Η φωτογραφία αυτή αποτυπώνει μια στιγμή εύθραυστης ελπίδας: την πρώτη εγκυμοσύνη ρινόκερου με εξωσωματική γονιμοποίηση στον κόσμο, ένα μικροσκοπικό έμβρυο που αναζωπύρωσε την αισιοδοξία μεταξύ των επιστημόνων που αγωνίζονται να σώσουν τον βόρειο λευκό ρινόκερο από την εξαφάνιση.
Έχουν απομείνει μόνο δύο θηλυκοί βόρειοι λευκοί ρινόκεροι στον πλανήτη – η Najin και η κόρη της Fatu. Καμία από τις δύο δεν μπορεί να κυοφορήσει λόγω επιπλοκών υγείας. Το τελευταίο αρσενικό πέθανε το 2018 και αυτό καθιστά το είδος λειτουργικά εξαφανισμένο.
Η πρώτη επιτυχημένη εξωσωματική
Τα τελευταία 15 χρόνια, το BioRescue Project – μια διεθνής κοινοπραξία αφιερωμένη στη διάσωση του είδους – συλλέγει και διατηρεί σπέρμα από νεκρά αρσενικά. Χρησιμοποιώντας αυτό το γενετικό υλικό και ωάρια από τη Fatu, έχουν δημιουργήσει 38 έμβρυα. Μπορεί να ακούγεται πολύ, αλλά δεν είναι.
Δεδομένου ότι η Najin και η Fatu δεν μπορούν να κυοφορήσουν, οι παρένθετες μητέρες είναι απαραίτητες και αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθούν νότιοι λευκοί ρινόκεροι, ένα λιγότερο απειλούμενο υποείδος. Η ομάδα έπρεπε επίσης να αποδείξει ότι η τεχνική τους θα λειτουργούσε με έμβρυα νότιων λευκών ρινόκερων πριν μεταφέρει οποιοδήποτε από τα έμβρυα βόρειων λευκών ρινόκερων σε παρένθετη μητέρα.
Μετά από 13 προσπάθειες μεταφοράς εμβρύου, πέτυχαν την πρώτη βιώσιμη εγκυμοσύνη μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης σε έναν νότιο λευκό ρινόκερο. Το έμβρυο σε αυτήν την εικόνα είναι το αποτέλεσμα της μεταφοράς. Δυστυχώς, η εγκυμοσύνη δεν έφτασε στο τέλος της (16-18 μήνες), καθώς η παρένθετη μητέρα πέθανε από βακτηριακή λοίμωξη στις 70 ημέρες. Αλλά η εγκυμοσύνη απέδειξε ότι η τεχνική είναι βιώσιμη – ένα κρίσιμο ορόσημο.
Κάποιοι μπορεί να αισθάνονται άβολα με την παρένθετη μητρότητα και την εξωσωματική γονιμοποίηση στα ζώα. Ο καθηγητής Thomas Hildebrandt, επικεφαλής του έργου, λέει ότι η επιστήμη δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία για την επανάληψη των λαθών του παρελθόντος· δεν μπορεί να είναι η μόνη λύση· η διατήρηση πρέπει να συμβαδίζει με την επιστήμη για να αποτραπεί η εξαφάνιση.
«Ήταν συντριπτικό»
«Πριν γίνω φωτογράφος, σπούδασα βιολογία. Ονειρευόμουν να γίνω επιστήμονας, αλλά η επιστήμη μου φαινόταν πολύ μεγάλη και οι αιτήσεις μου σε ερευνητικά ινστιτούτα ήταν αδέξιες και αφελείς. Δεν έγινε ποτέ. Η φωτογραφία έγινε ο δρόμος μου για να επιστρέψω» λέει ο φωτογράφος που τράβηξε το πλάνο με το έμβρυο, Jon A Juárez.
«Πριν από χρόνια, γνώρισα τον υπεύθυνο τύπου του BioRescue Project, με έδρα το Βερολίνο, όπου ζω, και το 2020 με κάλεσε εμένα και τον σύντροφό μου – έναν δημοσιογράφο – να καταγράψουμε τις πρώτες εμβρυομεταφορές νότιων λευκών ρινόκερων στη Γερμανία. Έμεινα έκπληκτος. Ως απογοητευμένος βιολόγος, ήμουν ενθουσιασμένος που συνεργάστηκα με αυτή την εξαιρετική ομάδα. Έκτοτε, παρακολουθώ το έργο τους – πρώτα σε γερμανικούς ζωολογικούς κήπους και από το 2023, στην Κένυα» συνεχίζει.
«Θυμάμαι να βρίσκομαι στο αεροδρόμιο της Γερμανίας, έτοιμοι να πετάξουμε για την Κένυα για να καταγράψουμε αυτό που ελπίζαμε ότι θα ήταν η πρώτη επιτυχημένη παρένθετη μητρότητα – η ομάδα ήταν ενθουσιασμένη. Αλλά ενώ ήμασταν ακόμα στο αεροδρόμιο, λάβαμε την είδηση ότι η παρένθετη μητέρα είχε πεθάνει. Ήταν συντριπτικό. Τα συναισθήματα ήταν δύσκολο να περιγραφούν με λόγια. Αυτή η φωτογραφία τραβήχτηκε όταν οι επιστήμονες έκαναν ελέγχους DNA στο έμβρυο».
Νικήτρια… φωτογραφία
«Η εικόνα είναι πολύ διαφορετική από τις άλλες που έχω τραβήξει για το έργο. Πηγαίνει πέρα από την απλή τεκμηρίωση – δεν δείχνει ένα ζωντανό ζώο ή μια επιστημονική διαδικασία, αλλά κάτι πολύ πιο εύθραυστο. Για μένα, αντιπροσωπεύει την επιτυχία και την απώλεια. Αποδεικνύει ότι η επιστήμη λειτουργεί, αλλά μας υπενθυμίζει επίσης πόσο κοντά είμαστε στο να χάσουμε αυτό το είδος για πάντα. Νομίζω ότι αποτυπώνει τη συναισθηματική ουσία ολόκληρης της ιστορίας» συνεχίζει ο Jon A Juárez.
«Παρόλο που η ιστορία είναι γλυκόπικρη, το έμβρυο αποδεικνύει ότι η επιστήμη λειτουργεί. Αν ακούσουμε τους επιστήμονες και υποστηρίξουμε τις προσπάθειές τους, μπορούμε ακόμα να διορθώσουμε την πορεία μας και να κάνουμε τον πλανήτη ένα καλύτερο μέρος. Ναι, τα κακά νέα έχουν σημασία – αλλά χρειαζόμαστε και ιστορίες επιμονής. Υπάρχουν απίστευτοι άνθρωποι που εργάζονται ακούραστα, αρνούμενοι να τα παρατήσουν. Το έργο έφτασε σπαρακτικά κοντά στην επιτυχία. Είναι μόνο θέμα χρόνου» συμπληρώνει.
«Αλλά ο χρόνος τελειώνει. Η γερμανική κυβέρνηση, η οποία χρηματοδοτεί το έργο από το 2019, δεν έχει ακόμη επιβεβαιώσει τη συνέχιση της υποστήριξης. Η επόμενη απόφαση χρηματοδότησης αναμένεται στα τέλη Νοεμβρίου. Χωρίς αυτήν, η πρόοδος θα μπορούσε να σταματήσει – όχι μόνο για τον βόρειο λευκό ρινόκερο, αλλά και για άλλα απειλούμενα είδη. Αυτό είναι βαθιά απογοητευτικό, ειδικά όταν ο στόχος είναι εφικτός. Αν συνεχίσουμε να παραμερίζουμε τα περιβαλλοντικά ζητήματα, κινδυνεύουμε να περάσουμε ένα σημείο χωρίς επιστροφή» καταλήγει ο φωτογράφος.
Αυτή η φωτογραφία ήταν η νικήτρια της 61ης κατηγορίας φωτορεπορτάζ του διαγωνισμού Wildlife Photographer of the Year.
*Με πληροφορίες από Guardian
* Πηγή κεντρικής φωτό: Jon A Juárez – Guardian
Πηγή: in.gr
