογικά καινοτόμου βιομηχανικής βάσης και η Κομισιόν θέτει επτά ορόσημα, ενώ στο πλαίσιο της ανάγκης να μετατραπεί η Ουκρανία σε «ατσάλινο σκαντζόχοιρο» τονίζεται να υπάρξει πλήρης ενσωμάτωση της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας με την ευρωπαϊκή.
Παράλληλα, σύμφωνα με τον οδικό χάρτη, μέχρι το 2030 θα πρέπει να δημιουργηθεί μια πραγματική αγορά αμυντικού εξοπλισμού σε ολόκληρη την ΕΕ, ενώ έως το τέλος του 2027 ένας χώρος στρατιωτικής κινητικότητας.
Πηγή: tanea.gr